Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Εκλογή είναι η εκδήλωση με ψηφοφορία της προτιμήσεως του κοινού για κάποιο πρόσωπο ως το πλέον κατάλληλο για την ανάληψη ενός αξιώματος. Στο λήμμα που ακολουθεί εξετάζεται ο θεσμός των εκλογών στις δυο τελευταίες ιστορικές περιόδους της Κύπρου, την περίοδο της αγγλικής κατοχής (1878 - 1960) και την περίοδο μετά την ανεξαρτησία (1960 κ.ε.).

Το δικαίωμα εκλογής με ψηφοφορία εκπροσώπων ή / και αρχόντων καθιερώθηκε στην Κύπρο, σε περιορισμένη βέβαια κλίμακα, κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Τότε γίνονταν δυο βασικά εκλογές:

α) Βουλευτικές, κατά τις οποίες ο κυπριακός λαός εξέλεγε τα εκλελεγμένα μέλη του Νομοθετικού Συμβουλίου (στο οποίο συμμετείχαν και διοριζόμενα από τις αγγλικές αρχές μέλη), και

β) Δημαρχιακές, κατά τις οποίες εκλέγονταν οι δήμαρχοι και οι δημοτικοί σύμβουλοι.

Μαζί μ’ αυτές, μεταξύ των Ελλήνων Κυπρίων διεξάγονταν και οι αρχιεπισκοπικές και επισκοπικές εκλογές κάθε φορά που κενωνόταν ο αρχιεπισκοπικός ή ένας από τους τρεις επισκοπικούς θρόνους.

Προεδρικές εκλογές έγιναν για πρώτη φορά στην Κύπρο το 1959. Κατ’ αυτές εξελέγησαν από τους Έλληνες Κυπρίους ο πρόεδρος του κράτους, και από τους Τούρκους Κυπρίους ο αντιπρόεδρος.

Από το 1960, οπότε η Κύπρος απέκτησε την ανεξαρτησία της, έγιναν μέχρι το 2008, οκτώ φορές βουλευτικές εκλογές: Το 1960, το 1970, το 1976, το 1981, το 1985, το 1996, το 2001 και το 2006. Στην κυπριακή Βουλή συμμετείχαν και οι εκλεγέντες Τουρκοκύπριοι βουλευτές των πρώτων βουλευτικών εκλογών του 1960 (Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείο ΡΙΚ). Από το τέλος του 1963, οπότε εκδηλώθηκε η τουρκοκυπριακή ανταρσία, οι Τουρκοκύπριοι καθιέρωσαν δικές τους παράνομες εκλογικές διαδικασίες κατά τις οποίες εκλέγουν τα μέλη της δικής τους «Βουλής», τον «πρόεδρο» του παράνομου «κράτους» στις περιοχές που τελούν υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή, κλπ.

Πρόσθετες πληροφορίες: Εκλογές διεξάγονται και μεταξύ των ενηλίκων μελών της μαρωνιτικής και της αρμενικής κοινότητας της Κύπρου, για δικούς τους εκπροσώπους στη Βουλή.

Μέχρι και τις βουλευτικές εκλογές του 1985, δικαίωμα ψήφου είχαν άντρες και γυναίκες που συμπλήρωναν το 21ο έτος της ηλικίας τους. Νωρίς το 1986 εγκρίθηκε από τη Βουλή το δικαίωμα ψήφου σε όσους συμπληρώνουν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Η θητεία τόσο του προέδρου και του αντιπροέδρου όσο και της Βουλής, είναι 5ετής.

Εκλογές χωριτικών αρχών έγιναν, για πρώτη φορά μετά την ανεξαρτησία, στις 6 Μαϊου 1984.

Το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι, για οποιοδήποτε δημόσιο αξίωμα, το έχουν όλοι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας οι οποίοι πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις που καθορίζονται στο Σύνταγμα του κράτους και με τους σχετικούς νόμους.