Εικοσήρης και τριακοντήρης
Είδος αρχαίου πλοίου. Σε επιγραφή της Ελληνιστικής εποχής που βρέθηκε στην Παλαίπαφο (Κούκλια), αναφέρονται δυο τύποι πλοίων, η εικοσήρης και η τριακοντήρης. Σύμφωνα προς τον W. Tary (Hellenistic Military and Naval Development, Cambridge, 1930), το είδος των πλοίων αυτών ήταν εξοπλισμένο με συστήματα κουπιών, ανά δυο και τρία, και στο κάθε κουπί κωπηλατούσαν 10 άντρες. Δηλαδή στο κάθε σύστημα κουπιών υπήρχαν σύνολο 20 κωπηλατών στην εικοσήρη και 30 κωπηλατών στην τριακοντήρη. Ενα παλαιότερο είδος κυπριακού πλοίου ήταν επίσης ο Κέρκουρος.
Βλέπε Αρχαίο Καράβι της Κερύνειας
Η επιγραφή της Παλαιπάφου αναφέρει:
[Β]ασιλεύς Πτολεμαῖος
Πυργοτέλην Ζώητος ἀρχιτεκτονήσ[αντα]
τήν τριακοντήρη καί εἰκ[οσήρη].
Προκύπτει ότι ο αναφερόμενος Πυργοτέλης, γιος του Ζώητος, ναυπηγός το επάγγελμα και πιθανότατα Κύπριος από την Πάφο, σχεδίασε για λογαριασμό του βασιλιά Πτολεμαίου δυο τύπους πλοίων, την εικοσήρη και την τριακοντήρη. Ο Πτολεμαίος ήταν τόσο ευχαριστημένος από τη δουλειά του Πυργοτέλη, ώστε τον τίμησε στήνοντας στην Παλαίπαφο το άγαλμά του, από το οποίο δεν σώθηκε παρά μόνο η πιο πάνω επιγραφή.
Βλέπε και Αρχαία Ναυάγια στην Κύπρο
Ο βασιλιάς Πτολεμαίος πιστεύεται ότι είναι ο Πτολεμαίος Β' Φιλάδελφος (285 -245 π.Χ.). Είναι πιθανότατο ότι ναυπήγησε πλοία, σε σχέδια του Πυργοτέλη, στην Κύπρο, χρησιμοποιώντας μάλιστα την κυπριακή ξυλεία που χρησιμοποίησαν, πριν απ’ αυτόν, και πολλοί άλλοι ηγεμόνες. Τούτο προκύπτει από το ότι στην επιγραφή αναφέρεται πως ο Πυργοτέλης ἀρχιτεκτόνησε τα πλοία, που σημαίνει τα σχεδίασε αλλά επίσης επέβλεψε και την κατασκευή τους.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια