Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Δωρός- Doros. Xωριό της επαρχίας Λεμεσού, στη γεωγραφική περιφέρεια των Αμπελοχωριών Λεμεσού - Πάφου. Απέχει περί τα 23 χμ. στα βορειοδυτικά της Λεμεσού και βρίσκεται πολύ κοντά στον κύριο δρόμο Λεμεσού -Σαϊττά - Πλατρών, με τον οποίο συνδέεται με δρόμο μήκους 750 μέτρων. Από το χωριό Μονάγρι, το οποίο βρίσκεται στα νότια, ο Δωρός απέχει μόνο 800 μέτρα.

Από γεωλογικής απόψεως το χωριό βρίσκεται κτισμένο πάνω στα ασβεστούχα εδάφη των αμπελουργικών περιοχών της Λεμεσού. Τα εδάφη αυτά αναπτύχθηκαν πάνω στις κρητίδες, τις μάργες και τις μαργαϊκές κρητίδες του σχηματισμού Πάχνας της Μειόκαινης γεωλογικής περιόδου. Το ανάγλυφο της περιοχής είναι διαμελισμένο από το ποτάμιο σύστημα του ποταμού Κούρη.

Το χωριό είναι κτισμένο στα ανατολικά της κοίτης του ποταμού Κούρη, σε μέσο υψόμετρο 472 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και δέχεται μια μέση ετήσια βροχόπτωση περί τα 600 χιλιοστόμετρα. Τα αμπέλια (κυρίως οινοποιήσιμες ποικιλίες) κυριαρχούν στο τοπίο του χωριού. Άλλες καλλιέργειες είναι τα σιτηρά, τα χαρούπια, οι αμυγδαλιές, οι καρυδιές και λίγα νομευτικά φυτά. Επίσης καλλιεργούνται τα αμπέλια επιτραπέζιων ποικιλιών, τα εσπεριδοειδή καθώς και λίγες ελιές και φρουτόδεντρα (κυρίως μηλιές και αχλαδιές). Η κτηνοτροφία περιορίζεται στην εκτροφή λίγων προβάτων και αιγών του χωριού. Το 1985 εκτρέφονταν μόνο 71 κατσίκες, 16 πρόβατα και 190 κοτόπουλα. Το σχέδιο αναδασμού που εφαρμόστηκε στο χωριό σε μια έκταση 1.350 περίπου σκαλών γης στα νοτιοανατολικά, συμπληρώθηκε το 1988 και είχε ευεργετικές επιπτώσεις στο σύστημα ιδιοκτησίας της γης.

Η μονοκαλλιέργεια, η κάπως απομονωμένη πριν από λίγα χρόνια θέση του χωριού και οι περιορισμένες ευκαιρίες για εργοδότηση στην περιοχή του, συνέτειναν στη σταδιακή εγκατάλειψή του. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως εξης:

Από το 1946 άρχισε η πληθυσμιακή μείωση, φαινόμενο που παρατηρήθηκε σ’ όλα τα χωριά της περιφέρειας και σε πολλά άλλα, ως αποτέλεσμα της αστυφιλίας που άρχισε ν’ αναπτύσσεται.

Ο αρχικά συμπαγής και συγκεντρωτικός οικισμός άρχισε τα τελευταία χρόνια να προεκτείνεται κατά μήκος του δρόμου που συνδέει το χωριό με την κύρια οδική αρτηρία Λεμεσού - Σαϊττά - Πλατρών.

Η κύρια εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στον άγιο Επιφάνιο, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η εκκλησία της Χρυσογαλούσας βρίσκεται σε ομώνυμη τοποθεσία του χωριού και επίσης δεν παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Ιστορικά στοιχεία

Ο Δωρός υφίστατο ως οικισμός τουλάχιστον από τα μεσαιωνικά χρόνια και σε παλαιούς χάρτες σημειώνεται ως Dore.

Ωστόσο η ονομασία του χωριού το σχετίζει πιθανώς με την αρχαία ελληνική ονομασία Δωρίς, απ’ όπου ίσως και η ονομασία του χωριού Δωρά ή Δορά. Κατά την αρχαιότητα υφίσταντο δυο ελληνικές πόλεις, μια στη Στερεά Ελλάδα και μια στη Μικρά Ασία, με την ονομασία Δωρίς που σήμαινε δασώδης περιοχή. Εξάλλου, τοποθεσία του χωριού φέρει μέχρι σήμερα την ονομασία Δκιόνυσος, που παραπέμπει ίσως στον θεό Διόνυσο. Τούτο πιθανό να υποδηλώνει την ύπαρξη αμπελώνων στην περιοχή από τα αρχαία χρόνια, και ίσως λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού, στην περιοχή.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια