«Ανόρθωσις»

Σωματείο που αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες εστίες ανάπτυξης της πνευματικής και κοινωνικής ζωής της Αμμοχώστου, και που παράλληλα ανέπτυξε αξιόλογη αθλητική δράση. Ιδιαίτερη δράση επέδειξε επίσης στον εθνικό τομέα.

» Βλέπε βίντεο: Η ίδρυση της Ανόρθωσις

Ιδρύθηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1911 ως Αναγνωστήριον «Ανόρθωσις» από υπερεκατόν βιοπαλαιστάς. Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο αποτελούσαν οι: Μιχαήλ Γ. Μιχαηλίδης (γενικός γραμματέας), Νικόλαος Κ. Νικολαΐδης, Χαράλαμπος Οικονομίδης, Κανάρης Δ. Σωτηρίου, Δημήτριος Σαβεριάδης και Γεώργιος Ε. Λοΐζου. Στις 5 Φεβρουαρίου 1911 ο Νικόλαος Καταλάνος εκλέγηκε πρώτος επίτιμος πρόεδρος του συλλόγου.

Κατά την περίοδο αυτή (1911-1928) οι εκδηλώσεις του συλλόγου ήσαν κυρίως πνευματικού, καλλιτεχνικού, κοινωνικού και εθνικού περιεχομένου, με διαλέξεις, συζητήσεις, εορτασμούς των εθνικών επετείων, τη δημιουργία μαντολινάτας υπό τον Μικρασιάτη Δημητρό Δημητριάδη, νυκτερινά μαθήματα κ.α.

Σύμφωνα με τον Ράλλη Γεωργιάδη (γιος του Ανδρέα Γαβριηλίδη και μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου Κύπρου), ο σύλλογος έλαβε το όνομα «Ανόρθωσις» χάρη στην υποστήριξη της πολιτικής του Ελευθερίου Βενιζέλου από τους Βαρωσιώτες. Η λέξη ανόρθωσις αποτέλεσε σύνθημα του Ελευθέριου Βενιζέλου την εποχή εκείνη. Πρώτος πρόεδρος της ομάδας ήταν ο Νικόλαος Καταλανός, ο οποίος εκλέχθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1911.

Αργότερα, υπό τη διοίκηση του Δημήτρη Δημητριάδη, η Ανόρθωση ανέπτυξε μουσική και φιλανθρωπική δραστηριότητα - το 1913, ο σύλλογος συγκέντρωσε το ποσό των 84 λιρών και το έδωσε στην αγγλική κυβέρνηση για τις πολιτικές ανάγκες του νησιού, ενώ το 1922, η Ανόρθωση θέσπισε ένα θεσματοφυλάκιο για τους Έλληνες πρόσφυγες της Μικράς Ασίας

Ο Φοίνικας

Στις 13 Ιανουαρίου 1929 με καταστατική συνέλευση ο σύλλογος μετονομάστηκε σε Μουσικοφιλολογικόν και φιλαθλητικόν Σύλλογον η «Ανόρθωσις».

Το 1929 σαν έμβλημα του Συλλόγου, καθιερώνεται ο Φοίνικας. Το ιερό, μυθικό πουλί της Αρχαιότητας που αναγεννάται από την τέφρα του.

Κατά τη διάρκεια των Οκτωβριανών, το 1931, σφαίρες των βρεττανικών αποικιοκρατικών δυνάμεων σφηνώθηκαν στην πρόσοψη του οικήματος του σωματείου, το οποίο κλείσθηκε από τις βρεττανικές αρχές στις 11 Φεβρουαρίου 1932 για εννιά μέρες. Μέλη ή παιδιά μελών του σωματείου έπεσαν στους Βαλκανικούς πολέμους, τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο και στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955 κ.ε. Ανάμεσά τους ο Γρηγόρης Αυξεντίου και ο Κυριάκος Μάτσης.

Στη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα και συγκεκριμένα στις 8 Ιουλίου 1958, οι Βρεττανοί ανατίναξαν το οίκημα της «Ανορθώσεως» λόγω της συμμετοχής μελών του συλλόγου στον αγώνα.

Ποδόσφαιρο

Η δραστηριότητα του σωματείου στον αθλητικό τομέα αρχίζει ουσιαστικά στις 12 Φεβρουαρίου 1928 με την πρώτη ποδοσφαιρική συνάντηση μεταξύ της ομάδας Π.Ο.Ε.Β. που την αποτελούσαν μέλη της «Ανορθώσεως» και ομάδας της Λάρνακας. Η ποδοσφαιρική ομάδα της «Ανορθώσεως» εντάχθηκε στη δύναμη της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ) το 1934. Το 1949 κατέκτησε το κύπελλο Κύπρου και στην περίοδο 1949/50 το πρωτάθλημα. Το 1957 αναδείχθηκε πρωταθλήτρια χωρίς ήττα, ενώ στην περίοδο 1957/58 πήρε και το πρωτάθλημα και το κύπελλο. Το 1959 κέρδισε το κύπελλο Ανεξαρτησίας. Στην περίοδο 1959/60 αναδείχθηκε πρωταθλήτρια και έκτοτε πρωταγωνιστεί στις ποδοσφαιρικές διοργανώσεις.

Κρίση -ΚΟΠ

Την περίοδο 1934-35, η Ανόρθωση ανέλαβε την διοργάνωση του πρωταθλήματος πόλεων. Ωστόσο, το Τραστ προκήρυξε πρωτάθλημα στη Λευκωσία, προς τιμήν της δεκαετηρίδας από την ίδρυση του. Αυτό το γεγονός προκάλεσε διένεξη μεταξύ των δύο συλλόγων. Ο ΑΠΟΕΛ και η ΑΕΛ, στην προσπάθεια τους να γεφυρώσουν τις διαφορές των δύο συλλόγων, συγκάλεσαν (στις 9 Σεπτεμβρίου 1934) σύσκεψη στο οίκημα του Τραστ. Παρά τις προσπάθειες των διαμεσολαβητών (ΑΠΟΕΛ και ΑΕΛ), η σύσκεψη απέτυχε, καθώς ο Ολυμπιακός Λευκωσίας και ο Άρης Λεμεσού έθεσαν θέμα ελεύθερης συμμετοχής ποδοσφαιριστών από τη μια ομάδα στην άλλη. Μετά από ακόμα μια αποτυχής σύσκεψη που διεξήχθη στο οίκημα του Ολυμπιακού, οι διαφορές των κυπριακών συλλόγων ξανασυζητήθηκαν στις 23 Σεπτεμβρίου 1934, στο οίκημα του ΑΠΟΕΛ. Στη σύσκεψη αυτή αποφασίστηκε η ίδρυση της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, με ιδρυτικά μέλη την ΑΕΛ, την Ανόρθωση, το ΑΠΟΕΛ, τον Άρη Λεμεσού, την Ένωση Νέων Τραστ, την Ε.Π.Α. Λάρνακας, την Τουρκική Λέσχη Λευκωσίας και τον Ολυμπιακό Λευκωσίας. Το 1937, ωστόσο, η Ανόρθωση διεγράφη από τον κατάλογο μελών της ΚΟΠ, λόγω οικονομικών δυσκολιών. Οι ποδοσφαιριστές της Ανόρθωσης εντάχθηκαν σε άλλες ομάδες, κυρίως στον Πεζοπορικό και στην ΕΠΑ. Το 1945 ξεκίνησε η ανασύνταξη της ομάδας, ενώ την περίοδο 1946-1945, η ομάδα επανήλθε στην πρώτη κατηγορία Κύπρου.

Κάρτες

Το 1971 διατέθηκε αναμνηστική φωτογραφία της «Μεγάλης Κυρίας» (Ανόρθωσις). Η φωτογραφία ήταν δημιούργημα του Βασιλείου με όλες τις κάρτες των ποδοσφαιριστών του 1970 για την περίοδο 1970-71 όταν η Ανόρθωσις κατέκτησε το κύπελλο. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία εμφανίζονται όλα τα ονόματα- είδωλα της εποχής, όπως ο τερματοφύλακας Φάνος, οι ποδοσφαιριστές Καράς, Αντωνάκης κλπ. . Οι παίκτες εμφανίζονταν επίσης και στις κάρτες που οι μαθητές μάζευαν με μανία. Όταν συμπλήρωνε κάποιος όλες τις κάρτες στην σειρά παικτών (συμπεριλαμβανομένης και της «στάμπας») κέρδιζε «μια μάππα» (Βλέπε γενικά για την Αμμόχωστο https://ammohostos.wordpress.com/)

Προσφυγιά

Η «Ανόρθωσις» διακρίθηκε παρά το ότι από το 1974 το σωματείο δραστηριοποιείται στην προσφυγιά. Η «Ανόρθωσις» κέρδισε το πρωτάθλημα 13 φορές, το κύπελλο 10 και την ασπίδα της ΚΟΠ 5. Συγκεκριμένα κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1950, 1957, 1958, 1960, 1962, 1963, 1995, 1997, 1998, 1999, 2000, 2005 και 2008. Το κύπελλο το 1949, 1959, 1962, 1964, 1971, 1975, 1998, 2002, 2003 , 2007 και το 2021. Την ασπίδα της ΚΟΠ το 1962, 1995, 1998, 1999, 2000.

Πήρε μέρος στο Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης (Τσάμπιονς Λιγκ) 9 φορές και στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ 8 φορές. Συμμετείχε επίσης σε διεθνείς διοργανώσεις, ιδίως δε το 2005, ως πρωταθλήτρια Κύπρου, κατόρθωσε να φθάσει μέχρι τον τρίτο προκριματικό γύρο του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, νικώντας και αποκλείοντας την τουρκική “Trabzonspor” στην έδρα της, την Τραπεζούντα με προπονητή τον Τιμούρ Κετσπάγια.

Στον τομέα της πετόσφαιρας, η «Ανόρθωσις» ανέπτυξε επίσης αξιόλογη δραστηριότητα. Το 1972 κατέκτησε το Πανελλήνιο Πανεπαρχιακό Πρωτάθλημα αήττητη και συμμετείχε στη συνέχεια στο Πρωτάθλημα Πρώτης Εθνικής. Υπήρξε η μόνη κυπριακή ομάδα που αγωνίστηκε στο πρωτάθλημα αυτό. Η ομάδα της πετόσφαιρας της Ανόρθωσης κέρδισε το παγκύπριο πρωτάθλημα 16 φορές, από το 1973 μέχρι το 2007 και το κύπελλο 14 φορές. Η γυναικεία ομάδα πετόσφαιρας πήρε το πρωτάθλημα 2 φορές και το κύπελλο 1.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974 και την προσφυγοποίηση της, η «Ανόρθωσις» έχει ως προσωρινή έδρα τη Λάρνακα. Η βαρωσιώτικη ομάδα, το 1986, έφτιαξε τη δική της έδρα στην προσφυγιά, το στάδιο «Αντώνης Παπαδόπουλος», στη Λάρνακα.

Τα χρώματα του σωματείου είναι το μπλε και το άσπρο. Οι φίλαθλοι της Κύπρου την αποκαλούν "Η Μεγάλη Κυρία", λόγω της ιστορίας και των επιτευγμάτων της ομάδας.

Πέρα από ποδοσφαιρικό και το τμήμα πετόσφαιρας , η Ανόρθωση διαθέτει τμήμα Καλοθοσφαίρισης (μπάσκετ) και χειροσφαίρισης (χάντμπολ).

Οι τελευταίοι Πρόεδροι

1989-2003 - Κίκης Κωνσταντίνου
2003-2004 - Κυριάκος Θεοχάρους
2004-2008 - Ανδρέας Παντελή
2009 - Κρις Γεωργιάδης
2009-2010 - Αντώνης Δημητρίου
2010 - Κυριάκος Κούσιος
2010-2011 - Κίκης Κωνσταντίνου
2011-2013 - Σάββας Κάκος
2013 - Αχιλλέας Νικολάου
2013-2017 - Χρίστος Πουλλαΐδης
2017-2019 - Ανδρέας Παντελή
2019 - Μιχάλης Χατζηπαντέλας
2019-2022 - Ευγένιος Χαμπουλλάς
2022-2023 - Χρήστος Πουλλαΐδης

2023 - Ανδρέας Σάντης

Πηγή:

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια