Παναγία Δαφνώντας, Ριζοκάρπασο

Image

Η εκκλησία της Παναγίας Δαφνώντας είναι κτισμένη σε χαμηλό λόφο στα νότια του Ριζοκαρπάσου και δεσπόζει της στενής παραλιακής λωρίδας στα νοτιοανατολικά του χωριού. Το επώνυμό της το οφείλει στην τοποθεσία στην οποία είναι κτισμένη.

 

Η εκκλησία είναι μονόκλιτη καμαροσκέπαστη και είχε εσωτερικές διαστάσεις 15X4,75 μέτρα. Η καμάρα έβαινε σε τρία σφενδόνια που ξεκινούσαν από παραστάδες προσκολλημένες στο βόρειο και το νότιο τοίχο της εκκλησίας. Είναι κτισμένη με αδρά λαξευμένους πωρόλιθους που προέρχονται από παλαιότερα κτίρια. Στην τοιχοδομία ακολουθείται το ψευδοϊσόδομο σύστημα. Η εκκλησία έχει ερειπωθεί. Τόσο η αψίδα, όσο και ο δυτικός τοίχος έχουν καταστραφεί. Έχουν επίσης καταπέσει η καμάρα και δυο από τα τρία σφενδόνια. Ο βόρειος και ο νότιος τοίχος διατηρούνται μέχρι τη γέννηση της καμάρας καθώς και οι πρώτες σειρές των θολιτών. Οι παραστάδες που έφεραν τα σφενδόνια σώζονται μέχρι το ύψος των τοίχων. Σώζεται το δυτικότερο σφενδόνιο με τμήμα της καμάρας που φαίνεται ημικυλινδρική.

 

Η εκκλησία ήταν αρχικά διακοσμημένη με τοιχογραφίες. Η κατάρρευση όμως της καμάρας, της αψίδας και του δυτικού τοίχου και η έκθεση των τοιχογραφιών στις καιρικές συνθήκες είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή και των τοιχογραφιών. Σήμερα ελάχιστα ίχνη σώζονται από τις τοιχογραφίες που δεν βοηθούν ούτε στην εκτίμηση της αξίας τους ούτε και στην χρονολόγησή τους.

 

Η χρονολόγηση της εκκλησίας είναι κάπως δύσκολη. Η μορφή όμως της τοιχοδομίας, οι εσωτερικές παραστάδες που έφεραν τα σφενδόνια και η μορφή του σωζόμενου σφενδονίου και του σωζόμενου τμήματος της καμάρας πάνω σ' αυτό, τοποθετούν την ανέγερση της εκκλησίας στη Μέση Βυζαντινή περίοδο.