Γότθοι και Κύπρος

Image

Οι Γότθοι ήταν γερμανικός λαός που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην πτώση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στην εμφάνιση της μεσαιωνικής Ευρώπης.

 

Στο βιβλίο του Getica (περίπου 551) ο ιστορικός Ιορδάνης γράφει ότι οι Γότθοι προήλθαν από τη νότια Σκανδιναβία, αλλά η ακρίβεια αυτής της αφήγησης είναι ασαφής. Ένας λαός με το όνομα Γούτονες – πιθανώς πρώιμοι Γότθοι – τεκμηριώνεται ότι ζούσε κοντά στον κάτω Ποταμό Βιστούλα τον 1ο αιώνα, όπου συνδέονται με τον αρχαίο Πολιτισμό Βίλμπαρκ. Από τον 2ο αιώνα ο πολιτισμός αυτός επεκτάθηκε προς τα νότια προς τη Μαύρη Θάλασσα, κάτι που έχει συνδεθεί με τη γοτθική μετανάστευση, και στα τέλη του 3ου αιώνα συνέβαλε στη διαμόρφωση του Πολιτισμού Τσερνιακόφ. Το αργότερο τον 4ο αιώνα διακρίθηκαν αρκετές γοτθικές ομάδες, μεταξύ των οποίων οι Θερβίγγοι και οι Γκρεουτούγκοι ήταν οι πιο ισχυροί. Στο διάστημα αυτό ο Ουλφίλας άρχισε τον προσηλυτισμό των Γότθων στον Αρειανισμό.

 

Στα τέλη του 4ου αιώνα στα εδάφη των Γότθων εισέβαλαν από τα ανατολικά οι Ούννοι. Στον απόηχο αυτής της εισβολής αρκετές ομάδες Γότθων περιήλθαν στην κυριαρχία των Ούννων, ενώ άλλοι μετανάστευσαν δυτικότερα ή αναζήτησαν καταφύγιο στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι Γότθοι που εισήλθαν στην Αυτοκρατορία περνώντας τον Δούναβη επέφεραν μια καταστροφική ήττα επί των Ρωμαίων στη Μάχη της Αδριανούπολης το 378. Αυτοί οι Γότθοι αποτέλεσαν τους Βησιγότθους και υπό τον βασιλιά τους Αλάριχο Α' ξεκίνησαν μια μακρά μετανάστευση, δημιουργώντας τελικά ένα Βασίλειο των Βησιγότθων στην Ισπανία, στο Τολέδο. Εν τω μεταξύ οι υπό την κυριαρχία των Ούννων Γότθοι απέκτησαν την ανεξαρτησία τους τον 5ο αιώνα, κυρίως οι Οστρογότθοι. Υπό τον βασιλιά τους Θεοδώριχο τον Μέγα αυτοί οι Γότθοι ίδρυσαν ένα Οστρογότθικο Βασίλειο στην Ιταλία, στη Ραβέννα.

 

Το Βασίλειο των Οστρογότθων καταλύθηκε από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία τον 6ο αιώνα, ενώ το Βασίλειο των Βησιγότθων από το Χαλιφάτο των Ομεϋαδών στις αρχές του 8ου αιώνα. Τα απομεινάρια των γοτθικών κοινοτήτων στην Κριμαία, γνωστά ως Γότθοι της Κριμαίας, παρέμειναν για αρκετούς αιώνες, αν και οι Γότθοι έπαυσαν τελικά να υπάρχουν ως ξεχωριστός λαός.

 

 

Γότθοι και Κύπρος

Αντίθετα προς την άποψη του G. Hill (A History of Cyprus, Ι, σ. 243), του Maciej Salomon (Eos, LIX, 1971, σσ. 109-139), του Μ. Cary (A History of Rome down to the Reign of Constantine, London, Macmillan, 1957, σ. 727), του Mitford, του Schiller και άλλων, νεότερη ερμηνεία των πηγών από τον Ευάγγελο Χρυσό αποδεικνύει ότι οι Γότθοι, που στα 268/269 λεηλάτησαν με επιδρομές την Ελλάδα, την Κρήτη και την Ρόδο, ουδέποτε έφθασαν  ως την Κύπρο, ούτε προκάλεσαν στο νησί «μικρές ζημιές». Ορθότερη φαίνεται η παρατήρηση του Hill ότι η εκστρατεία, επηρεαζόμενη καταστροφικά από λοιμό, κατέληξε σε φιάσκο.

 

Η Vita Claudii, xii, i, λέγει σαφώς ότι [οι Σκύθαι = Γότθοι] στα χρόνια εκείνα έφθασαν στην Κρήτη, και την Κύπρο προσπάθησαν να λεηλατήσουν αλλά λόγω της καταστρεπτικής ασθένειας που μάστιζε τον στρατό, κατεβλήθησαν, προφανώς προτού φθάσουν στην Κύπρο. Αυτό επικυρώνεται και από το ότι ούτε ο Ζώσιμος ούτε ο Ζωναράς ούτε ο Σύγγελλος, οι άλλες τρεις πηγές, αναφέρουν επιδρομή των Γότθων στην Κύπρο.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια