Γαστριά κάστρο
Στην παραλιακή τοποθεσία κοντά στο χωριό Γαστριά, στον μικρό κόλπο ανάμεσα στο Μπογάζι και το ακρωτήρι Ελαίας ο οποίος είχε χρησιμοποιηθεί κατά τα μεσαιωνικά χρόνια ως αγκυροβόλιο, υφίστατο παραθαλάσσιο κάστρο που αναφέρεται σε διάφορα μεσαιωνικά χρονικά. Σήμερα ελάχιστα ίχνη του σώζονται. Εξάλλου, το ρυάκι που χύνεται στον μικρό εκείνο κόλπο φέρει, μέχρι σήμερα, την ονομασία αρκάτζ'ιν του Κάστρου.
Το κάστρο, σύμφωνα προς τις υπάρχουσες πληροφορίες, ήταν ένα από εκείνα που είχαν κτίσει οι Ναΐτες ιππότες στην Κύπρο και, μεταξύ άλλων, προστάτευε το λιμάνι των Γαστριών. Πότε ακριβώς είχε κτιστεί, δεν είναι γνωστό. Μερικοί υποθέτουν ότι κτίστηκε κατά το σύντομο διάστημα κατά το οποίο οι Ναΐτες κατείχαν την Κύπρο, το 1191. Αναφέρεται ωστόσο για πρώτη φορά το 1210. Το 1232 αναφέρεται ότι στο κάστρο αυτό είχαν καταφύγει στρατεύματα του αυτοκράτορα της Γερμανίας Φρειδερίκου Β', μετά την ήττα τους στη μεγάλη μάχη του Αγριδίου*. Σύμφωνα προς άλλες πληροφορίες, οι δυνάμεις των αυτοκρατορικών που κατέφυγαν στα Γαστριά με επικεφαλής τον κόμη Βάλτερ ντε Μανουπέλλο, δεν βρήκαν υποστήριξη από τους Ναΐτες, οι οποίοι κατείχαν ακόμη το κάστρο, ούτε καταφύγιο και προστασία σ' αυτό, με αποτέλεσμα να συλληφθούν από τον Ιωάννη Ιβελίνο και να μεταφερθούν αιχμάλωτοι στη Λευκωσία.
Το κάστρο εξακολουθούσε ν' ανήκει στους Ναΐτες ιππότες μέχρι και το 1278, οπότε τούτο κατεστράφη από τον βασιλιά της Κύπρου Ούγο Γ' (1267 - 1284).
Ωστόσο φαίνεται ότι το φρούριο αυτό ανοικοδομήθηκε, αφού αναφέρεται και αργότερα, ως ένα εκείνων που ανήκαν στους Ναΐτες ιππότες και το 1313, μετά τη διάλυση του Τάγματός τους, εκχωρήθηκαν στο Τάγμα των Ιωαννιτών ιπποτών.
Το κάστρο προφανώς προστάτευε και το εκεί μικρό λιμάνι των Γαστριών, ενώ επιτηρούσε και τις ανατολικές ακτές της Κύπρου, τις πλησιέστερες προς τις μουσουλμανικές κτήσεις στη Συροπαλαιστίνη. Δεν είναι γνωστό πότε διαλύθηκε και καταστράφηκε. Πιθανότατα ήταν ένα των πολλών οχυρών της Κύπρου που αρκετά αργότερα κατέστρεψαν οι Βενετοί, λίγο πριν από την (αναμενόμενη) τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1570, για να μη χρησιμοποιηθούν από τους εισβολείς.