Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Γαλάτεια- Galateia. Xωριό της επαρχίας Αμμοχώστου, στη γεωγραφική περιφέρεια της Καρπασίας, 98 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται περί τα 7 χμ. ΝΔ. του Λεοναρίσσου και περί τα 5 χμ. ΝΑ. της Επτακώμης.

Πάνω στο φλύσχη της Κυθρέας, τους άμμους και τους ασβεστολιθικούς ψαμμίτες του σχηματισμού της Αθαλάσσας αναπτύχθηκαν ξερορεντζίνες και εδάφη τέρρα ρόζα, που δέχονται μια μέση ετήσια βροχόπτωση γύρω στα 430 χιλιοστόμετρα. Το ανάγλυφο παρουσιάζει αισθητή κλίση προς τα νότια πέφτοντας από τα 100 μ. στα 33 μ. σε απόσταση 1,5 χμ. Το κυριότερο γεωμορφολογικό φαινόμενο είναι ένας βαλτότοπος που σε εξαιρετικά βροχερούς μήνες παίρνει διαστάσεις λίμνης στα δυτικά του χωριού. Τα κυριότερα προϊόντα του χωριού είναι ο καπνός, τα σιτηρά και τα χαρούπια. Η κτηνοτροφία πριν από την τουρκική εισβολή του 1974 ήταν αρκετά ανεπτυγμένη, περιλάμβανε δε 3.095 πρόβατα, 682 κατσίκες, 127 βόδια και 27 αγελάδες.

Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία οι πλήρεις απογραφές πληθυσμού έχουν ως ακολούθως:

Η Γαλάτεια υπήρξε κέντρο θύλακα της παράνομης τουρκοκυπριακής διοίκησης μετά το 1963.

Βλέπε λήμμα: Θύλακες Τουρκοκυπρίων

Η Γαλάτεια είναι ένας σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος. Στα ΒΑ. συνδέεται με τον Πλατανισσό, στα ΝΔ. με τον Άγιο Θεόδωρο, ενώ με σκυρόστρωτους δρόμους ενώνεται με την Επτακώμη στα ΒΔ., την Ταύρου στα Ν., την Κώμα Γιαλού στα Α. και το Λεονάρισσο στα ΒΑ.

Ιστορικά στοιχεία

Σύμφωνα με τον ντε Μας Λατρί το χωριό υπήρξε βασιλικό κτήμα κατά τη Λουζινιανο - βενετική περίοδο, στους δε βενετικούς χάρτες εμφανίζεται με το ίδιο όνομα (Galatia).

Ο ντε Μας Λατρί περιλαμβάνει τη Γαλάτεια στην επαρχία της Καρπασίας. Ο Τζέφρυ δεν συνάντησε τίποτε το ενδιαφέρον στη Γαλάτεια, όμως μνημονεύει τον βαλτότοπο γύρω από το χωριό. Ο Ν. Κληρίδης αναφέρει πως τον «17ο αἰῶνα ἐγκαταστάθηκαν ἐκεῖ πολλοί Τοῦρκοι καί οἱ Ἓλληνες κάτοικοι τῆς Γαλάδκιας ἐξοντώθηκαν. Ὁ ὡραῖος χριστιανικός ναός τῆς Ἁγίας Μαρίνας μέ τόν θόλο του μετατράπηκε σέ τζαμί».

Το χωριό ανευρίσκεται στις πηγές και πριν από την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου το 1570 - 71. Προφανώς, και κρίνοντας κι από την ονομασία του, ιδρύθηκε κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Είναι όμως μεταξύ των πολλών χωριών της Κύπρου που κατά την σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας μετετράπησαν σε τουρκικά. Τούτο αποδεικνύεται κι από το γεγονός ότι το τζαμί του χωριού ήταν πιο πριν (τουλάχιστον μέχρι τον 17ο αιώνα) χριστιανική εκκλησία αφιερωμένη στην αγία Μαρίνα.

Τοπων: Γαλάτεια, ονομασία που κατά μια άποψη (Ν. Κληρίδης) προήλθε από το ότι κατά την αρχαιότητα πιθανό να λατρευόταν εκεί η θεά Αφροδίτη με το επίθετο Γαλάτεια. Ωστόσο και ο Ν. Κληρίδης και ο Σ. Μενάρδος υποστηρίζουν ως πιθανότερη την εκδοχή ότι το χωριό πήρε την ονομασία Γαλάδκια (αντί του σημερινού Γαλάτεια) από την Γαλατία της Μικράς Ασίας, απ' όπου είχαν έλθει οι πρώτοι κάτοικοί του (βλέπε και τοπων. χωριού Γαλάτα).

Οι Τούρκοι σε μια προσπάθεια παραποίησης της ιστορίας και των γεωγραφικών δεδομένων, μετονόμασαν το χωριό μετονόμασαν το χωριό σε Mehmetçik, ονομασία που δίνεται στους Τούρκους στρατιώτες.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια