Άνασσα
Επίκληση της θεάς Αφροδίτης, γνωστή από συλλαβικές επιγραφές που βρέθηκαν στην Πάφο, όπου φαίνεται ότι ο βασιλιάς ήταν και ιερέας της θεάς. Σε μια τέτοια επιγραφή αναφέρεται:
Ὁ ἱερῆς τᾶς ἀνάσ(σ)ας
Τίμαρχος...
Βλέπε λήμματα: Αφροδίτη θεά και Γραφή
Σε μια άλλη συλλαβική επιγραφή από την Παλαίπαφο, αναφέρεται:
Ὁ Πάφῳ βασιλεύς ΝικοκλέFης
ὁ ἱερεύς τᾶς Fανάσ(σ)ας...
Έχουν βρεθεί και άλλες παρόμοιες επιγραφές στις οποίες η θεά Αφροδίτη ονομάζεται Άνασσα, στην περιοχή της Πάφου.
Βλέπε λήμμα: Αφροδίτη θεά- Ιεροτελεστίες
Στην Κύπρο άνασσες απεκαλούντο και οι γυναίκες, οι κόρες και οι αδελφές των βασιλιάδων, ενώ οι γιοι και αδελφοί του απεκαλούντο άνακτες. Υπάρχει η γνώμη ότι το επίθετο άνασσα πιθανό να ήταν η πρώτη επίκληση της Μητέρας Θεάς στην Κύπρο, της οποίας τα χαρακτηριστικά πήρε αργότερα η Αφροδίτη.
Βλέπε λήμμα: Άναξ- άνασσα
Ο Αρποκρατίων στο λεξικό του αναφέρει ότι άνασσα ήταν κάποια συνήθεια στην Κύπρο. Η συνήθεια αυτή ίσως να ήταν το έθιμο που συνδεόταν με την διαδοχή του θρόνου από την πλευρά των θηλέων. Η κληρονόμος πριγκίπισσα (πιθανό με την ονομασία άνασσα), μετά το γάμο της πρόσφερε τη βασιλική εξουσία στον σύζυγό της, όπως συνέβη π.χ. με τον Πυγμαλίωνα και τον Κινύρα.
Βλέπε λήμμα: Πυγμαλίων και Κινύρας
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια