Είναι τα μέρη εκείνα όπου διάφορα ζωντανά είδη του ζωικού ή/ και του φυτικού βασιλείου βρίσκουν όλες τις απαραίτητες συνθήκες για την ανάπτυξη ή/ και τη συμπλήρωση μέρους ή ολόκληρου του κύκλου της ζωής τους. Με την πλατιά αυτή έννοια μπορούν να χαρακτηριστούν ως βιότοποι διάφορες και διαφορετικές περιοχές της ξηράς και της θάλασσας, όπως βραχώδεις ακτές, αμμώδεις ακτές, λίμνες και έλη, έρημοι, λειβάδια, δάση, λασπώδεις ή βραχώδεις βυθοί κλπ.
Οι βιότοποι χαρακτηρίζονται από ομοιογένεια στους κύριους παράγοντες κατοίκησης (κατά τον Ρ. Χέσε, 1924), ή υπόκεινται σε συνθήκες εκ των οποίων οι δεσπόζουσες, τουλάχιστον, είναι ομοιογενείς (κατά τον Ζ.Μ. Πέρεζ, 1961). Οι δεσπόζουσες αυτές συνθήκες είναι το κλίμα, η φύση του εδάφους και του υποστρώματος, ο τύπος της βλάστησης κ.α. Έτσι οι βιότοποι μπορούν να ιεραρχηθούν και να ταξινομηθούν σε 3 διαφορετικούς βιοχώρους, δηλαδή τους θαλάσσιους, τους χερσαίους κι εκείνους των γλυκών νερών. Ο κάθε βιοχώρος υποδιαιρείται σε υπερβιοχώρους, σε υποβιοχώρους και σε όψεις. Οι τελευταίες μπορούν να χαρακτηριστούν και ως μικροβιότοποι, όπως για παράδειγμα η πλευρά ενός κάθετου βράχου ή γκρεμού.
Στην Κύπρο μπορούν να χαρακτηριστούν ως βιότοποι αρκετές περιοχές σε πολλά μέρη του νησιού, από τα νησάκια Κλείδες στον Απόστολο Ανδρέα (όπου αναπαράγονται κυρίως οι γλάροι), μέχρι τις περιοχές του Ακάμα (όπου αναπαράγονται χελώνες, αν και πρόσφατα με την ανθρώπινη επέμβαση, και υφίστανται διάφορα άλλα είδη του ζωικού και φυτικού βασιλείου). Ως βιότοπος μπορεί να χαρακτηριστεί και η περιοχή του δάσους της Πάφου όπου ζουν τα μοναδικά αγρινά, καθώς επίσης και η περιοχή Αθαλάσσας κοντά στη Λευκωσία, που χρησιμοποιείται από διάφορα υδρόβια και παρυδάτια πουλιά, κλπ.
Οι πιο σημαντικοί όμως βιότοποι του νησιού, που σαν τέτοιοι έχουν αναγνωριστεί κι εκτός Κύπρου, είναι:
Πέραν των πιο πάνω, αναφέρεται ότι σε σημαντικό βιότοπο έχει εξελιχθεί και η λίμνη της Άχνας, αφότου δημιουργήθηκε, η οποία και ελκύει αρκετά είδη πουλιών όπως αγριόπαπιες και άλλα. Και ακόμη θα πρέπει να αναφερθεί ως σημαντικός βιότοπος και ο βαλτότοπος του Ακρωτηρίου, κοντά στο Φασούρι. Οι υδατοφράκτες επίσης, δημιούργησαν συνθήκες έλκυσης άγριας ζωής λόγω του νερού.
Ως βιότοποι μπορούν με την πλατιά έννοια του όρου να χαρακτηριστούν και άλλες περιοχές που κυρίως λόγω του ότι είναι δυσπρόσιτες στον άνθρωπο, παραμένουν σε πολύ μεγάλο βαθμό στη φυσική τους κατάσταση, πράγμα που ευνοεί την ανάπτυξη της άγριας πανίδας, πτηνοπανίδας, αλλά και χλωρίδας. Τέτοιες περιοχές είναι οι Μαύροι Κρεμμοί στην ορεινή επαρχία Πάφου, το φαράγγι της Αντρολίκου, το άνω μέρος της κοιλάδας του ποταμού Ξερού (από την περιοχή Μηλικουρίου μέχρι την περιοχή Αγίου Ιωάννη Πάφου), ακόμη το φαράγγι του ποταμού Πηδκιά (περίπου από την περιοχή του χωριού Φιλάνι και άνω) και άλλες ακόμη.
Οι βιότοποι αυτοί χρησιμοποιούνται κυρίως από πολλά είδη πουλιών, υδροβίων και παρυδάτιων, που είτε ζουν και γεννούν εκεί, είτε διαχειμάζουν, είτε απλώς σταθμεύουν κατά τις μεταναστεύσεις τους κάθε άνοιξη και φθινόπωρο.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια