Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της πόλης, στη δυτική της πλευρά απέναντι από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου. Ήταν ήδη ερειπωμένο κατά τα τέλη του 19ου αιώνα. Στον ίδιο χώρο βρισκόταν το παλαιό μεσαιωνικό παλάτι που επανοικοδομήθηκε στο σύνολό του από τους Βενετούς κατά τον 16ο αιώνα και έγινε γνωστό σαν Palazzo del Proveditore. To παλαιό παλάτι αναφέρεται στα Actes genois de Famagouste του 1300 σαν loggia domini regis. Τελευταία διέμενε σ' αυτό από το 1473 η Αικατερίνη Κορνάρο που το παρέδωσε στους Βενετούς το 1476. Ήταν το πρώτο μέλος της βασιλικής οικογένειας που εγκαταστάθηκε στο παλάτι μετά τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν κατά την τελετή στέψεως του Πέτρου Β' το 1369.

Βλέπε λήμμα: Πετρος Β' Λουζινιάν

Το 1571 ο τελευταίος Βενετός κυβερνήτης της Αμμοχώστου, αφού αντιστάθηκε για 72 ημέρες στους Τούρκους, παραδόθηκε και θανατώθηκε. Το παλάτι υπέστη πολλές ζημιές από τους κανονιοβολισμούς των Τούρκων, που δεν πρέπει να τις αποκατέστησαν παρ' όλο που κατοικούσαν σε τμήμα του παλατιού.

Βλέπε λήμμα: Αμμόχωστος πόλη- Πολιορκεία και άλωση από τους Οθωμανούς

Το παλάτι είναι κτισμένο γύρω από μια μεγάλη τετράγωνη αυλή. Διασώθηκαν η είσοδος με τα δωμάτια της φρουράς, ένα τμήμα της ανατολικής πτέρυγας και το παλαιό παρεκκλήσι που χρησίμευε σαν φυλακή κατά τα τέλη του 19ου αιώνα.

Η είσοδος του παλατιού βρίσκεται στην ανατολική πτέρυγα. Οι Βενετοί έκτισαν τη νέα πρόσοψη λίγα μέτρα μπροστά στην παλαιά σε δωρικό ρυθμό το 1571, όταν άρχισε η επανοικοδόμηση του παλατιού. Διασώζονται 3 τόξα ημικυκλικά με τέσσερις κολόνες από τα ερείπια της Σαλαμίνος. Αρχικά πρέπει να υπήρχαν πέντε τόξα, δυο σε κάθε πλευρά της εισόδου. Πάνω στις κολόνες διασώζεται μικρό τμήμα του επιστυλίου με τρίγλυφα. Το άνω μέρος του κτιρίου της εισόδου που δεν διασώθηκε είχε ανοικτή loggia που προεκτεινόταν σε μπαλκόνι με μαρμάρινες κολόνες που στήριζαν τη στέγη του. Πάνω από το κεντρικό τόξο υπάρχει ο θυρεός του Giovanni Renier που ήταν στρατηγός της Κύπρου κατά το 1552.

Ο όροφος της πτέρυγας της πρόσοψης υπήρχε κατά το 1571. Όπως φαίνεται στη γκραβούρα της πολιορκίας της Αμμοχώστου του S. Gibellino (1571) οι ταράτσες περιβάλλονταν με πολεμίστρες.

Απέναντι από την είσοδο στα δυτικά σώζεται, δίχως πάτωμα, μεγάλο διώροφο κτίριο, στο οποίο πρέπει να βρισκόταν η μεγάλη αίθουσα του παλατιού, στον όροφο. Σύμφωνα με τον Λεόντιο Μαχαιρά, το τμήμα αυτό του παλαιού παλατιού συνδεόταν με γέφυρα με γειτονικό σπίτι στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Ο Ανλάρ (Enlart) είδε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα τόξο πάνω από το δρόμο στο πίσω μέρος της δυτικής πτέρυγας.

Γενικά πρόκειται για κτίριο απλής μορφής με μικρά ορθογώνια παράθυρα που περιβάλλονταν με πέτρινες κορνίζες.

Στην δυτική πτέρυγα διασώθηκε ένα μικρό παρεκκλήσι (16,50 μ. Χ 6 μ.), το μόνο παλαιό τμήμα του παλατιού των Λουζινιανών. Αποτελείται από την αψίδα και το νάρθηκα καλυμμένο με δυο καμάρες. Στο κάτω μέρος των πλαϊνών τοίχων υπάρχουν 4 γοτθικά οξυκόρυφα τόξα που προέρχονται από τον 13ο ή τον 14ο αιώνα.

Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα διασώζονταν και τμήματα των υπολοίπων πτερύγων, όπως τμήμα του ισογείου της νότιας πτέρυγας που χωριζόταν με καμάρες σε 10 τμήματα και πρέπει να αποτελούσε μια σημαντική αίθουσα του παλατιού. Ο τοίχος της πτέρυγας αυτής προς την πλευρά του δρόμου (ένας από τους κύριους δρόμους της πόλης γνωστός σαν ruga coperta =καλυμμένος δρόμος) έφερε απλά ορθογώνια παράθυρα με κορνίζες. Επίσης μέσα στην αυλή υπήρχαν δυο καμάρες μπροστά σε μια μικρή αίθουσα που πρέπει να αποτελούσαν τη βάση σκάλας. Στη βόρεια πτέρυγα υπήρχε μόνο τμήμα τοίχου με μικρά παράθυρα.  Εδώ ήταν τα αποχωρητήρια του παλατιού.

Στη γκραβούρα του Gibellino φαίνεται στα βόρεια του παλατιού και δεύτερο, εξίσου μεγάλο παλάτι με την ονομασία Palazzo della regnina, πιθανόν προσωπική κατοικία της Αικατερίνης Κορνάρο.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια