Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μορφή τοπικής διοίκησης στην Κύπρο, η οποία ίσχυε μέχρι τον Ιούλιο του 1999, οπότε καταργήθηκε. Στη θέση των συμβουλίων βελτιώσεως εγκαθιδρύθηκαν κοινοτικά συμβούλια. Με βάση την νομοθεσία που ίσχυε πριν από την κατάργησή τους, το Υπουργικό Συμβούλιο κήρυσσε  ως περιοχές βελτιώσεως μεγάλα χωριά ή χωριά που παρουσίαζαν προοπτικές ανάπτυξης, ή άλλες περιοχές. Η σύσταση περιοχών βελτιώσεως είχε ως σκοπό την αντιμετώπιση των πολυσύνθετων προβλημάτων και καταστάσεων που δημιουργούνταν με τη ραγδαία ανάπτυξη και τα οποία δεν μπορούσαν να αντιμετωπισθούν με επάρκεια από το θεσμό των χωριτικών αρχών. Κάθε περιοχή βελτιώσεως εδιοικείτο από συμβούλιο βελτιώσεως, σκοπός του οποίου ήταν η ρύθμιση θεμάτων που είχαν σχέση με τη δημόσια υγεία, την υδατοπρομήθεια, το φυσικό περιβάλλον, την έκδοση αδειών για την ανέγερση οικοδομών κ.ά.

Τα συμβούλια βελτιώσεως, που υπάγονταν στο υπουργείο Εσωτερικών, αποτελούσαν ενδιάμεση βαθμίδα τοπικής διοίκησης μεταξύ των αιρετών δημοτικών συμβουλίων των αστικών και αγροτικών δήμων, και των χωριτικών αρχών. Σε σύγκριση με τις χωριτικές αρχές τα συμβούλια βελτιώσεως είχαν σημαντικά ευρύτερες εξουσίες σ' ό,τι αφορά τη διαχείριση και διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.

Κάθε συμβούλιο βελτιώσεως είχε το δικαίωμα επιβολής ορισμένης φορολογίας (φόρος κοινοτικών υπηρεσιών, επαγγελματικός φόρος κ.ά.) που καταβαλλόταν στο ταμείο βελτιώσεως της οικείας περιοχής. Τα συμβούλια επιχορηγούνταν παράλληλα από την κυβέρνηση.

Κάθε συμβούλιο βελτιώσεως χωριού ή συμπλέγματος χωριών, απαρτιζόταν από τον έπαρχο ως πρόεδρο, τον κοινοτάρχη ή τους κοινοτάρχες, και πέντε αιρετά μέλη, που εκλέγονταν σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας, για πενταετή θητεία. Σε καθορισμένες περιοχές της Δημοκρατίας που κηρύσσονταν περιοχές βελτιώσεως (π.χ. Ανθούπολη), εγκαθιδρύονταν συμβούλια που απαρτίζονταν από τον έπαρχο ως πρόεδρο, τον επαρχιακό ιατρικό λειτουργό, τον επαρχιακό μηχανικό και αριθμό προσοντούχων ατόμων που δεν υπερέβαιναν τα επτά και διορίζονταν από το Υπουργικό Συμβούλιο για περίοδο πέντε χρόνων.

Το Υπουργικό Συμβούλιο είχε εξουσία να διατάξει τη διεξαγωγή ή μη εκλογής για την ανάδειξη αιρετών μελών σε οποιοδήποτε συμβούλιο βελτιώσεως, και σε περίπτωση μη διεξαγωγής εκλογής ο υπουργός Εσωτερικών είχε εξουσία να διορίζει τα αιρετά μέλη του συμβουλίου.

Κατά την περίοδο 1963-1979 δεν έγιναν εκλογές για την ανάδειξη των αιρετών μελών των συμβουλίων βελτιώσεως παρά μόνο σε περιπτώσεις κηρύξεως νέων περιοχών. Στις άλλες περιπτώσεις η θητεία των μελών παρατεινόταν με ειδική νομοθεσία. Εκλογές για συμβούλια βελτιώσεως διεξήχθησαν στις 22 Ιουλίου 1979 και στις 6 Μαΐου 1984.

Το 1979 ψηφίστηκε ο Περί Χωρίων (Διοίκηση και Βελτίωση) Νόμος αρ. 7, σύμφωνα με τον οποίο το σύνολο των μελών του συμβουλίου βελτιώσεως καθίστατο αιρετό, εκτός από τον πρόεδρο στη θέση του οποίου παρέμενε ο έπαρχος, σε αντίθεση με τον προηγούμενο νόμο που πρόβλεπε, εκτός από τον έπαρχο, άλλα δυο επίσημα μέλη και μόνο τρία αιρετά. Ο κοινοτάρχης ή οι κοινοτάρχες εξακολουθούν να αποτελούσαν «εξοφφίκιο» μέλη του συμβουλίου. Με το νόμο του 1979 εισήχθη και άλλη τροπολογία: δικαίωμα ψήφου είχαν όλοι οι κάτοικοι των περιοχών βελτιώσεως που συμπλήρωσαν το 2 1ο έτος της ηλικίας τους, ενώ η προηγούμενη νομοθεσία έδινε το δικαίωμα ψήφου μόνο στους κατόχους ακίνητης ιδιοκτησίας μέσα στα όρια της περιοχής βελτιώσεως.

Κατά τη δεκαετία του 1980 υφίσταντο συνολικά 66 συμβούλια βελτιώσεως στις ακόλουθες περιοχές:

Λευκωσία:

1. Άγιος Δομέτιος
2. Αγλαντζιά
3. Έγκωμη
4. Στρόβολος
5. Άλωνα
6. Γαλάτα
7. Ευρύχου
8. Δάλι
9. Κακοπετριά
10. Καλοπαναγιώτης
11. Πάνω και Κάτω Λακατάμια
12. Συνοικισμός Ανθούπολης
13. Λατσιά
14. Μουτουλλάς
15. Νήσου - Πέρα Χωριό
16. Παλιομέτοχο
17. Πεδουλάς
18. Κάτω Πύργος
19. Κάμπος

Αμμόχωστος:

1. Αγία Νάπα
2. Άχνα
3. Δερύνεια
4. Λιοπέτρι
5. Παραλίμνι

Λεμεσός:

1. Άγιος Αθανάσιος
2. Άγιος Θεόδωρος
3. Αγρός
4. Άρσος
5. Γερμασόγεια
6. Επισκοπή
7. Κάτω Πολεμίδια
8. Κοιλάνι
9. Κυπερούντα
10. Μαλιά
11. Μέσα Γειτονιά
12. Μονιάτης
13. Όμοδος
14. Πάχνα
15. Πέρα Πεδί
16. Πισσούρι
17. Πάνω Πλάτρες
18. Πρόδρομος

Λάρνακα:

1. Αραδίππου
2. Ξυλοφάγου
3. Ξυλοτύμπου
4. Κίτι
5. Κόρνος
6. Καλαβασός
7. Ζύγι
8. Δρομολαξιά - Μενεού
9. Ορμήδεια
10. Ορόκλινη
11. Περβόλια
12. Λειβάδια

Πάφος:

1. Γεροσκήπου
2. Κάθηκας
3. Κελοκέδαρα
4. Κοίλη
5. Κούκλια
6. Λυσός
7. Παναγιά
8. Πέγεια
9. Πολέμι
10. Σαλαμιού
11. Τσάδα
12. Χλώρακα