Η βασιλόπιττα ήταν, σε παλαιότερα χρόνια, είδος ψωμιού που ζυμωνόταν την παραμονή των Χριστουγέννων μαζί με τα άλλα χριστόψωμα (γεννόπιττες), είχε διακόσμηση ένα σταυρό από ζυμάρι, καθώς και σησάμι, και περιείχε και ένα νόμισμα. Η βασιλόπιττα μοιραζόταν μεταξύ των μελών της κάθε οικογένειας την 1η του χρόνου, γιορτή του αγίου Βασιλείου. Όποιος έπαιρνε το κομμάτι που περιείχε το νόμισμα, ήταν και ο τυχερός του χρόνου.
Σε διάφορες περιοχές της Κύπρου η βασιλόπιττα ήταν ένα από τα αντικείμενα που τοποθετούνταν σε τραπέζι την παραμονή της πρωτοχρονιάς, προκειμένου να τα γευθεί και ευλογήσει ο άγιος Βασίλης (βλέπε λήμμα άης Βασίλης).
Το έθιμο με το ζυμωμένο στην πίτα ή στο ψωμί νόμισμα, είναι παλαιό και σχετίζεται με παραδόσεις για τον άγιο Βασίλειο, απαντάται δε και στην Ελλάδα και σε άλλα μέρη.
Τα τελευταία χρόνια, η βασιλόπιττα έπαψε να είναι είδος παραδοσιακού ψωμιού κι έγινε είδος γλυκίσματος που κατασκευάζεται με διάφορους τρόπους και ποικίλα υλικά.