Βαρυπνάς ή Γαρυπνάς
Προσωποποίηση, στη λαϊκή φαντασία, του ενυπνίου φάσματος, κατάστασης την οποία οι Βυζαντινοί ονόμαζαν βραχνόν. Είναι πάθηση που καταλαμβάνει ανθρώπους ενώ κοιμούνται, κι εκδηλώνεται με βάρος στο στήθος και ενοχλήσεις στην αναπνοή. Η λέξη σημαίνει βαρύς (ανήσυχος) ύπνος.
Στην Κύπρο ο Βαρυπνάς είναι νεαρός που φορεί ένα σκουφί, και συνηθίζει να ενοχλεί ανθρώπους οι οποίοι κοιμούνται, με το να έρχεται και να κάθεται στο στήθος τους. Τότε οι άνθρωποι αισθάνονται το βάρος του στο στήθος τους, αγωνιούν και φωνάζουν, αλλά η φωνή τους μόλις ακούγεται, και μάλιστα βραχνή.
Πιστεύεται ότι ο Βαρυπνάς μπορεί να νικηθεί όταν ο άνθρωπος, στο στήθος του οποίου έχει καθίσει, κατορθώσει να του αρπάξει το σκουφί από το κεφάλι. Τότε ο Βαρυπνάς αρχίζει να παρακαλεί για να πάρει πίσω το σκουφί του. Μάλιστα δε υπόσχεται και πολλά πλούτη και καλή τύχη. Οι προσπάθειες του Βαρυπνά να πάρει πίσω το σκουφί του συνεχίζονται για μερικές νύχτες, όμως για κανένα λόγο δεν πρέπει ο άνθρωπος που κατόρθωσε να το αρπάξει, να το επιστρέψει. Αφού το σκουφί δεν επιστραφεί τελικά ο Βαρυπνάς εξαφανίζεται χωρίς ποτέ να ενοχλήσει ξανά τον νικητή εκείνο άνθρωπο.
Ευτυχία θα χαρακτηρίζει πλέον τον άνθρωπο εκείνο που κατόρθωσε ν' αρπάξει και να κρατήσει το σκουφί του Βαρυπνά. Γι’ αυτό, μπορεί ακόμη να θεωρηθεί ότι ο Βαρυπνάς εκπροσωπεί και την τύχη του κάθε ανθρώπου, που θα τον ακολουθεί αν κατορθώσει να την αρπάξει όταν κάποτε παρουσιαστεί σ’ αυτόν.