Βαρνάβας αρχιεπίσκοπος
Στον κατάλογο των Ορθοδόξων αρχιεπισκόπων της Εκκλησίας της Κύπρου περιέχονται τρεις αρχιεπίσκοποι με το όνομα Βαρνάβας, ως Α', Β' και Γ'.
Βαρνάβας Α': Πρόκειται για τον πρώτο στον κατάλογο των Κυπρίων αρχιεπισκόπων, και είναι ο απόστολος Βαρνάβας, ιδρυτής της Κυπριακής Εκκλησίας
Βλέπε λήμμα Βαρνάβας απόστολος
Βαρνάβας Β': Αρχιεπίσκοπος Κύπρου που αναφέρεται στο Συνοδικόν της Κύπρου και που πρέπει να θεωρηθεί Β', μετά τον ιδρυτή της Εκκλησίας της Κύπρου απόστολο Βαρνάβα, 7ος μετά τον Πλούταρχο και προ του Θεοδώρου. Επειδή η σειρά των Κυπρίων αρχιεπισκόπων και στις τρεις παραλλαγές του Συνοδικού δεν είναι αυστηρά χρονολογική ούτε και ακριβώς η ίδια, κι επειδή μετά τον Πλούταρχο γνωρίζουμε με αρκετή βεβαιότητα ότι ακολούθησε (625/6 μ.Χ.) ο Αρκάδιος Α' χωρίς τη μεσολάβηση άλλου, ο Βαρνάβας Β' πρέπει να τεθεί κάπου στα επόμενα χρόνια, ίσως σε κάποιο κενό που δεν μπορεί να προσδιοριστεί, μεταξύ των αρχιεπισκόπων αρ. 15 και 42, δηλαδή μεταξύ 7ου και 12ου αιώνων. Κάθε εικασία είναι, με την παρούσα κατάσταση των πηγών, περιττή και περιοριζόμαστε μόνο στην παρατήρηση αυτή.
Βαρνάβας Γ': Αρχιεπίσκοπος Κύπρου (1174 -;). Οι πληροφορίες γι’ αυτόν προέρχονται από το Συνοδικόν της Κύπρου και από τον Βίον... τοῦ Λεοντίου Πατριάρχου Ἱεροσολύμων του Θεοδοσίου μοναχού Κωνσταντινουπολίτου. To Συνοδικόν τοποθετεί μετά τον Ιωάννη Κρητικό (1152-1174), τον Βαρνάβα. Ο Θεοδόσιος λέγει ότι, μετά την άρνηση του κατόπιν πατριάρχη Ιεροσολύμων να δεχθεί τον θρόνο της Κύπρου (όπως επέμενε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Μανουήλ Α' Κομνηνός), όταν πέθανε ο Ιωάννης, ο Μανουήλ «προέβαλε» ως αρχιεπίσκοπο Κύπρου τον Βαρνάβα στα 1174.
Το μόνο που γνωρίζουμε για τη δράση του Βαρνάβα είναι ότι επί αρχιεπισκοπείας του, που δεν είναι γνωστό πόσο ακριβώς διήρκεσε, επεσκέφθη την Κύπρο ο Ιεροσολύμων Λεόντιος για να διεκδικήσει τα κτήματα του Παναγίου Τάφου στην Κύπρο, τα οποία είχε κατάσχει ή αρπάξει ο δημόσιος φορολόγος του νησιού Κυριακός μόλις πληροφορήθηκε τον θάνατο του προηγουμένου πατριάρχη Ιεροσολύμων Νικηφόρου. Ο δημόσιος εισπράκτορας της Κύπρου Τριακοντάφυλλος συμπεριφέρθηκε απαίσια στον πατριάρχη, συμπαριστάμενος στον Κυριακό, γι’ αυτό «τυφλώνεται» από την θεία δίκη και «θεραπεύεται» με φίλημα στο στόμα από τον Λεόντιο, όταν ζήτησε συγνώμη. Σ' αυτά δεν αναφέρεται ανάμειξη του αρχιεπισκόπου Βαρνάβα, ούτε και στην αντιδικία του Λεοντίου και του νεαρού Θεοδούλου, επισκόπου Αμαθούντος, για αρπαγές ζώων που ανήκαν στον θρόνο Ιεροσολύμων, η οποία κατέληξε σε «τιμωρία» του Θεοδούλου (έπεσε από το άλογο σε λασπώδη ποταμό και πνίγηκε).
Μετά όμως από τα γεγονότα αυτά ο πατριάρχης Λεόντιος συναντήθηκε με τον αρχιεπίσκοπο Βαρνάβα και τους επισκόπους Τριμιθούντος Θεοφύλακτο και Λαπήθου Βαρνάβα, που τον τίμησαν δεόντως, αντισταθμίζοντας έτσι την άθλια συμπεριφορά άλλων παραγόντων της τότε κυπριακής ζωής. Το περίεργο είναι ότι ο πατριάρχης Λεόντιος συνάντησε τον αρχιεπίσκοπο Βαρνάβα μετά τα πιο πάνω ατυχή γεγονότα και όχι πριν, οπότε μπορούσε ίσως να τα είχε προλάβει.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια