Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μισθοφόροι που υπηρετούσαν στο Βυζάντιο και κατάγονταν από τη Νορβηγία, τη Δανία, τη Ρωσία, την Αγγλία και άλλες χώρες. Σύμφωνα προς όσα λέει ο ηγούμενος Νικόλαος του Θινκεϋράρ (Thingeyrar), που επεσκέφθη την Κύπρο επιστρέφοντας στην Ευρώπη από ταξίδια στη Μέση και την Εγγύς Ανατολή το 1154, στην Πάφο βρισκόταν τότε σταθμός Βαράγγων (Vaeringjaseta) φρουρών.

Βλέπε λήμμα: Βυζάντιο και Κύπρος

Η παρουσία Βαράγγων μισθοφόρων στην Πάφο ήταν πολύ φυσική, αφού εκεί βρισκόταν βυζαντινό φρούριο που φαίνεται ότι είχε ιδρυθεί περί τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνα προς αντιμετώπιση των αραβικών επιδρομών (άνοιξη του 649 μ.Χ. κ.ε.). Στο φρούριο αυτό αναφέρεται ότι είχε φυλακιστεί για ένα ημερονύκτιο, το 1159, ο άγιος Νεόφυτος. Κατά το 1191, ήταν ένα από τα φρούρια της Κύπρου που παραδόθηκαν στον Ριχάρδο Λεοντόκαρδο. Η σχετική όμως πηγή, ο Χόβεντεν (Hoveden), δεν αναφέρει κατά πόσο υπήρχαν ακόμη τότε εκεί Βάραγγοι φρουροί. Πάντως είναι πολύ πιθανή η άποψη του Ντώκινς ότι από τέτοιους Βαράγγους φρουρούς στην Κύπρο εισήλθε στο νησί η ισλανδική λέξη σκίρση (skyrsi) που σημαίνει τρικυμία, φάντασμα, ζάλη, δυστυχία που πηγάζει από τη μαγεία.

Βλέπε λήμμα: Σαράντα κολώνες φρούριο

Δεν αποκλείεται εκτός από τους Βαράγγους που συνάντησε στην Πάφο ο ηγούμενος Νικόλαος του Θινκεϋράρ, να είχαν υπηρετήσει και άλλοι σε άλλα μέρη της Κύπρου.

Χρήση Βαράγγων και άλλων ξένων μισθοφόρων για στρατιωτικές υπηρεσίες ήταν πολύ συνηθισμένη στο Βυζάντιο. Κατά τον 10ο αιώνα κ.ε. οι Βάραγγοι χρησιμοποιήθηκαν τόσο ως σωματοφύλακες του Βυζαντινού αυτοκράτορα, όσο και για άλλες στρατιωτικές υπηρεσίες, όπως μαρτυρεί ο ηγούμενος Νικόλαος του Θινκεϋράρ. Από τα τέλη του 11ου αιώνα, ένα μεγάλο μέρος των σωμάτων των Βαράγγων που υπηρετούσαν στο Βυζάντιο κατάγονταν από την Αγγλία, κι αυτοί αντικατέστησαν την μέχρι τότε φρουρά των Ρώσων Βαράγγων. Στα χρόνια αυτά αυξήθηκε η ποικιλία των ξένων μισθοφόρων στο Βυζάντιο, γεγονός που έδωσε λαβή στο διάσημο Ρώσο βυζαντινολόγο Α.Α. Βασίλιεφ να παρατηρήσει ότι υπήρξε αγγλοσαξονική μετανάστευση στη Βυζαντινή αυτοκρατορία.

Κατά κάποιο τρόπο οι Βάραγγοι που υπηρετούσαν στην Πάφο περί το 1154, ήταν οι προπομποί των Σταυροφόρων στην Κύπρο.

Βλέπε λήμμα: Σταυροφορίες και Κύπρος

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια