Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ονομασία δυο μεσαιωνικών οικισμών της Κύπρου που δεν υπάρχουν σήμερα. Και οι δυο βρίσκονται σημειωμένοι σε παλαιούς χάρτες (όπως λ.χ. ο χάρτης του Abr. Ortelius του 1573) με την ονομασία Ara.

Ο ένας από τους δυο οικισμούς βρισκόταν στην επαρχία Πάφου, στη σημερινή περιοχή Λάρα. Μάλιστα η σημερινή ονομασία Λάρα προήλθε από την αρχαιότερη ονομασία Αρά με την προσθήκη του γαλλικού άρθρου, οπότε κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας είχε γίνει L' Ara, και στην ελληνική: Λάρα.

Ο δεύτερος οικισμός με την ίδια ονομασία βρισκόταν πολύ κοντά στη Λευκωσία και συγκεκριμένα στα βορειοδυτικά της, στην περιοχή του σημερινού χωριού Κιόνελι. Τον δεύτερο αυτό οικισμό αναφέρουν ο Λεόντιος Μαχαιράς κι ο Φραγκίσκος Αμάτι. Ο δεύτερος γράφει ότι επί των ημερών του (16ος αιώνας) ήταν ήδη ερειπωμένος.

Και οι δυο οικισμοί φαίνεται να είχαν σχηματιστεί κατά τα Βυζαντινά χρόνια. Δεν είναι όμως γνωστό γιατί πήραν την ονομασία Αρά (=κατάρα;).

Ο Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 174) αναφέρει κάποιον ευγενή της Κύπρου ονόματι σίρ Τουμᾶν Ἂρα (= Θωμάς Αρά) στα χρόνια του βασιλιά Πέτρου Α' (1359 - 1369), που είχε σταλεί μαζί με άλλους στη Ρώμη και αλλού στη Δύση το 1365, για να γνωστοποιήσει εκεί την επίθεση των Κυπρίων κατά της Αλεξάνδρειας, την οποία είχαν καταλάβει και λεηλατήσει. Πιθανότατα αυτός ο Θωμάς Αρά να υπήρξε ιδιοκτήτης ενός από τα δυο φέουδα με την ονομασία Αρά. Ή, πιθανώς, ενός τρίτου, που επίσης ονομαζόταν Αρά (ή Αράς), εάν δεχθούμε ότι υφίστατο και τρίτος οικισμός με παρόμοια ονομασία. Τούτο υποθέτουμε από αναφορά σε παλαιό χειρόγραφο (της περιόδου της Βενετοκρατίας), όπου μνημονεύεται οικισμός Aras στην «επαρχία» της Λαπήθου. Θα ήταν, λοιπόν, τρίτος οικισμός, εάν δεν πρόκειται περί του οικισμού κοντά στην πρωτεύουσα Λευκωσία.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος (16ος αιώνας) μνημονεύει τον οικισμό Αρά κοντά στη Λευκωσία, σε σχέση προς πολεμικά γεγονότα του 1374, κατά τη διάρκεια της εισβολής των Γενουατών στην Κύπρο. Επίσης αναφέρει ότι περί το 1383 ένα χωριό Αρά (άγνωστο ποιο από τα δύο ή τρία) εδόθη από τον βασιλιά της Κύπρου Ιάκωβον Α’ (1383-1398) ως φέουδο στον ευγενή Ιωάννη ντε Νουβίλ.

Ο Φλώριος Βουστρώνιος αναφέρει επίσης ότι, κατά την αναδιανομή των φεούδων στην οποία προέβη ο βασιλιάς Ιάκωβος Β’ μετά την άνοδό του στο θρόνο το 1460, ένας οικισμός Αρά εδόθη στον αξιωματούχο Μούτζιο ντε Κωνστάντζο και στη λαίδη Άννα ντε Βερνί, μαζί με άλλα χωριά. Επειδή μεταξύ αυτών ήσαν και τα χωριά Αγλαντζιά και Άγιος Δομέτιος, κοντά στη Λευκωσία, μάλλον θα επρόκειτο για την παρά την πρωτεύουσα Αράν.