Πολιτικό κόμμα, του οποίου η παγκύπρια ιδρυτική συνδιάσκεψη έγινε στη Λευκωσία στις 29 Απριλίου 1990. Ιδρυτές του ήταν στελέχη που αποχώρησαν ή αποβλήθηκαν από το ΑΚΕΛ, μεταξύ των οποίων πέντε βουλευτές (Ανδρέας Ζιαρτίδης, Παύλος Δίγκλης, Ανδρέας Φάντης, Ντίνος Κωνσταντίνου, Μιχάλης Παπαπέτρου), πρώην στελέχη του Σ.Κ. ΕΔΕΚ, καθώς και μη κομματικές προσωπικότητες του κεντροαριστερού χώρου.
Αποφασιστικός παράγοντας στην τροχιοδρόμηση της ίδρυσης του ΑΔΗΣΟΚ ήταν η κρίση στους κόλπους του ΑΚΕΛ, που έφθασε στο αποκορύφωμά της στο διάστημα Δεκεμβρίου 1989 -Μαρτίου 1990, με επίκεντρο την ανάγκη ανανέωσης της παραδοσιακής Αριστεράς στο πνεύμα της περεστρόικα και της νέας σκέψης. Έναυσμα της διαμάχης και της διαδικασίας επιβολής ποινών από το ΑΚΕΛ ήταν η ομιλία του τότε γενικού γραμματέα της ΠΕΟ, μέλους του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ και βουλευτή Παύλου Δίγκλη με την οποία καλούσε το κόμμα να αναθεωρήσει τη θέση του για την εισβολή στη Τσεχοσλοβακία το 1968 και να προχωρήσει σε ουσιαστική ανανέωση. Αποτέλεσμα της κρίσης, που κορυφώθηκε με την καθαίρεση από το Πολιτικό Γραφείο του ΑΚΕΛ δυο εκ των ιδρυτών του — των Ανδρέα Φάντη και Ανδρέα Ζιαρτίδη — και την επέκταση αυτών των μέτρων στην ΠΕΟ και την ΕΔΟΝ, ήταν η αποχώρηση πολλών στελεχών και μελών από το ΑΚΕΛ. Από την πλευρά του το ΑΚΕΛ κατηγόρησε τους αποχωρήσαντες για φραξιονισμό στους κόλπους του Κόμματος.
Η ιδρυτική συνδιάσκεψη του ΑΔΗΣΟΚ εξέλεξε προσωρινή επιτροπή, η οποία συγκάλεσε το Α' Συνέδριο του Κινήματος στις 7 Ιουλίου 1990 για τη συζήτηση και έγκριση του Καταστατικού και του Προγράμματος και την εκλογή νέας καθοδήγησης. Το Α' Συνέδριο εξέλεξε 71μελές Ανώτατο Συμβούλιο καθώς και Επιτροπή Ελέγχου και Επιτροπή Οικονομικού Ελέγχου. Πρόεδρος του ΑΔΗΣΟΚ εξελέγη από το συνέδριο ο Παύλος Δίγκλης και αντιπρόεδρος ο Μιχάλης Παπαπέτρου. Σύμφωνα με το Καταστατικό του, το ΑΔΗΣΟΚ έθετε ως σκοπό του «τη δημοκρατική, σοσιαλιστική κοινωνία που θα έχει στο επίκεντρο της προσοχής της τον άνθρωπο και κύρια χαρακτηριστικά της θα είναι η κοινωνική δικαιοσύνη και ευημερία του λαού». Επεδίωκε επίσης «την εφαρμογή και προστασία της πολυφωνίας και του πλουραλισμού στην κοινωνία της Κύπρου», επιτρέποντας και προστατεύοντας «την ελεύθερη ύπαρξη και λειτουργία τάσεων και πολιτικών πλατφόρμων, μόνιμων ή θεματικών, σε όλα τα επίπεδα της οργανωτικής του συγκρότησης και δημόσιας έκφρασης».
Στο Κυπριακό πρόβλημα το ΑΔΗΣΟΚ είχε ως πρωταρχικό στόχο τη δίκαιη και βιώσιμη λύση, με μια Κύπρο ανεξάρτητη, ομοσπονδιακή και αποστρατικοποιημένη και καταδίκαζε την πολιτική της ένωσης, της διπλής ένωσης και της διχοτόμησης.
Επίσης είχε υποστηρίξει την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.
Το Κίνημα αυτό συμμετείχε για πρώτη φορά στις βουλευτικές εκλογές της 19 Μαϊου 1991, στις οποίες εξασφάλισε ποσοστό 2,4% και δεν μπόρεσε να εκπροσωπηθεί στην Βουλή. Στις εκλογές αυτές επικεφαλής του ΑΔΗΣΟΚ ήταν ο τότε πρόεδρος του Παύλος Δίγκλης. Από το 1992 μέχρι το 1996 πρόεδρος του Κινήματος διετέλεσε ο Μιχάλης Παπαπέτρου. Το 1996 το ΑΔΗΣΟΚ συνενώθηκε με τους Ελεύθερους Δημοκράτες, δημιουργώντας το κίνημα Ενωμένων Δημοκρατών.