Αυστραλία και Κύπρος

Χιλιάδες κύπριοι μετανάστες στην Αυστραλία

Η Αυστραλία είναι το μεγαλύτερο νησί της γης, που μαζί με τα γύρω νησιά αποτελούν την πέμπτη ήπειρο, την Ωκεανία. Βρίσκεται ανατολικά της Ασίας, στο νοτιοανατολικό τμήμα του ανατολικού ημισφαιρίου. Η έκτασή της είναι 7.686.900 χλμ² και ο πληθυσμός της ξεπερνά τα 20.000.000. Πρωτεύουσά της είναι η Καμπέρα. Στην Αυστραλία ζουν χιλιάδες Κύπριοι Απόδημοι.

Η Αυστραλία, που ανήκει στην Κοινοπολιτεία, διατηρεί παραδοσιακά καλές σχέσεις με την Κύπρο. Οι σχέσεις αυτές ενισχύονται με την παρουσία μεγάλης κυπριακής παροικίας στην Αυστραλία. Η αυστραλιανή κυβέρνηση, επανειλημμένα τις θέσεις της κυπριακής κυβέρνησης στο Κυπριακό. Η Αυστραλία ανέλαβε επίσης την προεδρία της ομάδας δράσης της Κοινοπολιτείας για το Κυπριακό. Αυστραλιανό αστυνομικό απόσπασμα υπηρετεί στην ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο.

Από το 1976 λειτουργεί στην Αυστραλία κυπριακή υπάτη αρμοστεία.

Κύπριοι χρυσοθήρες

Γύρω στο 1850, την εποχή του «πυρετού του χρυσού», θεωρείται ότι έφτασαν στην Αυστραλία και οι πρώτοι Κύπριοι, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Υπουργείου Μετανάστευσης της Αυστραλίας. Επηρεασμένοι από άλλους χρυσοθήρες, έκαναν το ταξίδι των 12.498 χλμ (σε ευθεία γραμμή στον χάρτη), ακολουθώντας τον… δρόμο του χρυσού! Μάλιστα, το μεταναστευτικό κύμα εντάθηκε από το 1878 και μετά, όταν η Κύπρος μεταβιβάστηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στο Ηνωμένο Βασίλειο και ξεκίνησε η περίοδος της Αγγλοκρατίας.

Στην απογραφή πληθυσμού που έγινε το 1933, η κυπριακή κοινότητα αριθμούσε 500 μέλη στην Αυστραλία.

Με βάση τα στοιχεία του 1991, οι Κύπριοι ήταν 22.033 άτομα, ενώ στην τελευταία απογραφή πληθυσμού οι γεννημένοι στην Κύπρο ήταν 18.070. Οι μεγαλύτερες κοινότητες είναι στη Βικτόρια (8.179 άτομα), στη Νέα Νότια Ουαλία (6.589 άτομα), στη Νότια Αυστραλία (1.333 άτομα) και στο Κουίνσλαντ (1.213 άτομα).

Οι Κύπριοι μετανάστες στην Αυστραλία υπολογίζονταν το 2007 σε 95.000 περίπου (από αυτούς, γύρω στις 15.000 είναι Τουρκοκύπριοι). Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη κυπριακή παροικία του εξωτερικού, ύστερα από εκείνη της Βρετανίας. Στην Αυστραλία βρίσκονται επίσης γύρω στις 450.000 απόδημοι από την Ελλάδα.

Η μετανάστευση των Κυπρίων στην Αυστραλία εντάθηκε στα χρόνια πριν από τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, ενώ στη δεκαετία του 1950 και στα πρώτα χρόνια μετά το 1960, όταν η Κύπρος ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος, ο αριθμός των μεταναστών αυξήθηκε σημαντικά. Μεταναστευτικό ρεύμα προς την Αυστραλία σημειώθηκε και μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το 1974 (4.000 περίπου).

Οι περισσότεροι Κύπριοι απόδημοι μένουν στη Μελβούρνη (40.000). Ακολουθούν το Σίδνεϋ (25.000), η Αδελαΐδα (8.000) και το Μπρισμπέιν (3.000). Μικρότεροι αριθμοί Κυπρίων ζουν σε άλλες αυστραλιανές πόλεις.

Οργάνωση

Από την αρχή της παρουσίας τους στην Αυστραλία οι Κύπριοι συνειδητοποίησαν την ανάγκη ίδρυσης δικών τους οργανώσεων. Η πρώτη Κυπριακή Αδελφότης ιδρύθηκε στο Σίδνεϋ το 1929. Οι κυπριακές οργανώσεις δυνάμωναν και δραστηριοποιούνταν όσο αυξανόταν το μεταναστευτικό ρεύμα.

Η οργανωτική διάρθρωση της κυπριακής παροικίας Αυστραλίας έχει ως βάση την κοινότητα, που έχει ως έδρα την πρωτεύουσα της αντίστοιχης πολιτείας και οργανωτική δικαιοδοσία σε ολόκληρη την περιοχή της πολιτείας. Οι κοινότητες καλύπτουν τις πέντε πολιτείες και τις δυο περιοχές της ηπειρωτικής Αυστραλίας. Οι κοινότητες ανήκουν στην Ομοσπονδία Κυπριακών Κοινοτήτων Αυστραλίας, που ιδρύθηκε το 1970 με σκοπό το συντονισμό των δραστηριοτήτων όλων των κυπριακών κοινοτήτων της χώρας. Η Ομοσπονδία είναι μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κυπρίων Αποδήμων.

Σήμερα υπάρχουν 9 καλά οργανωμένες κυπριακές κοινότητες ή αδελφότητες, που συνεργάζονται αρμονικά μεταξύ τους. Οι περισσότερες κοινότητες διαθέτουν ιδιόκτητα οικήματα, καθώς και χορευτικά και θεατρικά συγκροτήματα, και οργανώνουν ποικίλες εκδηλώσεις για να κρατήσουν ζωντανή τη θύμηση του τόπου καταγωγής τους.

Σημαντική δραστηριότητα υπέρ της Κύπρου ανέπτυξαν οι απόδημοι Κύπριοι και γενικά ο απόδημος Ελληνισμός της Αυστραλίας, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Για προώθηση του αγώνα της Κύπρου έχουν ιδρυθεί Πολιτειακές Συντονιστικές Επιτροπές Αγώνα (ΣΕΚΑ) και η Παναυστραλιανή Επιτροπή Κυπριακού Αγώνα (ΠΑΣΕΚΑ), οι οποίες συνεργάζονται με την Ομοσπονδία Κυπριακών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων. Επίσης αμέσως μετά την εισβολή ιδρύθηκε η Πανελλήνια Επιτροπή Βοηθείας και Αποκαταστάσεως Κύπρου (ΠΕΒΑΚ).

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ομογενείς της Αυστραλίας, όπως άλλωστε και οι Κύπριοι μετανάστες στις άλλες χώρες, είναι η εκπαίδευση των παιδιών τους και η διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Τα σχολεία εξαρτώνται και διευθύνονται είτε από τις κοινότητες είτε από την ελληνορθόδοξη αρχιεπισκοπή Αυστραλίας, και σε ελάχιστες περιπτώσεις από ιδιώτες. Τα βιβλία τα διαθέτει δωρεάν το ελληνικό κράτος. Η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει ανάμειξη στο εκπαιδευτικό θέμα της παροικίας.

Κύπριοι στο εξωτερικό

Με βάση στοιχεία του 2019 στο εξωτερικό διαβιούν αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες Κύπριοι:

Ηνωμένο Βασίλειο: 400.000 – 450.000
Αυστραλία: 70.000 – 100.000
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής: 60.000 – 80.000
Ελλάδα: 60.000 – 70.000
Νότιος Αφρική: 25.000 – 35.000
Καναδάς: 15.000 – 25.000
Χώρες του Αραβικού κόλπου: 3.000 – 5.000
Υπόλοιπη Αφρική: 3.000 – 5.000
Γαλλία: 3.000 – 4.000
Λίβανος: 1.500 – 2.000
Σκανδιναβικές χώρες: 1.500
Γερμανία: 800 – 1.000
Νέα Ζηλανδία: 600 – 800
Αίγυπτος: 400 – 500
Χιλή: 150 – 200
Ιρλανδία: 150 – 200
Ιταλία: 100 – 150
Αυστρία: 100 – 150
Άλλες Ευρωπαϊκές χώρες (όπως Σλοβενία, Κροατία, κλπ.) 400 – 500

Πηγή:

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης