Αυξίβιος ή Ευξίφιος άγιος
Ο άγιος Αυξίβιος υπήρξε ο πρώτος επίσκοπος Σόλων ή Σολίας, αμέσως μετά την εποχή του αποστόλου Βαρνάβα. Μνημονεύεται στο Συναξάριον τής Κωνσταντινουπόλεως, την 17η Φεβρουαρίου. Ο Βίος του αγίου Αυξιβίου σώζεται στον κώδικα Parisinus Graecus 1452, fol. 153 - 159, καθώς και σε άλλους τέσσερις κώδικες.
Βλέπε λήμμα: Απόστολος Βαρνάβας και Επισκοπή Σόλων
Ο άγιος Αυξίβιος καταγόταν από τη Ρώμη. Όταν ήλθε σε ρήξη με τους γονείς του επειδή επέμεναν να νυμφευθεί, και προκειμένου ν' αποφύγει τον γάμο, έφυγε κρυφά από τη Ρώμη. Έφθασε αργότερα στην Κύπρο όπου στο χωριό Λίμνη (σημερινό χωριό Λιμνίτης, κοντά στους Σόλους) συνάντησε τον Μάρκο, ανεψιό του αποστόλου Βαρνάβα, πιθανότατα λίγο μετά τον θάνατο του τελευταίου. Ο Μάρκος, αφού τον κατήχησε στον χριστιανισμό, τον βάπτισε και τον χειροτόνησε επίσκοπο. Μια άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Αυξίβιος χειροτονήθηκε επίσκοπος από τον μαθητή των αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα επίσκοπο Ταμασσού άγιο Ηρακλείδιο, αφού πρώτα κατηχήθηκε από τον Μάρκο.
Βλέπε λήμμα: Απόστολος Μάρκος
Μετά τη χειροτονία του υπηρέτησε ως επίσκοπος Σόλων για 50 χρόνια, «τήν ἱερωσύνην τιμήσας», κατόρθωσε δε να εκχριστιανίσει τους Σόλους, με σκληρή εργασία και ζήλο.
Σύμφωνα προς το Συναξάριον του αγίου Αυξιβίου, αυτός είχε μαθητή έναν Κύπριο, που λεγόταν επίσης Αυξίβιος και καταγόταν από το χωριό Σαλαπόταμον. Ύστερα από ένα θαύμα, κατά το οποίο μυρμήγκια κάθισαν γύρω από την κεφαλή του μαθητή Αυξιβίου σχηματίζοντας στεφάνι, ο άγιος επέλεξε αυτόν ως διάδοχό του στην επισκοπή Σόλων.
Κατά μια παράδοση, στην περιοχή όπου βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου βρισκόταν κάποτε μοναστήρι αφιερωμένο στον άγιο Αυξίβιο. Εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Αυξίβιο υπάρχει στο κοντινό χωριό Αστρομερίτης. Άσχετο προς τον άγιο δεν είναι το τοπωνύμιο Άγιος Αυξίβιος στον κόλπο της Μόρφου, όχι μακριά από τους αρχαίους Σόλους. Το τοπωνύμιο αναφέρει και ο Λεόντιος Μαχαιράς (Χρονικόν, παρ. 377), ως Ἃγιον Εὐξίφην. Στην περιοχή αυτή ο άγιος είναι περισσότερο γνωστός ως άης Ξίφιος, υπάρχει δε και ομώνυμο ερειπωμένο ξωκλήσι.
Όπως αναφέρεται στον Βίο του αγίου Αυξιβίου, αυτός είχε κτίσει στους Σόλους (τον 1ο μ.Χ. αιώνα) λαμπρό ναό: «Καί ποιήσας εὐχήν καί διαχαράξας τόν τύπον τῆς ἁγίας ἐκκλησίας, συνευδοκοῦντος τοῦ Θεοῦ καί συνεργοῦντος, ἀνήγειρε τόν ναόν τόν μέγαν καί θαυμαστόν τοῦτον...»
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια