Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα κύρια χαρακτηριστικά της γεωμορφολογίας του Ακάμα είναι ένα αντίκλινο που συμπίπτει με την κορυφογραμμή της περιοχής και το οποίο προεκτείνεται στην χερσόνησο του Ακρωτηρίου. (Βλέπε: Ε. de Vaumas, Notes on the Geomorphology of Cyprus, Annual Report of the Geological Survey Dept., 1961, p. 33).

Στα ανατολικά της περιοχής του Ακάμα βρίσκεται ένα σύγκλινο, ακριβώς μεταξύ Τροόδους- Ακάμα, που συμπίπτει με την κοιλάδα της Χρυσοχούς και στο οποίο έχουν αποτεθεί ιζήματα της Πλειόκαινου περιόδου.

Παλιές θαλάσσιες αναβαθμίδες, που είναι τόσο ευδιάκριτες στην πεδιάδα της Πάφου, συνεχίζονται μέχρι το νότιο τμήμα της περιοχής του Ακάμα. Δυτικά του βορείου τμήματος της χερσονήσου, η παραλία υπήρξε εξαιρετικά σταθερή (Vaumas). Θαλάσσιες αναβαθμίδες είναι ευδιάκριτες και ανατολικά του Ακάμα, ιδιαίτερα γύρω από τα Λουτρά της Αφροδίτης. Είναι πάνω στις αναβαθμίδες αυτές που κατασκηνώνουν οι εκδρομείς τους καλοκαιρινούς μήνες. Είναι ακόμα κάπου σ' αυτές τις αναβαθμίδες που καλλιεργείται το λίγο σιτάρι της περιοχής.

Από γεωλογική άποψη η κορυφογραμμή της χερσονήσου ή καλύτερα ο υδροκρίτης, συμπίπτει με σερπεντίνες, πλαισιούμενες με γάββρους και λάβες. Σκόρπιες λάβες βρίσκονται και στα πετρώματα του ασβεστολιθικού ψαμμίτη, που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου στα δυτικά. Ανατολικά των σερπεντίνων, ιδιαίτερα στα δυτικά των Λουτρών της Αφροδίτης, βρίσκονται ασβεστόλιθοι, κρητίδες και μάργες. Προς τα νότια της χερσονήσου βρίσκονται τα πετρώματα του γεωλογικού σχηματισμού των Μαμωνιών.

Σε παλαιότερα χρόνια λειτουργούσαν στην περιοχή του Ακάμα μεταλλεία μαγνησίου. Σήμερα μπορεί ο επισκέπτης να ανακαλύψει αρκετές γαλαρίες των μεταλλείων αυτών, εγκαταλειμμένες από πολλά χρόνια. Κοντά σ' αυτές στέκουν ακόμα τα απομεινάρια φούρνων και καμινιών που χρησιμοποιούνταν για την επιτόπου επεξεργασία του μεταλλεύματος. Τα μεταλλεία λειτουργούσαν και την εποχή της αγγλοκρατίας, κι εγκαταλείφθηκαν στις αρχές του αιώνα μας.

Οι διάφορες τεκτονικές κινήσεις και η διαβρωτική ενέργεια της θάλασσας δημιούργησε ένα αριθμό νησίδων γύρω από τον Ακόμα. Τα σπουδαιότερα από τα νησάκια αυτά είναι: Αγίου Γεωργίου, Χαμηλής, Μαζάκι, Καννουδιών, Κόππο ή Σκλινιτζ'ιάς, Κίονος, Γερόνησος (κοντά στο ακρωτήρι Γερόνησος).