Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Φαίνεται ότι κάποιες δραστηριότητες της Δυτικής (Λατινικής) Εκκλησίας στην Κύπρο υπήρχαν και πριν από την κατάκτηση του νησιού από τους Σταυροφόρους, δηλαδή κατά τα Βυζαντινά χρόνια (Χάκκετ-Παπαϊωάννου, Ἱστορία της Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, τόμος Γ', 1932, σσ. 3 κ.ε.). Ωστόσο η πρώτη σοβαρή σχέση της Κύπρου με τη Λατινική Εκκλησία ήταν, ασφαλώς, η αγορά του νησιού από τους Ναΐτες ιππότες το 1191 και η σφαγή του λαού απ' αυτούς το Πάσχα του 1192. Βέβαια οι Ναΐτες δεν ήταν παρά ένα θρησκευτικό στρατιωτικό τάγμα που από μόνο του δεν εκπροσωπούσε τη Λατινική Εκκλησία, ήταν όμως μέλος της.

 

Επίσημα η Λατινική Εκκλησία άρχισε να εκπροσωπείται στην Κύπρο από την αρχή της Φραγκοκρατίας , μάλλον ως αποτέλεσμα των ενεργειών είτε του Γκύ ντε Λουζινιάν, πρώτου κυρίου της Κύπρου, είτε του αδελφού του Αμάλριχου, πρώτου βασιλιά της Κύπρου. Στο πλαίσιο της οργάνωσης του νησιού σε βασίλειο από τους πρώτους αυτούς Λουζινιανούς, έγινε κι έκκληση προς την Αγία   Έδρα στη Ρώμη για εκπροσώπηση της Λατινικής Εκκλησίας στο νησί. Ο πάπας Κελεστίνος III ανταποκρίθηκε, φυσικά, αμέσως κι ανέθεσε σε δυο επιτρόπους του να προωθήσουν το όλο θέμα. Ο Estienne de Lusignan γράφει ότι Λατίνοι κληρικοί κι εκπρόσωποι πολλών θρησκευτικών ταγμάτων είχαν ήδη έλθει στην Κύπρο από την Παλαιστίνη κι εγκατασταθεί στο νησί, ακολουθώντας τους πρώτους Λουζινιανούς. Φυσικά εκμεταλλεύθηκαν αυτή την ωραία ευκαιρία της απόκτησης περιουσιών και δικαιωμάτων στο νησί, στο πλαίσιο της προσπάθειας για ίδρυση του βασιλείου της Κύπρου, στην οποία προσπάθεια συνέβαλαν.

 

Στο μεταξύ σύντομα ο πάπας αποδέχθηκε τις εισηγήσεις των δυο επιτρόπων του για σύσταση κι εγκαθίδρυση της Λατινικής Εκκλησίας της Κύπρου. Οι δυο αυτοί αντιπρόσωποι του πάπα Κελεστίνου III   ήταν ο Άλαν (ή Αλάνος -Alain), αρχιδιάκονος της πόλεως Λύδδας της Παλαιστίνης, και ο αρχιδιάκονος της Λαοδίκειας (σημερινή Λατάκια της Συρίας), του οποίου το όνομά μας είναι άγνωστο. Τον αρχιδιάκονο της Λαοδίκειας είχε στείλει στον πάπα ο πρώτος βασιλιάς της Κύπρου Αμάλριχος (πριν ακόμη γίνει βασιλιάς), προς μεταφορά στον πάπα του αιτήματος του για οργάνωση της Λατινικής Εκκλησίας στην Κύπρο.

 

Ο πάπας είχε διορίσει τους δυο αυτούς ιερωμένους, στα 1196, ως αντιπροσώπους του στην Κύπρο, με πλήρεις εξουσίες για τη σύσταση κι οργάνωση της Λατινικής Εκκλησίας της Κύπρου, των οποίων τις αποφάσεις θ' αποδεχόταν ως οριστικές. Είχε προηγηθεί ανάληψη υποχρεώσεως από τον Αμάλριχο ντε Λουζινιάν να επιτρέψει την εκχώρηση στη νέα αυτή Εκκλησία γαιών και δεκατειών (=δικαιωμάτων εισπράξεως φορολογίας) που ανήκαν ως τότε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου۠ ο Αμάλριχος είχε προτείνει πιο πριν την καταβολή μηνιαίων μισθών στους Λατίνους κληρικούς αλλά η πρόταση του είχε απορριφθεί. Είναι προφανές ότι η Αγία Έδρα φρόντιζε ώστε να εξασφαλίσει πλήρως τους κληρικούς της με την εκχώρηση δικών τους γαιών και άλλων ωφελημάτων.

 

Οι δυο εκπρόσωποι του πάπα προχώρησαν τότε στην οργάνωση της Λατινικής Εκκλησίας στην Κύπρο. Χώρισαν το νησί σε τέσσερις εκκλησιαστικές διοικήσεις, εκ των οποίων πρώτη ήταν η αρχιεπισκοπή Λευκωσίας και οι άλλες τρεις ήταν βοηθητικές επισκοπές: Αμμοχώστου, Λεμεσού, Πάφου. Ο Λατινικός κλήρος της αρχιεπισκοπής εξέλεξε μάλιστα μέσα στον ίδιο χρόνο (1196) τον Άλαν σαν τον πρώτο Λατίνο αρχιεπίσκοπο της Κύπρου με το δικαίωμα αυτός και οι διάδοχοι του να φορούν τον μανδύα (pallium) κατά την ημέρα των Χριστουγέννων και σε άλλες περιπτώσεις, καθώς και τον σταυρό στις επίσημες επισκέψεις. Η εγκαθίδρυση της Λατινικής αρχιεπισκοπής Λευκωσίας επικυρώθηκε με βούλα του πάπα Κελεστίνου III της 13 Δεκεμβρίου 1196, όπου αναφέρονται και τα προνόμια και δικαιώματα του θρόνου.

 

Η Λατινική αρχιεπισκοπή της Λευκωσίας είχε θρησκευτική εξουσία σ' ολόκληρη σχεδόν την κεντρική και βόρεια Κύπρο και περιελάμβανε τις εκτάσεις δικαιοδοσίας των ακολούθων Ορθοδόξων επισκοπών που προϋπήρχαν βέβαια: Λευκωσίας, Τρεμιθούντος, Κιτίου, Λαπήθου, Κυρήνειας, Χύτρων, Σολίας, Ταμασσού.

 

Η Λατινική επισκοπή Αμμοχώστου είχε θρησκευτική εξουσία στην περιοχή Αμμοχώστου και σ' ολόκληρη την Καρπασία, όπου υφίσταντο δυο αντίστοιχες Ορθόδοξες επισκοπές.

 

Η Λατινική επισκοπή Λεμεσού είχε θρησκευτική εξουσία στις περιοχές Λεμεσού και Αμαθούντος, όπου υφίσταντο δυο αντίστοιχες Ορθόδοξες επισκοπές.

 

Η Λατινική επισκοπή Πάφου είχε θρησκευτική εξουσία σ' ολόκληρη τη δυτική Κύπρο, όπου υφίσταντο οι Ορθόδοξες επισκοπές Πάφου και Αρσινόης.

 

Έτσι, οι τέσσερις Λατινικές έδρες που εγκαθιδρύθηκαν, κάλυψαν με τη θρησκευτική τους εξουσία ολόκληρη την Κύπρο στην οποία υφίσταντο συνολικά 14 Ορθόδοξες επισκοπικές έδρες, από τα Βυζαντινά χρόνια. Σε ένα επόμενο στάδιο (α' μισό του 13ου αιώνα) οι 14 Ορθόδοξες επισκοπές της Κύπρου μειώθηκαν σταδιακά σε 4, όσες και οι Λατινικές, με την επιπρόσθετη εκδίωξη των Ορθοδόξων εδρών από τις πόλεις στην ύπαιθρο.

 

Οι τέσσερις Λατινικές έδρες της Κύπρου διατηρήθηκαν καθ' όλη την περίοδο της Φραγκοκρατίας   και καθ' όλη την ακολούθησα περίοδο της Βενετοκρατίας, μέχρι και την τουρκική κατάκτηση της Κύπρου το 1570-71. Ο κατάλογος των γνωστών Λατίνων ιεραρχών που υπηρέτησαν στους τέσσερις θρόνους της Κύπρου και κατά τις δυο περιόδους, έχει ως εξής:

 

Ι. ΛΑΤΙΝΟΙ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

 

1. Άλαν ή Αλάνος (1196-μετά το 1201)

2. Τιερρύ (1206 - πριν το 1212)

3. Ντουράντ (μεταξύ του 1212 και του 1215)

4. Αλβέρτος (περί το 1215)

5. Ευστόργιος (1215-1250)

6. Ηλίας Α' (περί το 1250-1251)

7. ΟύγοςΑ' (1251-1268/9)

8. Βερτράνδος (1268/9-1270)

9. Ραφαήλ (1270-προ του 1280)

10. Ρανούλφος (1280 ή πιο πριν-1286;)

11. Ιωάννης Α’ (1288-1295)

12. Γεράρδος (1297-1299)

13. Ιωάννης Β' ντελ Κόντε (1312-1332)

14. Ηλίας Β' ντε Ναβινώ (1332 - προ του 1344)

15. Φίλιππος Α' ντε Σιαμπαρλάκ (περί το 1344-1361)

16. Ραϋμόνδος ντε λα Πρατελέ (προ τον 1366-προ του 1382)

17. Παλουγκέρ (;) (περί το 1382)

18. Μιχαήλ (1382;)

19. Ανδρέας Α' (προ του 1396)

20. Κορράδος Α' (περί το 1396)

21. Ιωάννης Γ' (1399;-;)

22. Κορράδος Β' Καρατσιόλι (1402-1406;)

23. Στέφανος (1406-1412;)

24. Ούγος Β' ντε Λουζινιάν (μέλος της βασιλικής οικογένειας της Κύπρου۠ 1413;-1420;-1442;)

25. Γελάσιος ντε Μοντολίφ (1442;-1447)

26. Ανδρέας Β' ντε Πέτρα (1447;-προ του 1453)

27. Ιάκωβος (ο μετέπειτα βασιλιάς της Κύπρου Ιάκωβος Β' ο Νόθος, αναρριχήθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Λευκωσίας σε ηλικία 13 περίπου χρόνων, το 1453, και φαίνεται ότι κράτησε τον θρόνο μέχρι το 1456/7. Δεν αναγνωρίστηκε επίσημα από τη Ρώμη).

28. Γουλιέλμος Γονέμης ( 1467-περί το 1469)

29. Λουδοβίκος Πέρεζ Φαμπρέγκ (ή Φαμπρέγκουες ή Φαμπρίκιος) (1471/2-1473, οπότε διέφυγε από την Κύπρο μετά την ανάμειξη του στη δολοφονία εξεχόντων Βενετών στην Αμμόχωστο).

30. Βίκτωρ Μάρκελλος (1477;-1483/4)

31. Βενέδικτος Σοράντζο (1484-1495)

32. Σεμπαστιάνο Πριούλι (1495;-1502)

33. Αλντομπρατσίνο Ορσίνι (1502-1523)

34. Λίβιος Ποδοκάταρο (1524-1553)

35. Καίσαρ Ποδοκάταρο (1553-1557)

36. Φίλιππος Β' Μοτσενίγκο (περί το 1560 μέχρι την τουρκική εισβολή το 1570).

 

II. ΛΑΤΙΝΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΠΑΦΟΥ

 

1. Άγνωστο όνομα۠ ήταν ο πρώην αρχιδιάκονος Λαοδίκειας που, μαζί με τον πρώτο Λατίνο αρχιεπίσκοπο Λευκωσίας Άλαν είχε σταλεί στην Κύπρο το 1196 για να οργανώσει τη Λατινική Εκκλησία του νησιού. Σε βούλες του 1196 και του 1197 αναφέρεται μόνο με το αρχικό γράμμα του ονόματος του:Α. Κατέλαβε τον θρόνο προφανώς το 1196 και τον κράτησε μέχρι και προ του 1220.

2. Μαρτίνος (περί το 1220-1222)

3. Άγνωστο όνομα. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματος του, ένα J (ίσως Ιωάννης) (;-1231-1237-;)

4. Ιωάννης Α' Ρομαίν (περί το 1245)

5. Γουίδος ντε Μιμάρς (;-1253)

6. Πέτρος Α’ ντε Σιαμπιγνύ (;-1270-1288-;)

7. Νικόλαος Χούγκαρους (;-1292-1298;)

8. Ροβέρτος (περί το 1304)

9. Νικόλαος ντε Μοντολίφ (περί το 1307)

10. Ιάκωβος (;-1315-1322)

11. Αμάλριχος (1322-1324;)

12. Γεράρδος (;-1330;)

13. Όδων (;-1340-1351-;)

14. Ηλίας ντε Σιαμπαρλάκ (;-1360-1371-;)

15. Πίνος Ορτελάφφι (;-1394)

16. Βερτράνδος ντε Γκατουίν (περί το 1411-1415)

17. Ιωάννης Β' (μετά το 1415;)

18. Σολομών (περί το 1426-1428)

19. Άγγελος ντε Νάρνι (1428;)

20. Αντώνιος Α' (;-1432;)

21. Μιχαήλ ντε Καστελλάτσιο (περί το 1463-1468)

22. Πέτρος Β' (περί το 1468-1472;)

23. Γουλιέλμος Γκόβενε (1472;-1473)

24. Αντώνιος Β' Μαντσόνι (1473-προ του 1485)

25. Σίμων ντε Μπαλταινόλα (1485;)

26. Αντώνιος Γ’ ντε Σοϊσσόνς (περί το 1488)

27. Ντομένικο Γκριμάνι (προ του 1493)

28. Ιάκωβος ντε Πεσάρο (περί το 1496;)

29. Ιωάννης Μαρία ντι Πεσάρο (προ του 1557)

30. Πέτρος Γ' Κονταρίνι (1557-1563;)

31. Φραγκίσκος Κονταρίνι (1563-1570 οπότε πέθανε πολεμώντας κατά των Τούρκων στη Λευκωσία).

 

III. ΛΑΤΙΝΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΛΕΜΕΣΟΥ

 

1. Κατά το 1197 απαντάται επίσκοπος του οποίου το αρχικό γράμμα του ονόματος ήταν Ν. Δεν σώθηκε το πλήρες όνομα.

2. Το 1200 απαντάται επίσκοπος του οποίου το αρχικό γράμμα του ονόματος ήταν Τ. Δεν σώθηκε το πλήρες όνομα.

3. Φούλκς (περί το 1211, αδελφός του Λατίνου αρχιεπισκόπου Λευκωσίας Ευστοργίου).

4. Άγνωστος. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματός του, που είναι R (;-1220-;)

5. Άγνωστος. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματός του, που είναι Τ (;-1231-;)

6. Άγνωστος. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματός του, που είναι Ν (;-1246-;)

7. Βαρθολομαίος Α' ντι Μπραγκάτσα (1248-1256)

8. Χριστιανός (1256-1268 οπότε κατασφάγηκε στην Αντιόχεια۠ ιεράρχης Αντιοχείας, διαχειριστής του θρόνου Λεμεσού).

9. Βεράρδος (;-1298;)

10. Πέτρος Α' ντ' Ερλάντ (1304-1310;)

11. Γεράρδος ντε Κρός (περί το 1310)

12. Ζάκκο Μόρε (1310-προ του 1315)

13. Ιωάννης Α' ντε λα Λίτζα (;-1315-1316;)

14. Πέτρος Β' (1316;)

15. Γουλιέλμος (;-1324)

16. Ραϋμόνδος Μπεκουίν (1324-1328)

17. Βαρθολομαίος Β' (1329)

18. Πέτρος Γ' ντε λα Παλού (1330-1337-;)

19. Λαμπερτίνος Βαλδουίνος ντελλα Τσέκκα (;-1340-1344)

20. Ιτιέρ ντε Ναβινώ (1344-1346 οπότε μετετέθη στην έδρα Αμμοχώστου).

21. Λεοντεκάρ ή Λίγηρ (περί το 1351-1353)

22. Γουίδος Ιβελίνος (περί το 1359-1360)

23. Αιμάρ ντε λα Βούλτ (1367-1374)

24. Νικόλαος Α' Θωμάς ντε Αμμανάτι (1376-1380)

25. Στέφανος Α' Κοπέρνους ή Κοπέρνις (;-1390)

26. Βαρθολομαίος Γ' (1390-1391/2)

27. Ιωάννης Β' (1392;)

28. Πέτρος ντε Μανάτιις (;1442-1459)

29. Νικόλαος Β' (;-1460-;)

30. Αντώνιος ντ' Ευκχάντα (;-1464;)

31. Άγνωστος (περί το 1473-1475)

32. Σολομών Καρντόνα (περί το 1480)

33. Νικόλαος Γ’ Δονάτο (;-1481-;)

34. Στέφανος Β' (περί το 1486 ή αργότερα)

35. Νικόλαος Δ' Ντόλτσε (περί το 1496)

36. Μάρκος Κορνάρο (;-1516)

37. Παύλος Μπορκότσι (1516-1523)

38. Ανδρέας Α' Ζεντόνι ή Σεντάνους (1540-1546;)

39. Ανδρέας Β' Μοτσενίγκο (1560-1562)

40. Σεραφφίνο Φορτεμπράτσα (1562-1570. Πέθανε το 1571, πολεμώντας ηρωικά κατά των Τούρκων στην Αμμόχωστο.)

 

Μετά την άλωση της Κύπρου από τους Τούρκους αναφέρονται δυο ακόμη επίσκοποι για σύντομο χρόνο, οι Στέφανος Γ' και Στέφανος Δ'. Δεν θεωρούνται όμως ως κανονικοί επίσκοποι.

 

IV. ΛΑΤΙΝΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΥ

 

1. Άγνωστος (1197)

2. Καίσαρ ή Καισάριος ντ' Αλάγκνο (1211-1225)

3.   Άγνωστος. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματος του, σε έγγραφο του 1231, που είναι R (ο ντε Μας Λατρί δίνει γράμμα Α).

4. Στέφανος ντελ Μέζελ (;-1246;)

5. Ούγος ντε Μπανσόν (περί το 1259 οπότε αναφέρεται ότι δολοφονήθηκε στη Πτολεμαΐδα).

6. Βαλάσκο ή Βάσκο (;-1267) 07. Άγνωστος, περί το 1267. Σώθηκε μόνο το αρχικό γράμμα του ονόματος του, που είναι J.

8. Βερτράνδος Α' (1268;)

9. Ματθαίος (περί το 1286)

10. Γουίδος Ιβελίνος (;-1298-1308;). Σε μερικές πηγές αναφέρεται, περί το 1308, ως Guido de Trenti ή και Guy de Trente, που μερικοί θεωρούν ότι ήταν, ίσως, άλλος επίσκοπος, πιθανώς ο 10α.

11. Αντώνιος Σαουράνο (;-1308;-1310;)

12. Βαλδουίνος (;-1310;-1324;)

13. Μάρκος (;-1328-1346;)

14. Ιτιέρ ντε Ναβινώ (1346, οπότε μετετέθηκε από την έδρα της Λεμεσού, έως το 1354).

15. Εράττ ή Αρνώ (1366;-1367;)

16. Βερτράνδος Β' ντ' Αλένεο (,-1390)

17. Γεώργιος ή Γρηγόριος (1398;)

18. Λουκιανός (;-1409)

19. Πέτρος Α’ (1409;)

20. Ιωάννης Α' (1409;-1412;)

21. Ιωακείμ ντε Τορτσέλλι (πριν το 1417)

22. Νικόλαος Α' ντε Τέντα (1417-1427;)

23. Νικόλαος Β' Κόρσο (περί το 1432)

24. Ιάκωβος Γκαστοτένκο (1440;)

25. Ιωάννης Β' ντε Μοντελεόνε (περί το 1442)

26. Αυγουστίνος (μετά το 1442)

27. Δομίνικος ντε Πέρα (1455-;). Αναφέρεται και με το όνομα Michel de Perei.

28. Πέτρος Β' (;-1472/1473)

29. Φραγκίσκος Α' ντε Περνίσιις ντε Βικέρια (1473;)

30. Φραγκίσκος Β' Μάρκελλος (1476-1489)

31. Λουδοβίκος Σίππικο (1489-1496;)

32. Μάρκος Κορνάρο (;-1505)

33. Ματθίας Ουγκόνιους (;-1514-1534;)

34. Ιωάννης Γ' Φραγκίσκος (;-1543)

35. Φίλιππος Μπόνο (1543-1547;)

36. Βίκτωρ Φραγκεσκίνος (1552-1563/1564)

37. Ιερώνυμος Ραγκατσόνι (1563/1564-1571). Έφυγε από την Αμμόχωστο με αποστολή στη Βενετία λίγο πριν την κατάληψη της πόλης από τους Τούρκους.

 

Μετά τη πτώση της Αμμοχώστου αναφέρονται ακόμη 6 επίσκοποι ως κάτοχοι του θρόνου: ο Ιωάννης Μαρτίνος Μπερναντόνι (1573-;), ο Νικόλαος ντε Λουζινιάν (,), ο Πέτρος Βαλλέρ ή Αλμπέρτ (1608), ο Βίκτωρ Καπέλλο (;-1620), ο Ανδρέας Παλίσκι (;) και ο Γεννάριος Μανρίκα (περί το 1631).

 

ΣΗΜ: Οι περισσότεροι από τους Λατίνους ιεράρχες και των τεσσάρων εδρών περιλαμβάνονται στη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια κι ως αυτοτελή λήμματα, όπου περισσότερες πληροφορίες για τον καθένα. Βλέπε επίσης Χάκκετ-Παπαϊωάννου, Ἱστορία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, τόμος Γ', 1932, σσ. 81-135, όπου κι αναφορές σε πίνακες και σε πηγές / βιβλιογραφία.

 

Στις πόλεις-έδρες των Λατίνων επισκόπων κτίστηκαν καθεδρικοί ναοί κι άλλες εκκλησίες. Σήμερα σώζονται ο καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας στη Λευκωσία κι ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου στην Αμμόχωστο, θαυμάσια δείγματα μεσαιωνικής γοτθικής αρχιτεκτονικής. Και οι δυο ναοί μετετράπησαν από τους Τούρκους σε τζαμιά μετά την τουρκική κατάκτηση του 1570/71. Από τον καθεδρικό ναό της Πάφου σώζεται μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα τοίχου. Άλλες λαμπρές εκκλησίες είχαν επίσης κτιστεί στις πόλεις, από τις οποίες αρκετά δείγματα σώζονται στη Λευκωσία και στην Αμμόχωστο (μερικές σε καλή κατάσταση, άλλες μισοερειπωμένες κι ερειπωμένες).

 

Η Λατινική Εκκλησία της Κύπρου εγκαταστάθηκε στο νησί εις βάρος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία βρέθηκε υπό διωγμό κι εκτοπίστηκε, χωρίς όμως να εξαφανισθεί. Αντίθετα, η Ορθόδοξη Εκκλησία αντιστάθηκε γενναία κατά της Λατινικής κι όχι μόνο κατόρθωσε να διατηρηθεί αλλά και να συντηρήσει την μακρά βυζαντινή παράδοση και την ελληνικότητα της Κύπρου.

 

Η Λατινική Εκκλησία της Κύπρου υπαγόταν στον πάπα της Ρώμης αλλ' απέβλεπε και προς τον εκάστοτε βασιλιά της Κύπρου για την υπεράσπιση των συμφερόντων της. Μάλιστα οι βασιλιάδες της Κύπρου, όταν στέφονταν, ορκίζονταν πρώτα απ' όλα υπέρ της Λατινικής Εκκλησίας της Κύπρου, σύμφωνα προς περιγραφή των τελετών στέψης που μας κατέλιπε ο Φλώριος Βουστρώνιος. Σύμφωνα προς την περιγραφή αυτή, κατά την ημέρα της στέψης ο βασιλιάς, περιβεβλημένος το ωράριο του διακόνου, προσερχόταν με επίσημη πομπή στον καθεδρικό ναό. Γονάτιζε στη δυτική είσοδο του ναού, περιστοιχιζόμενος από τους ανώτατους αξιωματούχους του βασιλείου, κι εκεί τον συναντούσε (τον υποδεχόταν) ο Λατίνος αρχιερέας που θα τελούσε τη στέψη. Αφού ο αρχιερέας διάβαζε μερικές ευχές πάνω από το κεφάλι του βασιλιά, αυτός σηκωνόταν και, με το χέρι στο ευαγγέλιο, έδινε όρκο ότι θα ήταν πιστός προστάτης της Εκκλησίας και των ιερωμένων της και υπερασπιστής των, ότι θα συντηρούσε και θα υπεράσπιζε τις κτήσεις και τα προνόμια της Εκκλησίας καθώς και τις νέες κτήσεις και τα νέα προνόμια που νόμιμα θ' αποκτώντο επί της δικής του βασιλείας. Ακόμη, ορκιζόταν ότι θα τηρούσε και θ' αναγνώριζε τους κανόνες, τα παλαιά προνόμια και τους θείους νόμους καθώς κι όλα τα άλλα εξ εθίμου ωφελήματα και τις προσωπικές ελευθερίες των κληρικών. Τέλος, ορκιζόταν ότι θα βοηθούσε τις χήρες και τα ορφανά, ότι θα προστάτευε τους νόμους και τα έθιμα του βασιλείου, θα στήριζε τον χριστιανικό πληθυσμό του βασιλείου, κι ότι θα δρούσε πάντοτε ως Χριστιανός βασιλιάς. Μόνο αφού έδινε αυτό τον όρκο ο βασιλιάς εισερχόταν στον ναό όπου και γινόταν η στέψη του.

 

Είναι φανερό ότι πρώτιστο μέλημα της Λατινικής Εκκλησίας ήταν η διασφάλιση των προνομίων και των συμφερόντων και, βέβαια, της δύναμης και της επιρροής της. Έχοντας κατοχυρωμένα και με θεσμούς και με όρκους τα προνόμια της, κι έχοντας πίσω της την τεράστια δύναμη και επιρροή του πάπα, η Λατινική Εκκλησία της Κύπρου διέθετε η ίδια μεγάλη πολιτική δύναμη στο βασίλειο της Κύπρου, όπου υφίσταντο και πολλά θρησκευτικά τάγματα που επίσης διέθεταν δύναμη κι επιρροή.