Με βάση τον επίσημο κατάλογο της Κεντρικής Τράπεζας στην Κύπρου λειτουργούν σήμερα οι πιο κάτω Τράπεζες:
1. ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ
1. Ancoria Bank Limited
2. Astrobank Public Company Limited
3. Ελληνική Τράπεζα Δημόσια Εταιρεία Λίμιτεδ
4. Κυπριακή Τράπεζα Αναπτύξεως Δημόσια Εταιρεία Λίμιτεδ
5. Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης
6. Τράπεζα Κύπρου Δημόσια Εταιρία Λτδ
7. RCB BANK LTD *
* Κατόπιν σχετικής απόφασης τη Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (“ΕΚΤ”) (ως και η επίσημη ανακοίνωση ημερομηνίας 24 Μαρτίου 2022), η ΕΚΤ περιόρισε τις τραπεζικές εργασίες της RCB Bank Ltd. Βάσει της εν λόγω απόφασης της ΕΚΤ, η RCB Bank Ltd, δεν δύναται από την ημερομηνία της απόφασης και έπειτα, να δέχεται νέες καταθέσεις, να χορηγεί νέα δάνεια ή να πραγματοποιεί νέες επενδύσεις.
2. ΞΕΝΑ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΜΕΝΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΝ ΜΕ "ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ"
Α. ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Ι. ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
ΙΙ. ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε.
Β. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ
Ι. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ-ΜΕΛΗ ΤΗΣ Ε.Ε.
ΙΙ. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ Ε.Ε.
Το 2010
Το 2010 λειτουργούσαν 16 τράπεζες οι οποίες έχουν συσταθεί στην Κύπρο και 26 υποκαταστήματα ξένων τραπεζών:
A. ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΣΤΑΘΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ
Β. ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΞΕΝΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ
Γ. ΓΡΑΦΕΙΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ
Ο νέος ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας: Με την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το 2004, έχει διαφοροποιηθεί και ο ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου. Διέπεται από τον περί της Κεντρικής Τράπεζας Νόμο του 2002 όπως τροποποιήθηκε τελευταία τον Μάρτιο του 2007. Ο νόμος αυτός εξασφαλίζει την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας και τη συμβατότητα με τις σχετικές πρόνοιες της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και το Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου έχει ενσωματωθεί στο Ευρωσύστημα τον Ιανουάριο 2008.
Οι βασικές αρμοδιότητες της Κεντρικής Τράπεζας περιλαμβάνουν:
Πριν από την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κεντρική Τράπεζα ενέτεινε τις προσπάθειές της για ελευθεροποίηση και εκσυγχρονισμό του χρηματοοικονομικού τομέα. Το 1996 η Κεντρική Τράπεζα αντικατέστησε τα όργανα άμεσου ελέγχου της ρευστότητας στην οικονομία με μεθόδους που βασίζονται στην αγορά. Πιο συγκεκριμένα, το ελάχιστο ποσοστό ρευστότητας, που ήταν το κύριο όργανο νομισματικής πολιτικής, εγκαταλείφθηκε και η Κεντρική Τράπεζα εισήγαγε τις πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης που διενεργούνται μέσω δημοπρασίας ως το κύριο εργαλείο ελέγχου της ρευστότητας. Η Κεντρική Τράπεζα εισήγαγε επίσης τις δημοπρασίες αποδοχής καταθέσεων ως μέσο απορρόφησης πλεονάζουσας ρευστότητας. Στο υφιστάμενο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής, ο λογαριασμός ελάχιστων αποθεματικών είναι ο μόνος λειτουργικός λογαριασμός των τραπεζών με την Κεντρική Τράπεζα και υπάρχουν δύο τύποι πάγιων διευκολύνσεων με σκοπό την προσφορά και απορρόφηση ρευστότητας διάρκειας μιας ημέρας. Από την αρχή του 1996 οι τίτλοι του δημοσίου εκδίδονται με τη μέθοδο της δημοπρασίας, η οποία επιτρέπει στα επιτόκια να αντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς. Γενικά το λειτουργικό πλαίσιο της νομισματικής πολιτικής είναι ευθυγραμμισμένο με τις πρακτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σταθμός στην πορεία ελευθεροποίησης του χρηματοοικονομικού τομέα ήταν η κατάργηση του νομικά καθορισμένου ανωτάτου ορίου επιτοκίων την 1η Ιανουαρίου 2001.
Από τη δεκαετία του 1990, η Κεντρική Τράπεζα εφάρμοσε πρόγραμμα σταδιακής απελευθέρωσης της διακίνησης κεφαλαίων. Τον Ιούλιο του 2003 ψηφίστηκε ο περί της Διακίνησης Κεφαλαίων Νόμος, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2004, ημερομηνία προσχώρησης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο νόμος αυτός, μεταξύ άλλων, κατάργησε τον περί Ελέγχου Συναλλάγματος Νόμο, ολοκληρώνοντας έτσι την κατάργηση των εναπομεινάντων συναλλαγματικών περιορισμών.
Την 1η Ιανουαρίου 2008 η Κύπρος έγινε πλήρες μέλος του Ευρωσυστήματος και ως εκ τούτου ο καθορισμός των επιτοκίων γίνεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Ο πρωταρχικός στόχος της ΕΚΤ είναι η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών, δηλαδή η διατήρηση του πληθωρισμού κάτω αλλά κοντά στο 2%.
Οι εμπορικές τράπεζες: Οι κυπριακές τράπεζες αποτελούν πλέον μέρος της ενιαίας Ευρωπαϊκής αγοράς. Με τη συνεχή προσαρμογή τους στο θεσμικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την υιοθέτηση του ευρώ, οι κυπριακές τράπεζες έχουν εισέλθει σε ένα αυξανόμενα απαιτητικό, πιο σύνθετο και ανταγωνιστικό περιβάλλον, το οποίο δημιουργεί προκλήσεις αλλά και παράλληλα ευκαιρίες.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στην Κύπρο γίνεται όλο και πιο έντονος λόγω της ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ΟΝΕ, καθώς και λόγω της προσέλευσης ξένων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Τα τελευταία χρόνια, επίσης, το εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τις τραπεζικές εργασίες έχει γίνει πιο απαιτητικό και πιο αυστηρό. Οι κυπριακές τράπεζες έχουν διεθνοποιηθεί, λειτουργούν και δραστηριοποιούνται στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο και έχουν παρουσία άμεση ή έμμεση διεθνώς. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, συνεχώς διευρύνουν την ποικιλία των χρηματοοικονομικών προϊόντων που παρέχουν, βελτιώνουν την ποιότητα των υπηρεσιών τους και προσπαθούν να γίνουν περισσότερο αποτελεσματικές. Ορισμένες τράπεζες αποφάσισαν να αυξήσουν το μέγεθός τους και να προχωρήσουν σε εξαγορές, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συμμαχίες με τράπεζες του εξωτερικού. Η παρουσία κυπριακών τραπεζών σε χώρες όπως η Ρωσία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Ουκρανία κ.α., δημιουργεί ευκαιρίες για διεύρυνση των δραστηριοτήτων τους σε μία νέα και υποσχόμενη αγορά.
Σημαντική είναι και η ροή ρωσικών καταθέσεων προς κυπριακές τράπεζες τα τελευταία χρόνια. Υπολογίζεται ότι περί τα 22 δισ. ευρώ διοχετεύτηκαν το 2008 από Ρώσους καταθέτες σε κυπριακές τράπεζες.
Σε έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, τον Σεπτέμβριο του 2010, ο κυπριακός τραπεζικός τομέας παρουσιάστηκε εύρωστος, λόγω της συντηρητικής εποπτείας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, πληρώντας όλα τα κριτήρια, συμπεριλαμβανομένης της κεφαλαιακής επάρκειας και της κερδοφορίας.
Η σχέση του δείκτη δανείων έναντι καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες θεωρείται πολύ καλή και υπολογίζεται στο 100%. Οι κυπριακές τράπεζες όχι μόνο δεν απώλεσαν καταθέσεις, αλλά κατάφεραν, εν μέσω παγκόσμιας κρίσης, να προσελκύσουν ξένους καταθέτες, αναδεικνύοντας την Κύπρο σε ασφαλή προορισμό κεφαλαίων.
Ο τραπεζικός τομέας αποτελεί σημαντικό στήριγμα της οικονομικής ανάπτυξης στην Κύπρο, παρουσιάζοντας θετική ανάπτυξη 4,9% το 2009 σε συνθήκες ύφεσης (-1,7% του ΑΕΠ). Η συνεισφορά του ευρύτερου χρηματοοικονομικού τομέα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν ανέρχεται στο 9%. Τα τραπεζικά κέρδη ενισχύουν την κεφαλαιουχική βάση των τραπεζών, γεγονός που τους επιτρέπει να δανείζουν περισσότερα. Εξάλλου το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου ήταν από τα λίγα που δεν χρειάστηκαν βοήθεια για να αντεπεξέλθουν στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008.
Το 2008 οι καταθέσεις στις κυπριακές εμπορικές τράπεζες ανέρχονταν σε 45.305 εκ. ευρώ και στα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα σε 10.7000 εκ. ευρώ. Τον ίδιο χρόνο τα δάνεια ανέρχονταν σε 44.427 εκ. ευρώ στις εμπορικές τράπεζες και σε 10.284 εκ. ευρώ στα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα. Το 2008 οι εμπορικές τράπεζες απασχολούσαν προσωπικό 10.062 ατόμων και τα συνεργατικά πιστωτικά ιδρύματα προσωπικό 2.399 ατόμων.
Ενδεικτικό της ευρωστίας του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου αποτελεί και το γεγονός ότι το 2010 οι δύο μεγαλύτερες κυπριακές τράπεζες, Κύπρου και Μαρφίν Λαϊκή, πέρασαν με επιτυχία άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων. Οι κυπριακές τράπεζες είχαν συμπεριληφθεί σε κατάλογο 91 τραπεζών που εξετάστηκαν από τις Ευρωπαϊκές Ρυθμιστικές Αρχές. Στόχος της άσκησης ήταν η αξιολόγηση της συνολικής ανθεκτικότητας του τραπεζικού τομέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ικανότητας των τραπεζών να απορροφήσουν περαιτέρω κραδασμούς σε σχέση με πιστωτικούς κινδύνους και κινδύνους αγοράς, περιλαμβανομένων και των κινδύνων από ανοίγματα έναντι κυβερνήσεων.
Διάλυση της Λαϊκής
Η οικονομική κρίση των αρχών του 20ου αιώνα, με πολύ σοβαρές επιπτώσεις τόσο σε Κύπρο όσο και σε Ελλάδα, επηρέασε φυσικά, σε μεγάλο βαθμό και το όλο τραπεζικό σύστημα. Μια από τις σημαντικότερες επιπτώσεις υπήρξε η διάλυση της Λαϊκής Τράπεζας, της οποίας και πολλοί καταθέτες χάσανε τα χρήματα τους. Πολλοί άλλοι καταθέτες υπέστησαν "κούρεμα" χάνοντας επίσης χρήματα. Επιπτώσεις υπέστησαν και οι άλλες τράπεζες. Κάποιες πώλησαν ή και έκλεισαν υποκαταστήματα στην Κύπρο. Αλλά, αντίθετα, και ξένες τράπεζες ίδρυσανμ υποκαταστήματα στην Κύπρο. Όπως λ.χ. η Τράπεζα Πειραιώς- αργότερα μετονομάστηκε σε Astrobank. Πάντως σταδιακά η κατάσταση της οικονομίας σημείωσε βελτίωση και οι τράπεζες ξεπέρασαν τα σοβαρότερα των προβλημάτων, ενώ άλλα παρέμειναν, όπως το όλο ζήτημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων- δηλαδή πολλά δάνεια για τα οποία οι δανεισθέντες αδυνατούσαν να το εξοφλήσουν.
Το κλεισιμο της RCB
Σε asset management company αποφάσισε να μετασχηματιστεί η RCB, από τις 24 Μαρτίου 2022.
Σε σχετική ανακοίνωση μετά τα μέτρα που λήφθηκαν από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με αιτία την Εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ανέφερε στις 24 Μαρτίου 2022, ότι η RCB Bank, σε συμφωνία με την Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ, θα παύσει να συνάπτει νέες σχέσεις με πελάτες τόσο για καταθέσεις όσο και για δάνεια.