Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Πιτσιλιά διαθέτει μια ποικίλη φυσική βλάστηση η οποία είναι κυρίως μάκκια. Τα αρχικά δάση είτε αποκόπηκαν για τη ξυλεία τους, είτε καταστράφηκαν από τις κατσίκες. Έτσι στον τόπο τους αναπτύχθηκε χαμηλότερη βλάστηση, κάπως αραιή με κατεσπαρμένα πεύκα. Συναντά κανένας όλους σχεδόν τους θάμνους του Τροόδους. Οι πιο διαδεδομένοι θάμνοι είναι η ξισταρκά, η λατζ΄ιά, η τριμιθιά, η αντρουκλιά, η σχινιά και η μαζιά.

Γεωργία: Η γεωργία απετέλεσε από τα παλαιά χρόνια βασική απασχόληση των κατοίκων των χωριών της Πιτσιλιάς παρά τις δύσκολες συνθήκες εκμετάλλευσης της γης που επικρατούν.

Η περιοχή χαρακτηρίζεται από μικρά κτήματα και μεγάλο πολυτεμαχισμό της γης. Η ανώμαλη τοπογραφία και τα μικρά και σκόρπια χωράφια με τα ακανόνιστα σχήματα, που πολλές φορές απέχουν αρκετά χιλιόμετρα το ένα από το άλλο, δημιουργούν πολλά προβλήματα στον γεωργό της Πιτσιλιάς στην προσπάθειά του να αξιοποιήσει τη γη του. Αξιοπρόσεκτοι είναι οι αγώνες των κατοίκων της περιοχής να δημιουργήσουν δόμες, που πολλές φορές σκάβονται πάνω στα σκληρά πυριγενή πετρώματα, για να φυτευτούν διάφορα είδη λαχανικών.

Οι κύριες καλλιέργειες στην Πιτσιλιά έχουν ως ακολούθως:

α) Αμπέλια:  Όλα σχεδόν τα αμπέλια είναι ξηρικά και στην πλειονότητά τους είναι οινοποιησίμων ποικιλιών. Ωστόσο η απόδοσή τους είναι χαμηλή σε σύγκριση με τα αμπέλια των αμπελοχωριών της Λεμεσού και της Πάφου. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις αμπελιών βρίσκονται στα χωριά Αγρός, Καλό Χωριό Λεμεσού, Παλαιχώρι, Φαρμακάς, Κυπερούντα, Λουβαράς, Αγιος Ιωάννης Αγρού και Ζωοπηγή. Μικρότερες εκτάσεις αμπελιών απαντώνται επίσης σε αρκετά άλλα χωριά της Πιτσιλιάς.

β) Φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα: Καταλαμβάνουν το πλείστο μέρος της αρδευόμενης γης σε αρκετά χωριά της Πιτσιλιάς. Τα κυριότερα είδη φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων που καλλιεργούνται είναι οι μηλιές, οι κερασιές, οι δαμασκηνιές, οι ροδακινιές, οι αχλαδιές, οι χρυσομηλιές και οι κυδωνιές.

Οι μεγαλύτερες εκτάσεις φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων βρίσκονται στα χωριά Πελέντρι, Κυπερούντα, Αγρός, Παλαιχώρι, Κάτω Αμίαντος, Δύμες, Άλωνα και Ποταμίτισσα. Μικρότερες εκτάσεις φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων απαντώνται επίσης σ’ όλα τα υπόλοιπα χωριά της Πιτσιλιάς.

γ) Εσπεριδοειδή: Η ορεινή τοπογραφία της Πιτσιλιάς περιορίζει σημαντικά την εσπεριδοκαλλιέργεια. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις εσπεριδοειδών βρίσκονται στα χωριά Αρακαπάς, Επταγώνια, Διερώνα, Άγιοι Βαβατσινιάς, Συκόπετρα, Μελίνη, Οδού και Ορά. Σε μικρότερη έκταση καλλιεργούνται επίσης τα εσπεριδοειδή στα χωριά Παλαιχώρι, Κυπερούντα, Καλό Χωριό, Άλωνα, Λουβαράς, Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Παύλος, Βαβατσινιά, Φαρμακάς, Άγιος Μάμας και Ζωοπηγή.

δ) Ξηροί καρποί: Τα κυριότερα δέντρα ξηρών καρπών που καλλιεργούνται στην Πιτσιλιά είναι οι αμυγδαλιές, οι φουντουκιές και οι καρυδιές. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις αμυγδαλιών, βρίσκονται στα χωριά Παλαιχώρι, Άλωνα, Ασκάς, Φτερικούδι, Πλατανιστάσα, Γούρρι, Κυπερούντα και Πολύστυπος.

Οι φουντουκιές καλλιεργούνται κυρίως στα χωριά Άλωνα, Πολύστυπος, Λαγουδερά, Ασκάς, Φτερικούδι, Πλατανιστάσα, Παλαιχώρι και Σαράντι, ενώ οι μεγαλύτερες εκτάσεις καρυδιών βρίσκονται στα χωριά Παλαιχώρι, Σπήλια και Ασκάς.

ε) Ελιές: Τα ελαιόδεντρα βρίσκονται είτε σε συμπαγείς εκτάσεις είτε συγκαλλιεργούνται με άλλες ξηρικές ετήσιες καλλιέργειες. Η κυριότερη ποικιλία που καλλιεργείται είναι η κυπριακή λαδοελιά, της οποίας ο καρπός χρησιμοποιείται τόσο για επιτραπέζια χρήση όσο και για ελαιοποίηση. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο εισήχθησαν και καλλιεργούνται νέες ποικιλίες ελιάς. Μεγάλες εκτάσεις ελιών βρίσκονται στα χωριά Ορά, Λαζανιάς, Βαβατσινιά, Άγιοι Βαβατσινιάς, Καλό Χωριό Λεμεσού, Αρακαπάς, Παλαιχώρι, Ακαπνού και Οδού. Μικρότερες εκτάσεις ελαιοδέντρων απαντώνται επίσης σε αρκετά άλλα χωριά της Πιτσιλιάς.

στ) Χαρουπιές: Βρίσκονται είτε σε συμπαγείς εκτάσεις, είτε συγκαλλιεργούνται με άλλες ξηρικές καλλιέργειες, ιδιαίτερα σιτηρά και ελιές. Απαντώνται κυρίως στα χωριά Ορά, Μελίνη, Οδού, Καλό Χωριό Λεμεσού, Επταγώνια, Ακαπνού, Αρακαπάς,  Άγιοι Βαβατσινιάς και Ζωοπηγή.

ζ) Λαχανικά: Καλλιεργούνται συνήθως σε μικρές εκτάσεις γης στις στενές κοιλάδες αρκετών χωριών. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις λαχανικών βρίσκονται στα χωριά Παλαιχώρι, Αγρός, Κυπερούντα, Πελέντρι, Χαντριά, Ασκάς, Φαρμακάς, Αγρίδια, Άγιος Ιωάννης και Άγιος Θεόδωρος. Τα κυριότερα είδη λαχανικών που καλλιεργούνται είναι οι πατάτες, τα φασολάκια, τα μπιζέλια, οι ντομάτες, τα αγγουράκια και οι φράουλες.

η) Σιτηρά: Λόγω της ανώμαλης τοπογραφίας η καλλιέργεια των σιτηρών είναι πολύ περιορισμένη. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις βρίσκονται στα χωριά Κυπερούντα και Λαζανιάς.

θ) Νομευτικά φυτά: Καλλιεργούνται στις οριακές κυρίως εκτάσεις και η έκτασή τους είναι περιορισμένη. Τα κυριότερα νομευτικά φυτά που καλλιεργούνται είναι το κριθάρι για βόσκηση (φαρράς) και ο βίκος.

ι) Όσπρια: Η καλλιέργειά τους περιορίζεται στις στενές κοιλάδες της περιοχής. Οι μεγαλύτερες εκτάσεις οσπρίων βρίσκονται στα χωριά Παλαιχώρι, Άγιος Ιωάννης, Φαρμακάς, Χαντριά, Καμπί, Πελέντρι, Αγρός, Αγρίδια, Απλίκι και Κυπερούντα. Τα κυριότερα είδη οσπρίων που καλλιεργούνται είναι τα κουκιά, τα φασόλια και τα λουβιά.

9. Κτηνοτροφία: Η κτηνοτροφία είναι πολύ περιορισμένη και εκτός από λίγες εξαιρέσεις διεξάγεται πάνω σε οικιακή βάση. Το ανώμαλο ανάγλυφο απετέλεσε ανασταλτικό παράγοντα στην ανάπτυξη της προβατοτροφίας, της χοιροτροφίας και της αγελαδοτροφίας που είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Η μοναδική κτηνοτροφική δραστηριότητα που αναπτύχθηκε είναι η εκτροφή κατσικιών.

Η εκτροφή κατσικιών αναπτύχθηκε περισσότερο στα χωριά Πελέντρι, Βαβατσινιά, Παλαιχώρι, Φαρμακάς, Αγρός, Άγιοι Βαβατσινιάς, Κυπερούντα και Οδού.