Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Το ίδιο στενές, όσο και μακρές, υπήρξαν οι σχέσεις της Κύπρου και με το πατριαρχείο των Ιεροσολύμων. Μεταξύ άλλων, υπήρξαν και εκπαιδευτικές επαφές, αφού πολλοί Κύπριοι είχαν φοιτήσει στην πατριαρχική σχολή του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα, μερικοί μάλιστα είχαν διδάξει σ' αυτήν. Μεταξύ αυτών, αναφέρουμε τον Επιφάνιο Ματτέο (19ος αιώνας, σπουδαστή αρχικά αλλά και διευθυντή αργότερα της σχολής και αρχιεπίσκοπο Ιορδάνου), τον Ιερώνυμο Μυριανθέα (19ος αιώνας, που φοίτησε στη σχολή στην οποία αργότερα δίδαξε), τον Πολύδωρο Νικολαΐδη (19ος αιώνας, σπουδαστή στη σχολή και ύστερα αντιγραφέα του πατριαρχείου), τον Φίλιππο Γεωργίου (19ος αιώνας, που σπούδασε στην ίδια σχολή). Μεταξύ των λοιπών Κυπρίων που υπηρέτησαν το πατριαρχείο των Ιεροσολύμων, αναφέρουμε τον μητροπολίτη Πέτρας Μελέτιο (19ος αιώνας), τον Γεδεών Κύπριο ή Αγιοταφίτη (18ος αιώνας). Αναρίθμητοι, εξ άλλου, Κύπριοι προσκυνητές των Αγίων Τόπων ανά τους αιώνες συνήπταν δεσμούς με την Αγιοταφική αδελφότητα (μοναστική αδελφότητα Ελλήνων με ηγέτη τον πατριάρχη Ιεροσολύμων, της οποίας μέλη υπήρξαν στο παρελθόν πολλοί Κύπριοι και είναι και σήμερα). Η Αγιοταφική αδελφότητα διαθέτει μετόχιο και στην Κύπρο. Μέλη της υπήρξαν και πάρα πολλοί Κύπριοι μοναχοί. Εξάλλου, σε κώδικες της βιβλιοθήκης του πατριαρχείου Ιεροσολύμων υπάρχουν πλήθος εγγραφές Κυπρίων προσκυνητών-δωρητών. Με το πατριαρχείο διατηρούν και σήμερα επαφές οι χιλιάδες των Κυπρίων προσκυνητών που ταξιδεύουν κάθε χρόνο στους Αγίους Τόπους.

Το 1671 συναντούμε στα Ιεροσόλυμα τον Κύπριο λόγιο (και αργότερα αρχιεπίσκοπο Κύπρου) Ιλαρίωνα Κιγάλα, να συνεργάζεται με τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Νεκτάριο τον οποίο και βοήθησε σε λατινικές μεταφράσεις όταν ο πατριάρχης ασχολείτο με συγγράμματα «κατά της αρχής του πάπα». Πιο πριν, το 1600, βρίσκουμε επισκέπτη στα Ιεροσόλυμα τον Φραγκίσκο Ακκίδα που, εργαζόμενος για επαναστατικό κίνημα κατά των Τούρκων στην Κύπρο, εξασφαλίζει τη συγκατάθεση του πατριάρχη Σωφρονίου Δ΄, από τον οποίο μάλιστα παίρνει και συστατικές επιστολές προς τον δούκα της Σαβοΐας.

Ακόμη πιο πριν, το 1106, πέθανε στην Κύπρο, όπου παρεπιδημούσε, ο πατριάρχης Ιεροσολύμων Συμεών. Η παρουσία μάλιστα του Συμεών στην Κύπρο, είχε δημιουργήσει απορίες και υποψίες στο πατριαρχείο Αντιοχείας, για τυχόν συνωμοσία του με τους Βυζαντινούς κατά του θρόνου Αντιοχείας.

Επισκεπτόμενο την Κύπρο και διαμένοντα για λίγο σ’ αυτήν, συναντούμε στις αρχές της Τουρκοκρατίας και τον πατριάρχη Ιεροσολύμων Γερμανό που, γύρω στα 1578, έστησε μάλιστα και τον πατριαρχικό του θρόνο σε εκκλησία της Αμμοχώστου.

Βλέπε λήμμα: Αμμόχωστος-Οθωμανοί

Το 1734 ο πατριάρχης Μελέτιος απέστειλε στην Κύπρο εκπροσώπους του που διενήργησαν εράνους υπέρ του Παναγίου Τάφου. Δυστυχώς δεν είναι γνωστό το αποτέλεσμα των εράνων. Ωστόσο σε πλείστες όσες περιπτώσεις οι Κύπριοι έκαμαν δωρεές προς το πατριαρχείο, μερικοί μάλιστα είχαν δωρίσει ολόκληρη την περιουσία τους (όπως ο Φίλιππος Φλάτρος το 1523).

Κατά τα νεώτερα χρόνια αναφέρουμε τις προσπάθειες του πατριαρχείου Ιεροσολύμων, όπως και των άλλων πατριαρχείων, για επίλυση του αρχιεπισκοπικού ζητήματος που δημιούργησε μεγάλη κρίση στους κόλπους της Εκκλησίας της Κύπρου κατά την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Επίσης, στα Ιεροσόλυμα έζησε εξόριστος, μετά το 1931 και μέχρι το θάνατό του, ο επίσκοπος Κιτίου Νικόδημος Μυλωνάς.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια