Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Κατά τις δυο αυτές μέρες (Δευτέρα και Τρίτη) συνηθιζόταν να γίνονται λιτανείες κάποτε σε εξωκκλήσια των χωριών, όπου σε μερικές περιπτώσεις ετελείτο και η λειτουργία της Κυριακής του Θωμά. Στο χωριό Κάρμι της επαρχίας Κερύνειας, τη Δευτέρα της Λαμπρής τα καφενεία (που άνοιγαν μετά τη λειτουργία από τις συζύγους των καφετζήδων) λειτουργούσαν μόνο για τις γυναίκες. Οι άντρες έμεναν στα σπίτια ή συγκεντρώνονταν σε παρεκκλήσι έξω από το χωριό, στην Παναγία Τριμιθκιώτισσα, κοντά στο χωριό Τριμίθι, όπου γινόταν πανηγύρι.

Σε μερικά χωριά (λ.χ. Γουδί Πάφου) η λειτουργία την Τρίτη γινόταν στο νεκροταφείο, όπου καθαρίζονταν τα μνήματα και ραντίζονταν με νερό. Σε άλλα χωριά η λειτουργία γινόταν σε ξωκλήσια, όπως εκείνο της Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας στον παλαιό κι εγκαταλειμμένο συνοικισμό της Θεμοκρήνης, όπου συγκεντρώνονταν οι κάτοικοι των χωριών της Λαόνας (επαρχία Πάφου)· οι τοίχοι της σπηλιάς όπου βρίσκεται το ξωκλήσι είναι μαυρισμένοι κι απ' αυτή την αιθάλη έπαιρναν οι γυναίκες για να χολιαστούν. Χόλιασμαν ήταν το βάψιμο των βλεφάρων με χολλάν (αιθάλη), που συνηθιζόταν να γίνεται από νέες κυρίως κοπέλες τόσο κατά τις ημέρες του Πάσχα όσο και κατά τη γιορτή των Φώτων.

Βλέπε: Ψηφιακός Ηρόδοτος- Αρχείο ΡΙΚ

Στα Λειβάδια της Πιτσιλιάς περιέφεραν από σπίτι σε σπίτι, την Τρίτη της Λαμπρής, την τοπική αγία Αρακλειτούν. Στον Αγρό, την Τρίτη τα χαράματα, συγκεντρώνονταν οι κάτοικοι και σχημάτιζαν πομπή μαζί με τους ιερείς, τα εξαπτέρυγα, την εικόνα της Παναγίας και άλλα σύμβολα, και πήγαιναν στο ξωκλήσι της Παναγίας με ενδιάμεσους σταθμούς όπου γίνονταν παρακλήσεις· η διαδρομή είναι γύρω στα 4 χμ. κι έφθαναν στο ξωκλήσι με την ανατολή του ήλιου, οπότε γινόταν η λειτουργία.

Στον Άγιο Αθανάσιο της Λεμεσού γινόταν, την Τρίτη της Λαμπρής, ένα παιγνίδι κατά το οποίο έβγαιναν με τη σειρά διάφορα άτομα πάνω σε μια καρέκλα, στον περίβολο της εκκλησίας, και σατίριζαν τα γεγονότα που τους είχαν συμβεί καθ' όλο τον χρόνο που πέρασε από την προηγούμενη παρόμοια γιορτή.

Στο χωριό Λαγουδερά γίνεται λιτανεία την Τρίτη σε ένα ύψωμα κοντά στο μοναστήρι της Παναγίας του Άρακα, που λέγεται Τρουλλίν. Παραδοσιακά το Τρουλλίν συνδέεται με μια μυθική ρήγαινα και ένα θαύμα της Παναγίας.

Βλέπε λήμμα: Παναγία Άρακα

Γενικά, το Πάσχα είναι μια μεγάλη γιορτή στην οποία συμμετέχουν όλοι. Παλαιότερα ήταν σημαντική ευκαιρία για κοινωνικές εκφράσεις της κοινότητας ολόκληρης. Τα έθιμα των ημερών είναι πάρα πολλά κι αρκετά απ' αυτά έχουν τις ρίζες τους Στην Αρχαιότητα. Σήμερα κάποια διατηρούνται ακόμη, όμως οι συνθήκες έχουν εντελώς διαφοροποιηθεί, και η τόσο σημαντική αυτή γιορτή έχει γίνει περισσότερο «τυπική» και «επίσημη».

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια