Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Μετά το 1975, για να αντιμετωπίσει το σοβαρό πρόβλημα της ανεργίας που δημιουργήθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974, η κυβέρνηση της Κύπρου αποφάσισε να παραχωρήσει φορολογικά κίνητρα με σκοπό να ενθαρρύνει την εγκατάσταση υπεράκτιων εταιρειών στην Κύπρο. Οι υπεράκτιες εταιρείες — ο όρος αναφέρεται σε εταιρείες που έχουν εγγραφεί στην Κύπρο, ανήκουν σε ξένους και οι δραστηριότητές τους γίνονται μόνο στο εξωτερικό — ήδη υπήρχαν σε διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων και ο Λίβανος, λόγω των ειδικών κινήτρων που οι χώρες αυτές είχαν υιοθετήσει με σκοπό την προσέλκυσή τους.   

Ο αριθμός των υπεράκτιων εταιρειών που ενεγράφησαν και εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο από το 1976 άρχισε να αυξάνεται σταθερά. Σε τούτο αναμφίβολα συνέβαλαν ουσιαστικά τα σημαντικά φορολογικά, συναλλαγματικά, δασμολογικά και άλλα κίνητρα που η κυπριακή κυβέρνηση έδωσε σε εταιρείες, υποκαταστήματα και συνεταιρισμούς που είναι εγγεγραμμένοι στην Κύπρο, που ανήκουν άμεσα ή έμμεσα σε αλλοδαπούς, μη κατοίκους Κύπρου, και που έχουν τις οικονομικές δραστηριότητές τους στο εξωτερικό. Το 1976 είχαν εγγραφεί στην Κύπρο 83 υπεράκτιες εταιρείες, ενώ το 1986 ο αριθμός τους, είχε κιόλας φθάσει τις 4.095 και τον Ιούνιο του 1987 τις 4.317. Όμως, από αυτές μόνο 640 είχαν ιδρύσει γραφεία και απασχολούσαν προσωπικό.

Η λειτουργία υπεράκτιων εταιρειών στην Κύπρο θεωρείται μια από τις πιο θετικές εξελίξεις γιατί η εγγραφή και εγκατάστασή τους εξασφαλίζουν πολλά άμεσα και έμμεσα οφέλη για την κυπριακή οικονομία. 

Ο ρυθμός αύξησης του αριθμού των υπεράκτιων εταιρειών στην Κύπρο κατά την περίοδο 1976-87 φαίνεται από τον πιο κάτω πίνακα:   

ΥΠΕΡΑΚΤΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ   

ΕΤΟΣ  ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

1976   83

1977   221

1978   407

1979   655

1980   900

1981   1.233

1982   1.759

1983   2.358

1984   3.007

1985   3.598

1986   4.095

1987   4.317    

Τα οφέλη που απολαμβάνει η Κύπρος από τον θεσμό των υπεράκτιων εταιρειών είναι πολλαπλά. Αυτά περιλαμβάνουν: α) αμοιβές για νομικές, ελεγκτικές, τραπεζικές και άλλες υπηρεσίες, β) μισθούς και ημερομίσθια για εξειδικευμένο και γραφειακό προσωπικό (στο τέλος Ιουνίου του 1987 οι υπεράκτιες εταιρείες απασχολούσαν άμεσα 2.400 άτομα, από τα οποία τα 1.200 ήσαν Κύπριοι۬ απ' αυτούς οι περισσότεροι ήσαν απόφοιτοι πανεπιστημίων και ανωτέρων σχολών), γ) ενοίκια για γραφεία, σπίτια και αποθήκες, δ) δικαιώματα για χρήση τηλεπικοινωνιών, λιμενικών και άλλων διευκολύνσεων, ε) φόρους εισοδήματος και επαγγέλματος πάνω σε εταιρείες και άτομα, στ) όλων των ειδών τις άλλες εισπράξεις από έξοδα των υπεράκτιων εταιρειών και του αλλοδαπού προσωπικού τους στην Κύπρο.

Υπολογίζεται ότι το ξένο συνάλλαγμα που είχε εισπράξει η Κύπρος από τις υπεράκτιες εταιρείες το 1986 ξεπέρασαν τα £35 εκ., που σημαίνει ότι αυτό ήταν μεγαλύτερο από το συνάλλαγμα που εισπράττεται από τις εξαγωγές πατατών και εσπεριδοειδών.

Εκτός από τα πιο πάνω άμεσα, η Κύπρος είχε και σημαντικά έμμεσα οφέλη από την εδώ λειτουργία των υπεράκτιων εταιρειών. Τα κυριότερα απ' αυτά είναι: α) η διεύρυνση του ορίζοντα και οι χρήσιμες εμπειρίες που αποκτούν οι Κύπριοι επαγγελματίες που σχετίζονται με αυτές και β) η διεθνοποίηση, διαφοροποίηση και αναβάθμιση του τομέα υπηρεσιών.