Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα οικονομικά επιτεύγματα από την ανεξαρτησία ως την τουρκική εισβολή (1960-1974) ήσαν αξιοθαύμαστα. Η ανάπτυξη που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ήταν απρόσκοπτη και ταχύρρυθμη. Όλοι οι δείκτες μαρτυρούν τα ψηλά επίπεδα προόδου και ευημερίας στα οποία είχε φθάσει η Κύπρος. Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν αυξήθηκε με ρυθμό που ξεπερνούσε το 7% (ρυθμό που διπλασίαζε το Εγχώριο Προϊόν κάθε 10 χρόνια), καθ’ όλη την περίοδο αυτή επεκράτησαν συνθήκες πλήρους απασχόλησης, εκτελέστηκε σωρεία έργων υποδομής, η γεωργική παραγωγή διπλασιάστηκε, η μεταποίηση τριπλασιάστηκε και η Κύπρος κατέστη διεθνές τουριστικό κέντρο με 264.066 τουρίστες το 1973. Ο πληθωρισμός δεν ξεπέρασε κατά μέσον όρο το 2,2% τον χρόνο, το ισοζύγιο πληρωμών διατηρήθηκε πλεονασματικό και τα συναλλαγματικά αποθέματα βρίσκονταν σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο, αφού κάλυπταν τις εισαγωγές δέκα μηνών. Η αξία του κυπριακού νομίσματος παρέμεινε σταθερή και το δημόσιο χρέος το 1973 δεν ξεπερνούσε τα £34 εκατομμύρια. Η γενική βελτίωση της οικονομίας και των εισοδημάτων επέτρεψε και τη σημαντική βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών, την εισαγωγή της υποχρεωτικής δημοτικής εκπαίδευσης, τη σταδιακή εφαρμογή της δωρεάν παιδείας στη μέση εκπαίδευση και τη σημαντική επέκταση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης.

Η πρωταρχική θέση που κατέλαβε η γεωργία στην αναπτυξιακή προσπάθεια του νεοσύστατου κράτους δεν άργησε να φέρει θετικά αποτελέσματα επιφέροντας αύξηση στο γεωργικό εισόδημα και βελτίωση στο βιοτικό επίπεδο του αγρότη που ομολογουμένως υστερούσε του εθνικού μέσου όρου. Κατά την περίοδο 1960-72 η ετήσια συμβολή του ευρέος γεωργικού τομέα στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) ήταν γύρω στο 20% κατά μέσον όρο, ενώ οι γεωργικές εξαγωγές, που περιελάμβαναν και μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα, κυμαίνονταν μεταξύ 42-72% του συνόλου των εγχωρίων εξαγωγών. Παράλληλα η γεωργία πρόσφερε απασχόληση σε 97.000 άτομα περίπου, που αντιστοιχούσε στο 35-40% του συνόλου του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Τα επιτεύγματα του γεωργικού τομέα οφείλονταν βασικά σε τρεις παράγοντες: α) την αφοσίωση και εργατικότητα του Κυπρίου αγρότη, β) την επιστημονική αντιμετώπιση από μέρους του κράτους των προβλημάτων και αναγκών της γεωργίας και γ) την πολύμορφη τεχνική και οικονομική βοήθεια και ενθάρρυνση που πρόσφερε το κράτος προς τους αγρότες.

Ο βιομηχανικός τομέας το 1960 συνεισέφερε μόνο το 12% του Α.Ε.Π., ενώ εργοδοτούσε το ίδιο ποσοστό του εργατικού δυναμικού. Ο λόγος για τη μικρή βιομηχανική ανάπτυξη ήταν η περιορισμένη αγορά, η ανεπάρκεια έργων υποδομής, η έλλειψη οικονομικών κινήτρων, η έλλειψη χρηματοδότησης κλπ. Όμως μετά την ανεξαρτησία, χάρις στη λήψη κατάλληλων μέτρων, ο τομέας της μεταποίησης μέσα στην περίοδο 1960-73 σημείωσε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 9% σε σύγκριση με τον ρυθμό αύξησης της οικονομίας κατά την ίδια περίοδο που ήταν 7% σε σταθερές τιμές.

Η συμβολή του βιομηχανικού τομέα στο Α.Ε.Π. ανήλθε στο 14,5% το 1973 σε σύγκριση με 12% το 1960. Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων από 12% των συνολικών εγχώριων εξαγωγών το 1960 αυξήθηκαν σε 29% των συνολικών εξαγωγών το 1973. Κατά την περίοδο 1960-73 σημαντική υπήρξε και η ανάπτυξη του τουρισμού. Ο αριθμός τουριστών πολυήμερης διαμονής κατά την περίοδο αυτή αυξήθηκε από 24.254 σε 264.066. Κατά την ίδια περίοδο η μέση ετήσια αύξηση των εισοδημάτων της Κύπρου σε ξένο συνάλλαγμα από τον τουρισμό ήταν 20% σε σύγκριση με 11,8% που ήταν η αντίστοιχη αύξηση των εισοδημάτων από τον τουρισμό διεθνώς.