Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Κύπρος στις 16 Αυγούστου 1960 ανακηρύχθηκε ανεξάρτητο κράτος, τη Δημοκρατία της Κύπρου. Όμως, η Κυπριακή Δημοκρατία κυκλοφόρησε τα πρώτα της νομίσματα μετά από τρία ολόκληρα χρόνια, την 1η Νοεμβρίου 1963. Τα νομίσματα αυτά έφεραν διάφορες παραστάσεις που καθρέφτιζαν τη μακραίωνη ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού. Στη σειρά αυτή κόπηκαν κέρματα του 1, των 5, των 25, των 50 και των 100 μιλς. Όμως, τα νομίσματα αυτά, όπως κι όλα τα άλλα που κόπηκαν σε κατοπινά χρόνια μέχρι την εισαγωγή των σεντ τον Οκτώβριο του 1983, αποτελούσαν ουσιαστικά συνέχεια εκείνων που κόπηκαν το 1955, αφού βασίζονταν πάνω στην ίδια αρχή — τη διαίρεση της κυπριακής λίρας σε 1.000 μιλς.

Η έκδοση χαρτονομισμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας προηγήθηκε της έκδοσης κερμάτων. Αυτή έγινε την 1η Δεκεμβρίου 1961 με την έκδοση χαρτονομισμάτων των 250 μιλς, των 500 μιλς, της 1 λίρας και των 5 λιρών. Τέθηκαν σε κυκλοφορία στις 15 Αυγούστου 1962. Έφεραν την υπογραφή του Γενικού Λογιστή, τον θυρεό της Κυπριακής Δημοκρατίας και έγραφαν «Κυπριακή Δημοκρατία» στα ελληνικά, τούρκικα και αγγλικά. Τα σχέδια είχαν προταθεί από τη Νομισματική Επιτροπή και σχεδιαστεί από τον βρετανικό οίκο Bradbury, Wilkinson & Co. Ltd. Το χαρτονόμισμα των πέντε λιρών παρουσίαζε κεντήματα και δαντέλες, της μιας λίρας τη γλυπτική σε πέτρα, των 500 μιλς την ξυλογλυπτική και τα δάση και των 250 μιλς την αγροτική παραγωγή και τον ορυκτό πλούτο.

Εκτός των νομισμάτων που αναφέρθηκαν, κυκλοφόρησαν και ορισμένα άλλα που είχαν αναμνηστικό χαρακτήρα, με σχέδια Κυπρίων καλλιτεχνών, δημιουργώντας έτσι μια πλούσια σειρά. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται το νόμισμα της FAO (1970), του Ηρακλή (1975), των Προσφύγων (1976), των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1978), των Ολυμπιακών Αγώνων (1980) και της FAO (1981).

Το 1983 αποτελεί ένα νέο σταθμό στην ιστορία των κυπριακών νομισμάτων γιατί σημειώνεται μια σημαντική αλλαγή: καταργούνται τα μιλς, που για 28 χρόνια (1955-1983) αποτελούσαν την υποδιαίρεση της κυπριακής λίρας και εισάγονται τα σεντ αντικαθιστώντας βαθμιαία τα μιλς. Τα τελευταία αποσύρθηκαν και έπαψαν να αποτελούν νομίμως κυκλοφορούν χρήμα την 1η Μαϊου 1985. Η βασική, επομένως, αλλαγή που έγινε με την εισαγωγή των νέων νομισμάτων συνίσταται στο γεγονός ότι ενώ από το 1955 μέχρι το 1983 η κυπριακή λίρα υποδιαιρείτο σε χιλιοστά, που ονομάζονταν μιλς, μετά το 1983 υποδιαιρείται σε εκατοστά, που ονομάζονται σεντ. Όμως, παρ’ όλα αυτά το νομισματικό σύστημα της Κύπρου στην πραγματικότητα παραμένει αμετάβλητο αφού νομισματική μονάδα εξακολουθεί να είναι η κυπριακή λίρα.

Τα νέα κέρματα που τέθηκαν σε κυκλοφορία την 1η Οκτωβρίου 1983 έχουν ονομαστική αξία 1, 2, 5, 10 και 20 σεντ. Οι παραστάσεις που φέρουν τα νέα κέρματα είναι παρμένες από τη χλωρίδα και την πανίδα καθώς και τον πολιτισμό της Κύπρου.

Εκτός από τα κέρματα, εκδόθηκε και τέθηκε στην κυκλοφορία και χαρτονόμισμα των 50 σεντ, το οποίο ο λαός εξακολουθεί να ονομάζει «δεκασέλινο».

Το κυπριακό νόμισμα διαφοροποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1983 με μία σημαντική αλλαγή. Παρέμεινε μεν ως νομισματική μονάδα η λίρα, αλλά υποδιαιρούμενη πλέον όχι σε 1.000 μιλς αλλά σε 100 σεντ. Τα νέα κέρματα που τέθηκαν σε κυκλοφορία ήσαν 5 αξιών: των 1, 2, 5, 10 και 20 σεντ. Το 1991 προστέθηκε και το επταγωνικό κέρμα των 50 σεντ που αντικατέστησε το ίσης αξίας χαρτονόμισμα. Τα χαρτονομίσματα ήσαν των 1, 5 και 10 λιρών, ενώ αργότερα προστέθηκε και χαρτονόμισμα των 20 λιρών. Με την υποδιαίρεση της λίρας σε σεντ, αποσύρθηκαν τα χαρτονομίσματα μικρότερης αξίας που αναγραφόταν σ’ αυτά σε μιλς (250 και 500 μιλς).

Νέα ριζική και ολοκληρωτική διαφοροποίηση ήλθε από την 1η Ιανουαρίου 2008, οπότε η Κύπρος εντάχθηκε στην ομάδα των ευρωπαϊκών κρατών της ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση). Από την ημέρα αυτή η Κύπρος υιοθέτησε και έθεσε σε κυκλοφορία, ως νέο της νόμισμα, το κοινό νόμισμα της ΟΝΕ, το ευρώ, που και αυτό υποδιαιρείται σε 100 σεντ. Ετέθησαν σε ισχύ και κυκλοφορία τα κοινά και παρόμοια για όλα τα κράτη - μέλη χαρτονομίσματα, 7 συνολικά αξιών: 5, 10, 20, 50, 100, 200 και 500 ευρώ. Ετέθησαν επίσης σε κυκλοφορία και τα εθνικά (κυπριακά) κέρματα, συνολικά 8 αξιών: 1, 2, 5, 10, 20 και 50 σεντ και 1 και 2 ευρώ.

Βλέπε λήμμα: Ευρώ

Η πλήρης αλλαγή από τη λίρα στο ευρώ έγινε σταδιακά, κατά τους πρώτους 6 μήνες του 2008, και χωρίς σοβαρά προβλήματα.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια