Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο αρχαιότερος γνωστός συνοικισμός στην Κύπρο, ο συνοικισμός της Χοιροκοιτίας, έχει παρελθόν γύρω στο 7000 π.Χ. Οι αρχαιότατοι κάτοικοι της Κύπρου, σύμφωνα με ευρήματα από αυτό τον συνοικισμό, ζούσαν σε σπίτια με θολωτές ή επίπεδες στέγες, είχαν οργανωμένες κοινωνίες και ασχολούνταν με τη γεωργία, το κυνήγι και πιθανώς τη βοσκή των ζώων. Όλα τα εμπορεύματά τους τα αντάλλασσαν με ένα σύστημα ανταλλακτικού εμπορίου. Στη Χαλκολιθική εποχή πρωτοεμφανίστηκε και άρχισε να χρησιμοποιείται το μέταλλο, χωρίς όμως να του γίνεται ευρεία χρήση.

Βλέπε λήμμα: Χοιροκοιτία- αρχαιολογικός χώρος

Η εποχή του Χαλκού είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Κύπρο που, όπως είναι γνωστό, διέθετε πολλά μεταλλεία χαλκού. Κατά την εποχή αυτή το νησί είχε μια ανθούσα οικονομία, μια διαρκώς αναπτυσσόμενη μεταλλουργική βιομηχανία και ακμάζον εξαγωγικό εμπόριο με την Εγγύς Ανατολή και τον χώρο του Αιγαίου, που διευκολυνόταν από την ύπαρξη αξιόλογων «βιομηχανικών» κέντρων και ανεπτυγμένων λιμανιών. Την εποχή αυτή άρχισαν να χρησιμοποιούνται στο εμπόριο ως το πρώτο «χρήμα» τα πολύτιμα μέταλλα και ο χαλκός.

Βλέπε λήμμα: Το εμπόριο της Κύπρου κατά την αρχαιότητα

Κατά τη διάρκεια της Υστέρας Εποχής του Χαλκού (1600-1050 π.Χ.) σαν μονάδα μέτρησης της αξίας εχρησιμοποιείτο το τάλαντο. Ένα κυπριακό τάλαντο είχε βάρος 39 περίπου κιλά και για ευνόητους λόγους χρησίμευε περισσότερο σαν κοινός παρονομαστής στις συναλλαγές παρά σαν μέσο ανταλλαγής. Προς το τέλος της εποχής αυτής ο πλούτος και ο πολιτισμός της Κύπρου προσείλκυσαν το ενδιαφέρον των Αχαιών, που αποίκησαν την Κύπρο, και την εξελλήνισαν.

Βλέπε λήμμα: Αχαιοί και Κύπρος

Γεωμετρική, Αρχαϊκή και Κλασσική περίοδος. Οι πόλεις βασίλεια (1050-325 π.Χ.): Κατά τη διάρκεια των τριών αυτών περιόδων η Κύπρος ήταν διαιρεμένη σε διάφορες ανεξάρτητες πόλεις-βασίλεια: Σαλαμίς, Αμαθούς, Κίτιον, Ιδάλιον, Κούριον, Πάφος, Σόλοι, Ταμασσός, Μάριον και Λάπηθος-Κερύνεια.

Από τον 7ο μέχρι τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. η Κύπρος υπέστη διαδοχικές εισβολές από μέρους των Ασσυρίων, των Αιγυπτίων και των Περσών. Τα κυπριακά βασίλεια αναγκάστηκαν τελικά να αναγνωρίσουν την περσική κυριαρχία και να βοηθήσουν τον Πέρση βασιλιά Κύρο να καταλάβει τη Βαβυλώνα. Την περίοδο αυτή αρχίζει και η νομισματοκοπία στην Κύπρο, που ήδη συμπλήρωσε μια ιστορία πέραν των 2.500 χρόνων. Το πρώτο κυπριακό νόμισμα ήταν ασημένιο και κόπηκε από τον βασιλιά της Σαλαμίνος Ευέλθοντα το 538 π.Χ. Το πρώτο νομισματικό σύστημα που υιοθετήθηκε ήταν παρόμοιο με το περσικό και έμεινε σε χρήση ως τα χρόνια του βασιλιά Ευαγόρα Α΄ της Σαλαμίνος, ο οποίος υιοθέτησε το αττικό-βοιωτικό σύστημα κι αργότερα το ροδιακό.

Βλέπε λήμμα: Ρόδος και Κύπρος και Βοιωτία

Όλοι οι βασιλιάδες της Κύπρου είχαν το προνόμιο να κόβουν νομίσματα, στοιχείο ενδεικτικό της αυτονομίας τους. Το προνόμιο αυτό διατήρησαν μέχρι την κατάληψη της Κύπρου από τον Πτολεμαίο Α΄ της Αιγύπτου. Ωστόσο νομίσματα του βασιλείου της Ταμασσού δεν έχουν ακόμη βρεθεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε διάφορους θησαυρούς που έχουν βρεθεί στο εξωτερικό περιέχονται και κυπριακά νομίσματα. Αυτά προέρχονται κυρίως από τη Σαλαμίνα και το Κίτιον. Την τρίτη θέση κατέχει η Πάφος και ακολουθούν η Αμαθούς, οι Σόλοι, το Μάριον, το Ιδάλιον κλπ. Όλα τα νομίσματα ήσαν ασημένια.

Ο πρώτος που έκοψε χρυσό νόμισμα στην Κύπρο ήταν ο Ευαγόρας Α΄ (411-373 π.Χ.). Η κοπή του χρυσού αυτού νομίσματος ερμηνεύεται ως μια εκδήλωση ανεξαρτησίας από τον Πέρση βασιλιά, αφού μόνο ο μέγας βασιλεύς της Περσίας είχε το προνόμιο να κόβει χρυσά νομίσματα. Ο βασιλιάς Ευαγόρας, εκτός από την κοπή χρυσών νομισμάτων, εισήγαγε και μια άλλη καινοτομία: αντικατέστησε τα ανατολικής προέλευσης σύμβολα που χρησιμοποιούντο ως τότε στα νομίσματα (π.χ. το Άνκχ, το άστρο, το κριάρι, κλπ.) με ελληνικά σύμβολα, όπως ο Ηρακλής, ο Απόλλων και η Αθηνά˙ την ίδια εποχή αντικατέστησε βαθμιαία και την κυπριακή συλλαβική γραφή με το ελληνικό αλφάβητο. Τα πιο πάνω στοιχεία που ο Ευαγόρας εισήγαγε στα νομίσματα είναι ενδεικτικά της γενικότερης φιλελληνικής πολιτικής που ακολούθησε.

Βλέπε λήμμα: Γραφή

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια