Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από τα τρία ιστορικά μουσεία, το Μουσείο Αγώνος, που στεγάζεται σε οίκημα της παλαιάς Αρχιεπισκοπής, δίπλα από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και το νέο αρχιεπισκοπικό μέγαρο, παρουσιάζει ανάγλυφη την αγωνιώδη τετραετή περίοδο του 1955 -1959, στη διάρκεια της οποίας η ΕΟΚΑ ανέλαβε και πέτυχε την απελευθέρωση του νησιού από τον αγγλικό αποικιακό ζυγό. Τα πρωτότυπα εκθέματα του Μουσείου περιλαμβάνουν διάφορα όπλα, στολές και προσωπικά αντικείμενα των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, φωτογραφικό αρχείο όλων των αγωνιστών της Οργάνωσης, που καταδικάστηκαν σε θάνατο και οδηγήθηκαν στην αγχόνη, που καταζητούνταν από τις αγγλικές αρχές, που εξορίστηκαν και φυλακίστηκαν στην Αγγλία και που κλείστηκαν στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας και στα κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς και Πύλας.

Δέος, ανάμεσα σ’ αυτά και πολλά άλλα εκθέματα, προκαλεί η αναπαράσταση της αγχόνης, που αντιγράφει το πρότυπό της στις κεντρικές φυλακές της Λευκωσίας.

Βλέπε λήμμα: Φυλακισμένα μνήματα

Το δεύτερο ιστορικό μουσείο, το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευκωσίας, που άρχισε να δημιουργείται από το 1985 από τον Δήμο Λευκωσίας και με γενναία χρηματική συνεισφορά του Ιδρύματος Λεβέντη και άνοιξε τις πύλες του το 1989, στεγάζεται σε επιβλητικό κτίριο παραδοσιακής αστικής αρχιτεκτονικής στην καρδιά της Λευκωσίας, κοντά στη Λαϊκή Γειτονιά. Το Μουσείο αυτό, με τα πλούσια μεσαιωνικά αντικείμενα, τους χάρτες, τα επίσημα έγγραφα, το φωτογραφικό υλικό και τα διάφορα άλλα συναφή εκθέματά του, που αφορούν αποκλειστικά την πόλη της Λευκωσίας, αποτελεί το κάτοπτρο της ιστορικής εξέλιξης της κυπριακής πρωτεύουσας από την εποχή της Φραγκοκρατίας μέχρι των ημερών μας. Τo 1991 τo Λεβέvτειo Μoυσείo αvακηρύχθηκε Ευρωπαϊκό Μoυσείo της Χρovιάς.

Το τρίτο ιστορικό μουσείο αποτελεί η περίφημη οικία Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, δραγομάνου της Κύπρου από το 1779 μέχρι το 1809, που είναι και το πιο εντυπωσιακό δείγμα παραδοσιακής αστικής αρχιτεκτονικής στο ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας. Το σημαντικό αυτό αρχοντικό, που ανήκει στην Αρχιεπισκοπή και στο Τμήμα Αρχαιοτήτων, ύστερα από τη συστηματική συντήρηση και αποκατάστασή του, την ανάλογη επίπλωση και διακόσμησή του με πορτραίτα του δραγομάνου και μελών της οικογένειάς του, με γνήσια, πρωτότυπα, χειρόγραφα κατάστιχα και πλούσιο φωτογραφικό και διδακτικό υλικό και με οικογενειακά κειμήλια, χάλκινα σκεύη, κοσμήματα, όπλα, βυζαντινές εικόνες και άλλα εκθέματα, αναπλάθει την ατμόσφαιρα της αριστοκρατικής υπόστασης του δραγομάνου και γενικότερα της ιστορικής περιόδου από τα τέλη της Οθωμανοκρατίας μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Το αρχοντικό στη σημερινή του μορφή, σαν εξαίρετο δείγμα παραδοσιακής αστικής αρχιτεκτονικής και ιδιόμορφο ιστορικό μουσείο, εγκαινιάστηκε τον Μάιο του 1987 και από τότε είναι καθημερινά ανοικτό για το κοινό. Ιδιαίτερη εντύπωση στον επισκέπτη προκαλούν ο φρουριακός χαρακτήρας του κτιρίου με τη βαριά και λιτή πρόσοψη, τα σιδερόφρακτα παράθυρα και τις οξυκόρυφες καμάρες, που περιτρέχουν σε σχήμα Π τις τρεις πλευρές του ισογείου, το μεγάλο σαλόνι του ορόφου — οντάς ή ασπαστικό — με το επιχρυσωμένο και ζωγραφιστό, ξυλόγλυπτο, ταβάνι, και την πλούσια επίπλωση και διακόσμησή του, το ξύλινο κιόσκι πάνω από την κύρια είσοδο, που φρουρείται από το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου και το δωμάτιο με την ονομασία «Τίμιο Ξύλο», που χρησίμευε σαν ευκτήριος οίκος, με τα οικογενειακά κειμήλια και τ’ άλλα πολύτιμα εκθέματά του.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια