Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Το Βυζαντινό Μουσείο αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα του Πολιτιστικού Ιδρύματος Μακαρίου Γ΄, που στεγάζεται στο αρχιεπισκοπικό μέγαρο στη Λευκωσία. Εγκαινιάστηκε επίσημα τον Ιανουάριο του 1982 και από τότε είναι καθημερινά ανοικτό για το κοινό.

Τα εκθέματα του Μουσείου αποτελούνται κυρίως από εικόνες εξέχουσας βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης, που προέρχονται από διάφορες εκκλησίες της Κύπρου. Η συγκέντρωση, η συντήρηση και προβολή των πολύτιμων αυτών εικόνων, που καλύπτουν την περίοδο από τον 8ο μέχρι τον 19ο αιώνα, άρχισε το 1967 με πρωτοβουλία του εθνάρχη Μακαρίου Γ΄. Αρκετές απ' αυτές εκτέθηκαν αρχικά στο Παρίσι, το 1967, και στη συνέχεια σε άλλες πρωτεύουσες πολλών ευρωπαϊκών χωρών σαν ένα από τα πιο εκλεκτά τμήματα της έκθεσης «Θησαυροί της Κύπρου».

Το Βυζαντινό Μουσείο (Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείο ΡΙΚ)

Αντιπροσωπευτικά δείγματα των εκθεμάτων του Μουσείου κατά χρονολογική σειρά αποτελούν, μεταξύ άλλων, οι εικόνες: Της Παναγίας βρεφοκρατούσας, του 8ου-9ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης στη Λευκωσία. Των αγίων Κοσμά και Δαμιανού, του 10ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας στη Λευκωσία. Των Τριών Μορφών, του 11ου αιώνα, από την εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στο Λευκόνοικον. Του αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, του 12ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας της Ασίνου στο Νικητάρι. Της αγίας Μαρίνας, του 13ου αιώνα, από την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στον Πεδουλά. Της αγίας Παρασκευής, του 14ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας στη Λευκωσία. Του αρχαγγέλου, του 15ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης στη Λευκωσία. Της Προσκύνησης των Μάγων, του 16ου αιώνα, από την εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης στη Λευκωσία και των Εισοδίων της Θεοτόκου, του 17ου-18ου αιώνα, από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου.

Ιστορία της Βυζαντινής Κύπρου- Το παλαιό και το καινούργιο (Ψηφιακός Ηρόδοτος Αρχείο ΡΙΚ)

Στο Βυζαντινό Μουσείο παρουσιάζονται πάνω από 250 εικόνες, αποτοιχισμένες τοιχογραφίες, καθώς και αντιπροσωπευτικά δείγματα της βυζαντινής μικροτεχνίας της Κύπρου, όπως ιερά κειμήλια, σκεύη και άμφια.  Ιδιαίτερη θέση στη συλλογή κατέχουν τα επτά σπαράγματα ψηφιδωτών του 6ου αιώνα από την αψίδα του ναού της Παναγίας Κανακαρίας στη Λυθράγκωμη, τα τριάντα έξι σπαράγματα τοιχογραφιών του τέλους του 15ου αιώνα από τον ναό του Χριστού Αντιφωνητή στην Καλογραία, καθώς και εικόνες από διάφορες κατεχόμενες εκκλησίες, που επανακτήθηκαν ύστερα από δικαστικούς αγώνες ή δωρεές από το εξωτερικό και μαρτυρούν τη βάναυση καταστροφή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς από Τούρκους αρχαιοκάπηλους στο κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα τμήμα της Κύπρου.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκοπαίδεια