Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η πρωταρχική μορφή της κυπριακής μικροτεχνίας εκδηλώνεται στην κοσμηματοποιία και στην τεχνική των οικιακών και βιοτεχνικών εργαλείων και διαφόρων άλλων αντικειμένων. Από τα κινητά ευρήματα, που προέρχονται κυρίως από τα δάπεδα των κατοικιών και τους τάφους των νεολιθικών συνοικισμών, τα κοσμήματα από δεντάλια — θαλασσινά όστρακα, κορναλίνη, αιματίτη, ανδεσίτη και άλλους πολύτιμους λίθους — επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ανεπτυγμένης κοσμηματοποποιίας και ταυτόχρονα φανερώνουν το λεπτό γούστο και την αισθητική καλλιέργεια των κατοίκων της νεολιθικής Κύπρου, που εκφράζεται και στην περίτεχνη ανάγλυφη και εγχάρακτη διακόσμηση των λίθινων αγγείων. Τα περίφημα γυναικεία περιδέραια και περίαπτα, που βρέθηκαν στα βαθύτερα προκεραμικά νεολιθικά στρώματα του συνοικισμού της Χοιροκοιτίας, αποτελούν τα σημαντικότερα και αντιπροσωπευτικότερα δείγματα της αρχέγονης κυπριακής κοσμηματοποιίας.

Παράλληλα με την κοσμηματοποιία εμφανίζεται απότομα εξελιγμένη και η τεχνική των οικιακών βιοτεχνικών εργαλείων και των ποικίλων άλλων αντικειμένων καθημερινής χρήσης, που καθρεφτίζεται ανάγλυφα στις οστέινες βελόνες και καρφίδες, στα λίθινα σφονδύλια αδραχτιών με την εγχάρακτη γραμμική διακόσμηση, στις λεπίδες δρεπανιών από πυριτόλιθο, στις λεπίδες μαχαιριών από οψιανό, στις πυριτολιθικές αιχμές βελών, στα οστέινα αγκίστρια κι ακόμη στους μικροσκοπικούς τριπτήρες, στις σμίλες, στους πελέκεις και στις αξίνες. Τα μικροτεχνικά αυτά έργα, που αναμφίβολα δηλώνουν ένα αρκετά εξελιγμένο πολιτιστικό στάδιο, κατασκευάζονταν σ' όλους ανεξαίρετα τους κυπριακούς νεολιθικούς συνοικισμούς και ιδιαίτερα στη Χοιροκοιτία. Από τα ταφικά κτερίσματα του συνοικισμού αυτού, του μεγαλύτερου και σημαντικότερου σ' ολόκληρο το νησί, προέρχονται και μερικά μικρά λίθινα αντικείμενα, κωνικά και επίπεδα, και κοσμημένα με εγχάρακτες διασταυρωμένες γραμμές, που είναι μοναδικά στο είδος τους ανάμεσα σ' όλα τ' άλλα γνωστά νεολιθικά μικροτεχνικά έργα οικιακής βιοτεχνίας και που πιθανόν ν' αποτελούσαν συμβολικά ομοιώματα του συνοικισμού ή να σχετίζονταν με κάποιο παιγνίδι.