Λευκωσία πόλη

Η Λευκωσία υπό τους Ναϊτες. Η σφαγή του 1192

Image

Όταν οι Ναΐτες ιππότες αγόρασαν την Κύπρο από τον Ριχάρδο, εγκαταστάθηκαν στην πρωτεύουσα Λευκωσία, πιθανότατα χρησιμοποιώντας το κάστρο των Βυζαντινών που ίσως το ενίσχυσαν. Οι Ναΐτες, που ήσαν ολιγάριθμοι (αναφέρονται οι αριθμοί: 14 αδελφοί με δύναμη μισθοφόρων από 29 ιππείς και 74 πεζούς) απεδείχθησαν ιδιαίτερα σκληροί προς τους Κυπρίους, κυρίως βέβαια προς τους κατοίκους της Λευκωσίας με τους οποίους βρίσκονταν σε άμεση καθημερινή επαφή. Η σκληρότητα αυτή οδήγησε πολύ σύντομα σε εξέγερση των Κυπρίων, βασικά των κατοίκων της Λευκωσίας που ενισχύθηκαν πιθανώς και από άλλους από τις γύρω περιοχές, το Πάσχα του 1192 (5 Απριλίου). Οι Ναΐτες κλείστηκαν στο κάστρο της πόλης, κι εκεί πολιορκήθηκαν από τους Λευκωσιάτες.

Οι Ναΐτες, με αρχηγό τον Arnaut de Bouchart, ύστερα από ολονύκτια προσευχή, αιφνιδίασαν το πλήθος με έξοδό τους από το κάστρο και το έτρεψαν σε άτακτη φυγή. Αναφέρεται επίσης ότι οι Κύπριοι, που είχαν υποτιμήσει τις λιγοστές δυνάμεις των Ναϊτών, είχαν γλεντήσει πολύ εκείνη την ημέρα του Πάσχα και πολλοί είχαν μεθύσει. Έτσι οι σιδερόφρακτοι Ναΐτες επέπεσαν στο πλήθος κι ακολούθησε τρομερή σφαγή των Λευκωσιατών, των οποίων το αίμα έρρεε στον Πεδιαίο ποταμό, όπως γράφει ο Φλώριος Βουστρώνιος. Ο δε Λεόντιος Μαχαιράς συμπληρώνει πως ὃνταν ἐξημέρωσεν ἡ Δευτέρα [=επομένη του Πάσχα], καί ἐξέβησαν οἱ φρέριδες [=αδελφοί, οι Ναΐτες] τοῦ  ὄχλου, ἔρχεψεν ἡ λύπη καί τό κλάμαν, τόσον εἰς τάς γυναίκας ὡς γοιόν εἰς τούς ἀνθρώπους ἀποῦ ἐσκοτώθησαν˙ οἱ φρέριδες ἐλυπήθησαν πολλά πῶς εἰς ἴντα μόδον νά γλυτώσουν ἀπέ τούτην (την) ταραχήν...

 

Βλέπε λήμμα: Ναϊτες ιππότες

 

Έτσι οι ολιγάριθμοι Ναΐτες κατόρθωσαν να επιβληθούν, ήταν όμως φανερό ότι από τώρα και στο εξής κινδύνευαν άμεσα˙ διότι μπόρεσαν μεν να αιφνιδιάσουν τους Κυπρίους την πρώτη αυτή φορά, επειδή όμως ήσαν πολύ λίγοι, κι επειδή το μίσος των Κυπρίων πολλαπλασιάσθηκε μετά τη σφαγή, δεν θα ήταν γι’ αυτούς καθόλου βέβαιο ότι θα μπορούσαν πλέον να επιβληθούν στο νησί. Για τον λόγο αυτό ακύρωσαν τη συμφωνία αγοραπωλησίας της Κύπρου που είχαν κάμει με τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, προς τον οποίο κι επέστρεψαν το νησί.

Στη συνέχεια ο Ριχάρδος πώλησε την Κύπρο στον Γκυ (Γουΐδο) ντε Λουζινιάν, ιδρυτή της δυναστείας των Λουζινιανών. Ο Γκυ ντε Λουζινιάν, που είχε συμμετάσχει τον προηγούμενο χρόνο στην επιχείρηση του Ριχάρδου για κατάληψη της Κύπρου, είχε διατελέσει για σύντομο διάστημα (1186-1192) βασιλιάς του βασιλείου των Ιεροσολύμων. Επειδή όμως το βασίλειο αυτό δεν κατέστη δυνατό ν’ απελευθερωθεί από τους σταυροφόρους, ο ντε Λουζινιάν αρκέστηκε αναγκαστικά στο ν’ αποκτήσει την Κύπρο. Πιο πριν (1180-1186) είχε διατελέσει κόμης της Γιάφφας και της Ασκαλώνος. Το 1192, όταν απέκτησε την Κύπρο, ονομάσθηκε κύριος του νησιού (λόρδος της Κύπρου) αλλά δεν πρόλαβε να γίνει και βασιλιάς του. Πέθανε δυο χρόνια αργότερα, το 1194.

 

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια

Φώτο Γκάλερι

Image