Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Λευκωσία έχει παράδοση στη βιοτεχνία. Η πόλη υπήρξε το κυριότερο κέντρο της επαρχίας της για την παραγωγή βαμβακερών και μεταξωτών υφασμάτων κι ως τον 19ο αιώνα οι γυναίκες επιδίδονταν στην υφαντική με τον παραδοσιακό αργαλειό. Κατά την Αγγελική Πιερίδου, μερικές συνοικίες διαδραμάτιζαν ιδιαίτερο ρόλο στην παραγωγή υφασμάτων. Οι «ανεφανταρκές» του Αγίου Κασσιανού και της Χρυσαλινιώτισσας ύφαιναν τα μεταξωτά ταϊστά και τους ιταρέδες, εκείνες του Αγίου Αντωνίου τα ολομέταξα, τις σαττακρούτες, τις γάζες και τα μεταξωτά μαντιλάκια για τους άνδρες. Στα περίχωρα, ιδιαίτερα την Αγλαντζιά, την Παλλουριώτισσα και το Καϊμακλί, υφαίνονταν κυρίως βαμβακερά υφάσματα, τα δίμιτα για τις ενδυμασίες των ανδρών και τα σεντόνια.

Βλέπε λήμματα: Μεταξωτά και Υφαντική

Ως πριν την τουρκική εισβολή του 1974 τα υφάσματα της Λευκωσίας κι άλλων περιοχών, ιδιαίτερα τα βαμβακερά, κάθε Παρασκευή πουλιούνταν, εκτός από τα μαγαζιά, και στο λεγόμενο Γυναικοπάζαρο. Η Αγγλίδα επισκέπτρια Mrs. Lewis στο βιβλίο της A lady’s impressions on Cyprus, μιλά για το Γυναικοπάζαρο με τις γυναίκες περιτριγυρισμένες από τις μπάλες των βαμβακερών και μεταξωτών υφασμάτων και τα μαντιλάκια από μουσελίνα, τις διακοσμημένες τσάντες, τα ζιμπούνια κι άλλα διάφορα μικροπράγματα.

Βλέπε λήμμα: Γυναικοπάζαρο

Η πόλη ήταν επίσης το κέντρο των πασματζήδων και μαζί με τη Λάρνακα των μαντιλάρηδων. Οι πρώτοι τύπωναν με ωραία πολύχρωμα σχέδια τα βαμβακερά υφάσματα, τους πασμάδες, ενώ οι δεύτεροι τύπωναν τα μαντίλια, που φορούσαν τότε οι γυναίκες στα κεφάλια τους. Στην πόλη της Λευκωσίας παράγονταν επίσης από ειδικούς τεχνίτες χρυσοκέντητα ζιμπούνια για άνδρες και γυναίκες, τα οποία πουλιούνταν σ’ ολόκληρο το νησί.

Ιδιαίτερα φημιζόταν η Λευκωσία για τους χρυσοχόους και αργυροχόους της, που ειδικεύονταν στην κατασκευή γυναικείων κοσμημάτων και κατά δεύτερο λόγο ανδρικών, και διαφόρων άλλων αντικειμένων, κάποτε με πολύ λεπτό σύρμα από κράμα αργύρου και χαλκού (φουρφουρένια), πολλές φορές σε συνδυασμό με σμάλτο. Ένας επισκέπτης της Λευκωσίας του 19ου αιώνα, εντυπωσιάσθηκε με τ’ ασημένια αντικείμενα ενός αρχοντόσπιτου, ιδιαίτερα τα καπνιστομέρρεχα, με τα οποία υποδέχονταν τους ξένους. Οι αργυροχόοι κατασκεύαζαν επίσης πολλά αντικείμενα και σκεύη για τις εκκλησίες, όπως καντήλια, δίσκους, κηροπήγια, εικόνες, σταυρούς και εξαπτέρυγα. Δούλευαν επίσης το χρυσάφι, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό λόγω της σπανιότητάς του. Ο δρόμος κοντά στην Αγία Σοφία, όπου βρίσκονταν τα εργαστήρια των αργυροχόων - χρυσοχόων της Λευκωσίας, ονομάστηκε χαρακτηριστικά «οδός Χρυσοχόων». Η πελατεία των τεχνιτών αυτών δεν περιοριζόταν μόνο στην πρωτεύουσα αλλά έφθανε ως τα χωριά, τα οποία επισκέπτονταν, ιδιαίτερα κατά τα πανηγύρια.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια