Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η Λεμεσός ήταν το 1960, χρόνο εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, μια πόλη με πληθυσμό 43.593 κατοίκων (εκ των οποίων οι 37.478 ήσαν Έλληνες και οι 6.115 Τούρκοι), δεύτερη κατά σειράν μετά τη Λευκωσία που — μαζί με τα προάστιά της — είχε 95.515 κατοίκους. Τρίτη ερχόταν η Αμμόχωστος (34.774 κατοίκους), τέταρτη η Λάρνακα (19.824 κατοίκους), πέμπτη η Πάφος (9.803 κατοίκους) και τελευταία η Κερύνεια (3.498 κατοίκους). Η Λεμεσός είχε κατά την πρώτη επίσημη απογραφή του 1881 συνολικά 6.131 κατοίκους. Τούτο σημαίνει ότι σε διάστημα 80 χρόνων, κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας, ο πληθυσμός της πολλαπλασιάστηκε περίπου κατά 7 φορές. Είχε ήδη τότε αρκετά οικονομικά οφέλη από το λιμάνι της, ενώ στην πόλη λειτουργούσαν και διάφορες μεγάλες βιομηχανίες (οι οινοβιομηχανίες, το κεραμοποιείο, το κουμποποιείο κ.ά.). Οι αγροτικές επαύλεις στο Φασούρι, η βρετανική βάση Ακρωτηρίου - Επισκοπής και άλλες δραστηριότητες, συνέβαλλαν επίσης σημαντικά στην οικονομία της πόλης και πρόσφεραν ευκαιρίες απασχόλησης. Έτσι, το κύμα αστυφιλίας που άρχισε να γίνεται αισθητό από τα χρόνια μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, τώρα μεγάλωσε και μετέφερε στην πόλη πολύν πληθυσμό από τα χωριά της επαρχίας και από άλλες περιοχές του νησιού. Η πληθυσμιακή ανάπτυξη της πόλης ήταν μεγάλη.

Κρυφόκαιγε όμως το διακοινοτικό πρόβλημα. Ήδη από τα χρόνια του απελευθερωτικού αγώνα (1955-1959) είχαν δημιουργηθεί στην πόλη συνθήκες διχασμού και διαχωρισμού μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων. Ιδίως κατά το 1957-58 οι Τούρκοι κάτοικοι της Λεμεσού είχαν διενεργήσει αρκετές επιθέσεις κατά των Ελλήνων, υποκινούμενοι και βοηθούμενοι από τους Βρετανούς στο πλαίσιο της πολιτικής τους για διαίρεση των Κυπρίων. Οι Τουρκοκύπριοι ζούσαν συγκεντρωμένοι στο δυτικό τμήμα της πόλης που απετέλεσε ισχυρό τουρκοκυπριακό θύλακα από τα τέλη του 1963 μέχρι και το καλοκαίρι του 1974. Όταν εκδηλώθηκε η ανταρσία των Τουρκοκυπρίων, έγιναν και στη Λεμεσό αιματηρές συγκρούσεις (Δεκέμβριος του 1963 και το 1964). Οι Τουρκοκύπριοι κατείχαν τότε και το κάστρο της πόλης που απετέλεσε χώρο μαχών. Αν και κατελήφθη από τους Έλληνες, ωστόσο παρέμεινε κλειστό κατά την επόμενη δεκαετία.

Η ανταρσία των Τουρκοκυπρίων δεν εμπόδισε, ωστόσο, την περαιτέρω ανάπτυξη της πόλης, αν και η ύπαρξη σ' αυτήν του τουρκικού θύλακα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα. Ο θύλακας εξουδετερώθηκε από τους Ελληνοκυπρίους το καλοκαίρι του 1974, όταν εκδηλώθηκε η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στο βόρειο τμήμα της Κύπρου. Πολλοί Τουρκοκύπριοι συνελήφθησαν αιχμάλωτοι. Τον επόμενο χρόνο, το 1975, οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοι της Λεμεσού εγκατέλειψαν την πόλη, υπακούοντας στην εντολή της Άγκυρας, και μεταφέρθηκαν στο βόρειο τμήμα της Κύπρου που βρισκόταν υπό τουρκική στρατιωτική κατοχή. Το ίδιο συνέβη και με τους Τουρκοκυπρίους κατοίκους χωριών της επαρχίας Λεμεσού, καθώς και με τους Τουρκοκυπρίους των πόλεων και επαρχιών της Λάρνακας και της Πάφου και χωριών της επαρχίας Λευκωσίας. Στην πόλη αλλά και στην επαρχία της Λεμεσού εγκαταστάθηκαν Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες.

Στις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή της βόρειας Κύπρου, η Λεμεσός ευνοήθηκε ιδιαίτερα. Το νέο μεγάλο λιμάνι της αντικατέστησε το κατεχόμενο λιμάνι της Αμμοχώστου, ενώ στην πόλη άρχισε να διοχετεύεται τεράστιο τουριστικό ρεύμα. Εσπευσμένα κτίστηκαν και λειτούργησαν μεγάλες και σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες στο παραλιακό κυρίως μέτωπο ανατολικά της πόλης, μαζί με πλήθος από συναφείς υπηρεσίες (εστιατόρια, νυκτερινά κέντρα, καταστήματα κ.ά.). Πέραν τούτων, η Λεμεσός τόσο ως πόλη όσο και ως λιμάνι, ωφελήθηκε ως ένα βαθμό και από την ανώμαλη κατάσταση στον γειτονικό Λίβανο και ιδιαίτερα τις καταστροφές που υπέστη η Βηρυτός.

Σήμερα η Λεμεσός είναι μια σύγχρονη πόλη, η μεγαλύτερη σε πληθυσμό από τις πόλεις της Κύπρου. Σ' αυτήν υπάρχουν όλες οι υπηρεσίες, βρίσκονται δε εγκατεστημένες και διοικήσεις αρκετών υπεράκτιων εταιρειών. Η απότομη ανάπτυξή της όμως δεν έγινε και χωρίς προβλήματα. Επίσης η πόλη έχει χάσει πλέον οριστικά τη γραφικότητα της και τη ζεστή ατμόσφαιρα των παλαιότερων χρόνων, που την είχε κάμει γνωστή ως την πόλη του γλεντιού και της χαράς.