Η Λεμεσός είναι μια από τις έξι πόλεις της Κύπρου και επίσης επαρχίες του νησιού. Αποτελεί ένα από τους μεγαλύτερους Δήμους της Κύπρου .Mε την μεταρρύθμιση του 2022 στον ευρύτερο Δήμο Λεμεσού ενσωματώθηκε ο Δήμος Μέσα Γειτονιάς και η κοινότητα Τσερκέζων.
Βλέπε λήμματα: Δήμοι- Δημαρχεία και Δήμοι- Δημαρχεία- Οι 20 Δήμοι της μεταρρύθμισης του 2022
Η Λεμεσός είναι κτισμένη στο μέσο περίπου της αποστάσεως μεταξύ των δυο σημαντικών αρχαίων πόλεων της Κύπρου, του Κουρίου και της Αμαθούντας. Κτισμένη κοντά στη θάλασσα, στον κόλπο του Ακρωτηρίου, η πόλη της Λεμεσού μπορεί να θεωρηθεί διάδοχος της αρχαίας Αμαθούντας και, ως ένα μεγάλο βαθμό, του αρχαίου Κουρίου.
Η Λεμεσός είναι η πρώτη σε πληθυσμό πόλη της Κύπρου και το κύριο λιμάνι του νησιού. Είναι επίσης έδρα πολλών βιομηχανιών, σημαντικό τουριστικό κέντρο και χώρος διαφόρων αξιόλογων οικονομικών και άλλων δραστηριοτήτων. Η πόλη γνώρισε αλματώδη ανάπτυξη κυρίως από το 1960 κι εξής, που επιταχύνθηκε ακόμη πιο πολύ μετά την τουρκική στρατιωτική εισβολή του 1974 εξαιτίας της οποίας απωλέσθησαν η Αμμόχωστος (κύριο λιμάνι ως τότε και σημαντικό κέντρο τουρισμού), η Κερύνεια και ολόκληρο το βόρειο τμήμα της Κύπρου.
Βλέπε λήμμα: Λεμεσός πόλη- Το λιμάνι
Κατοικείται από τα προϊστορικά χρόνια
Είναι αποδεδειγμένο, κυρίως από μερικούς τάφους που βρέθηκαν, ότι στον χώρο όπου βρίσκεται κτισμένη η σημερινή πόλη της Λεμεσού κατοικούσαν άνθρωποι από τα Προϊστορικά χρόνια. Μέχρι το τέλος της Αρχαιότητας ο μικρός συνοικισμός στον χώρο αυτό φαίνεται ότι υφίστατο και φυτοζωούσε ανάμεσα στις λαμπρές πόλεις της Αμαθούντας — στ' ανατολικά — και του Κουρίου — στα δυτικά. Διοικητικά δεν γνωρίζουμε σε ποιο από τα δυο αρχαία βασίλεια, Κουρίου και Αμαθούντας, ανήκε ο χώρος όπου βρίσκεται η Λεμεσός, πιθανότερο όμως θεωρείται ότι ανήκε στην Αμαθούντα που έλεγχε όλο τον κόλπο Ακρωτηρίου (ενώ το Κούριον έλεγχε τον απέναντι κόλπο της Επισκοπής).
Από το Βυζάντιο μέχρι το Μεσαίωνα
Κατά τα Πρωτοβυζαντινά χρόνια η Λεμεσός (με τις ονομασίες Νεάπολις, Θεοδοσιανή και Θεοδοσιάς) αναφέρεται ως έδρα Ορθόδοξης επισκοπής, που ανήκε πιθανότατα στον θρόνο της Αμαθούντας. Η Λεμεσός γνώρισε ακμή κατά την πρώτη περίοδο της φράγκικης κυριαρχίας, οπότε αναφέρεται σε κείμενα ταξιδιωτών ότι ήταν ωραία πόλη, είχε οχυρώσεις, πύργους, κάστρο, καλό λιμάνι και αξιόλογα οικοδομήματα. Η μεσαιωνική ακμή της οφειλόταν, ως ένα βαθμό, στην οριστική καταστροφή της Αμαθούντας από τον βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο το 1191, αλλά και στην πτώση της Άκρας (Συρία) το 1291 στα χέρια των Μαμελούκων, οπότε πολλοί Λατίνοι της Συρίας εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο και στη Λεμεσό ειδικότερα. Η ακμή όμως της πόλης διακόπηκε βίαια, τόσο εξαιτίας επανειλημμένων θεομηνιών (σεισμοί, πλημμύρες) όσο κι επανειλημμένων επιδρομών (Γενουάτες 1373, Μαμελούκοι 1426, Τούρκοι 1570). Έτσι, ξένοι επισκέπτες από τον 14ο μέχρι τον 18ο αιώνα, αναφέρουν τη Λεμεσό ως πρώην ωραία πόλη που τώρα ήταν μισοκατεστραμμένη και σχεδόν ακατοίκητη (μερικοί την ονομάζουν χωριό).
Οικονομικό κέντρο
Σήμερα η πόλη της Λεμεσού είναι ρωμαλέο εμποροβιομηχανικό και οικονομικό κέντρο, διαθέτει δε στην ομώνυμη επαρχία πλούσια ενδοχώρα. Είναι η διοικητική πρωτεύουσα της επαρχίας Λεμεσού, κέντρο παροχής υπηρεσιών, έδρα του επάρχου Λεμεσού και έδρα του επισκόπου Λεμεσού. Είναι επίσης γνωστή ως η πόλη του κρασιού, του καρναβαλιού, της διασκέδασης και της χαράς.
Bλέπε λήμματα: Γιορτή του κρασιού και Καρναβάλι
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια
www. polignosi.com