Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Στην επαρχία Λεμεσού απαντάται μια μεγάλη ποικιλία εδαφών, που περιλαμβάνουν τις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Καφκάλλα
2. Τέρρα ρόζα
3. Φαιοχώματα
4. Ασβεστούχα εδάφη
5. Χουμανθρακικά εδάφη
6. Προσχωσιγενή εδάφη
7. Πυριτιούχα εδάφη
8. Ποτζολικά εδάφη
9. Οργανικά ή χουμικά εδάφη
10. Αιολικά ή ανεμογενή εδάφη
11. Εδάφη του Σχηματισμού των Μαμωνιών

α) Καφκάλλα: Πρόκειται για σκληρή ασβεστολιθική κρούστα που εμφανίζεται κυρίως σε οροπέδια και τραπεζοειδείς σχηματισμούς. Συχνά η καφκάλλα θεωρείται δευτερογενής ασβεστόλιθος, αφού περιέχει κάπου 80% ασβέστιο. Οι καφκάλλες διακρίνονται σε δυο είδη, σ’ εκείνες που είναι επίπεδες και μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορα μέσα και στις επικλινείς που δύσκολα αξιοποιούνται. Οι πρώτες απαντώνται στα νότια της αλυκής Λεμεσού και στα βορειοανατολικά του Κολοσσιού, και οι δεύτερες στα βόρεια του χωριού Τραχώνι.

β) Τέρρα ρόζα: Τα εδάφη αυτά χαρακτηρίζονται από έντονο ερυθρωπό χρώμα (κοκκινοχώματα) και διακρίνονται σ’ εκείνα που σχηματίστηκαν πάνω σε καφκάλλες και σ’ εκείνα που σχηματίστηκαν πάνω σε ασβεστολιθικά πετρώματα. Στην επαρχία Λεμεσού βρίσκονται μόνο τα εδάφη της τέρρα ρόζα σε καφκάλλα. Τα εδάφη αυτά είναι συνήθως αβαθή και δεν χαρακτηρίζονται από ευδιάκριτους εδαφικούς ορίζοντες, παρουσιάζουν δε κοκκώδη δομή και αργιλλοπηλώδη υφή. Απαντώνται πληθωρικά στην παράκτια πεδιάδα της Λεμεσού - Αυδήμου καθώς επίσης και σε μικρές ή μεγάλες εκτάσεις των χωριών Σούνι και Ζανατζιά, Πάχνα, Πραστειόν Αυδήμου, Ανώγυρα, Άγιος Αμβρόσιος, Πάνω Κιβίδες, Σωτήρα, Αλέκτορα, Καντού και Παλώδια.

γ) Φαιοχώματα: Είναι αβαθή εδάφη, τα οποία αναπτύχθηκαν στην περιοχή των λαβών του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Βρίσκονται στη διοικητική έκταση των χωριών Όμοδος, Κάτω Πλάτρες, Μανδριά, Πέρα Πεδί, Κουκά, Τριμίκλινη, Άγιος Μάμας, Καπηλειό, Καλό Χωριό, Γεράσα, Λουβαράς, Αψιού, Μαθικολώνη, Ακρούντα, Φοινικάρια, Αρμενοχώρι, Παρεκκλησιά, Πύργος, Μονή, Μοναγρούλλι, Ασγάτα, Βάσα Λεμεσού, Ακαπνού, Βίκλα, Κλωνάρι, Επταγώνια, Αρακαπάς και Συκόπετρα.

δ) Ασβεστούχα εδάφη: Τα εδάφη αυτά δημιουργήθηκαν από την αποσάθρωση των ασβεστολιθικών σχηματισμών Πάχνας και Λευκάρων. Διακρίνονται για το γνωστό άσπρο τους χρώμα, τη χαλικώδη δομή τους και την έλλειψη οργανικών ουσιών. Τα ασβεστούχα εδάφη απαντώνται πληθωρικά στη λοφώδη περιοχή της επαρχίας, η οποία εκτείνεται γύρω από το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους.

ε) Χουμανθρακικά εδάφη: Διακρίνονται στις ξερορεντζίνες και στις ρεντζίνες. Η διαφορά μεταξύ των εδαφών αυτών βρίσκεται στο ότι οι ρεντζίνες περιέχουν περισσότερες οργανικές ουσίες από τις ξερορεντζίνες και είναι πιο ώριμα και πιο παραγωγικά εδάφη. Στην επαρχία Λεμεσού βρίσκονται μόνο οι ξερορεντζίνες, που σχηματίστηκαν από την αποσάθρωση ασβεστολιθικών, μαργαϊκών ή άλλων ασβεστούχων αποθέσεων. Τα εδάφη αυτά δύσκολα αποστραγγίζονται, ιδιαίτερα όταν αναπτυχθούν σε επίπεδα μέρη ή σε βαθουλώματα. Βρίσκονται στη διοικητική έκταση των χωριών Πισσούρι, Αλέκτορα, Αυδήμου, Παραμάλι, Σωτήρα, Επισκοπή, Καντού, Ερήμη, Κολόσσι, Τσερκέζ, Παραμύθα, Παλώδια, Σπιτάλι, Φασούλα, Άγιος Αθανάσιος, Γερμασόγεια, Μουτταγιάκα, Άγιος Τύχωνας, Φοινικάρια, Παρεκκλησιά, Πύργος, Μοναγρούλλι και Πεντάκωμο.

ζ) Προσχωσιγενή (αλλουβιακά) εδάφη: Πρόκειται για εδάφη που σχηματίστηκαν από τις προσχώσεις των ποταμών. Καταλαμβάνουν μια μεγάλη έκταση στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου. Επίσης απαντώνται στις κοιλάδες των ποταμών Κούρη και Γερμασόγειας, στη διοικητική έκταση της πόλης της Λεμεσού, και στο νότιο τμήμα των χωριών Άγιος Αθανάσιος, Γερμασόγεια, Μουτταγιάκα, Άγιος Τύχωνας και Σωτήρα. Βρίσκονται ακόμη στη διοικητική έκταση του χωριού Μονή.

Στα προσχωσιγενή εδάφη κάποτε δημιουργούνται βαλτότοποι λόγω της παρουσίας υψηλής στάθμης νερού. Τέτοιοι βαλτότοποι απαντώνται στην περιοχή της αλυκής Λεμεσού.

η) Πυριτιούχα εδάφη: Τα εδάφη αυτά δημιουργήθηκαν στα βασικά πυριγενή πετρώματα του Τροόδους, τα οποία είναι θρυμματισμένα λόγω μηχανικής αποσάθρωσης. Οι απότομες πλαγιές και η διάβρωση δεν επέτρεψαν, εκτός σε σπάνιες περιπτώσεις, τη δημιουργία εδαφικών οριζόντων. Τα πυριτιούχα εδάφη καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους.

θ) Ποτζολικά εδάφη: Είναι εδάφη με γκριζοφαιό χρώμα στην επιφάνεια, τα οποία διακρίνονται για τους εδαφικούς τους ορίζοντες. Βρίσκονται σε εξαιρετικά μικρές εκτάσεις στην περιοχή του Τροόδους, σε περιοχές με υψόμετρο πάνω από 1.600 μέτρα που δέχονται πολύ ψηλή μέση ετήσια βροχόπτωση.

ι) Οργανικά ή χουμικά εδάφη: Τα εδάφη αυτά δημιουργούνται στα δάση ή σε θαμνώδεις εκτάσεις, όπου οι κλιματολογικές συνθήκες και οι μικροοργανισμοί μπορούν να ενεργήσουν δραστικά για τη χουμοποίηση των φυτικών υπολειμμάτων και κυρίως των φύλλων.

κ) Αιολικά ή ανεμογενή εδάφη: Πρόκειται για αποθέσεις αιολικής προέλευσης, οι οποίες αποτελούνται από άμμο της θάλασσας. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο άμμος αυτός μεταφέρεται σε αρκετή απόσταση στο εσωτερικό από τους ανέμους και δημιουργεί θίνες ή αμμόλοφους. Τα ανεμογενή εδάφη είναι συνήθως ασταθή και ακατάλληλα για γεωργική εκμετάλλευση. Απαντώνται στις παράκτιες περιοχές στα νότια του χωριού Πύργος, στα ανατολικά και βορειοανατολικά της αλυκής Λεμεσού, και στα δυτικά και νοτιοδυτικά του χωριού Ακρωτήρι.

λ) Εδάφη του Σχηματισμού των Μαμωνιών: Τα εδάφη αυτά σχηματίστηκαν πάνω στα πετρώματα του γεωλογικού Σχηματισμού των Μαμωνιών. Έχουν χρώμα βαθύ ερυθροφαιό και δεν χαρακτηρίζονται από καλές καλλιεργητικές ιδιότητες. Είναι συνήθως βαριά εδάφη και δύσκολα αποστραγγίζονται. Βρίσκονται μόνο στη διοικητική έκταση των χωριών Πύργος, Μονή, Παρεκκλησιά και Μοναγρούλλι.