Λέδραι
Το βασίλειο των Λεδρών
Σε καμιά αρχαία φιλολογική πηγή δεν υπάρχει αναφορά για το βασίλειο των Λεδρών και δεν κάνει λόγο γι' αυτό κανένας αρχαίος ιστορικός ή άλλος συγγραφέας. Σ' ό,τι αφορά τις επιγραφικές μαρτυρίες, οι Λέδρες δεν μνημονεύονται ούτε στην αιγυπτιακή επιγραφή της Medinet Habu (πρώτο τέταρτο του 12ου π.Χ. αιώνα) που υποτίθεται ότι αναφέρει 8 πόλεις της Κύπρου: Σαλαμίς, Κίτιον, Ιδάλιον, Μάριον, Σόλοι, Ακάμας (Ακαμαντίς), Κερύνεια και Κούριον. Φυσικά δεν διασώζεται ούτε αρχαία παράδοση για ίδρυση του βασιλείου των Λεδρών από κάποιον επώνυμο ήρωα, όπως συμβαίνει με τα σημαντικά βασίλεια της Κύπρου. Μνεία του βασιλείου των Λεδρών γίνεται μόνο τον 7ο π.Χ. αιώνα, στο γνωστό «πρίσμα» του Εσσαρχαδώνος (χρονολογού-μενο στο 673/2 π.Χ.), που περιλαμβάνει κατάλογο των υποταγμένων στους Ασσυρίους κρατών — ανάμεσά τους και τα βασίλεια της Κύπρου — που αναγκαστικά κατέβαλαν τη δαπάνη για την ανοικοδόμηση του ανακτόρου της Νινευή:
...Κάλεσα τους βασιλιάδες... τον Εκιστούρα [=Ακέστορα - Αίγισθο;] βασιλιά του Εντιάλ [=Ιδάλιον], τον Πιλαγούρα [=Πυλαγόρα] βασιλιά του Κιτρουσί [=Χύτροι], τον Ερισού [=Ρήσον; Εραίον;] βασιλιά του Σιλλού [=Σαλαμίς], τον Ιτουάνταρ [=Ετέανδρο] βασιλιά του Παππά [=Πάφος], τον Κισού [=Κισσό;] βασιλιά του Σιλλού [=Σόλοι], τον Νταμασού [=Δάμασο] βασιλιά του Κουρί [=Κούριον], τον Ατμεσού [= Άδμητο;] βασιλιά του Τα μέσου [=Ταμασσός], τον Μπουσουσού [προφανώς Φοίνικα;] βασιλιά του Καρτιχανταστί [=Κίτιον ή Αμαθούς], τον Ουνασαγκουσού [=Ονασαγόρα] βασιλιά του Λιδίρ [=Λέδραι], τον Νταμουσί [=;] βασιλιά του Νουρέ [=;] ...δέκα βασιλιάδες της χώρας Γιατνάνα [=Κύπρος] στη μέση της θάλασσας...
Υπάρχει παρόμοιος κατάλογος των βασιλιάδων της Κύπρου και το 667 π.Χ., επί βασιλιά των Ασσυρίων Ασσουρμπανιμπάλ (=Σαρδανάπαλος στις ελληνικές πηγές).
Βλέπε λήμμα: Ασσύριοι και Κύπρος
Το αναφερόμενο Λιδίρ δεν μπορεί να ταυτιστεί παρά μόνο με τις Λέδρες, ο βασιλιάς των οποίων ονομαζόταν Ονασαγόρας, όνομα ελληνικότατο που ανήκει στην κατηγορία ονομάτων που λήγουν σε -γόρας και που απαντάται πολύ συχνά στην αρχαία Κύπρο (Στασαγόρας, Κυπραγόρας, Πνυταγόρας, Ευαγόρας κλπ.).
Δυστυχώς δεν υπάρχουν άλλες μαρτυρίες (επιγραφικές, νομισματικές κλπ.) για το βασίλειο των Λεδρών και δεν γνωρίζουμε κανένα άλλο βασιλιά τους εκτός από τον Ονασαγόρα. Δεν γνωρίζουμε ούτε πότε ιδρύθηκε το βασίλειο, ούτε πότε η πόλη έπαυσε ν' αποτελεί αυτόνομο βασίλειο και κράτος. Ως προς την ίδρυση του βασιλείου, είναι εύκολο να υποθέσουμε ότι συνέβη μετά την άφιξη των Αχαιών στην Κύπρο, οπότε ιδρύθηκαν και όλα τα άλλα βασίλεια του νησιού.
Βλέπε λήμμα: Αχαιοί και Κύπρος
Θα πρέπει να επεβίωσε ως ανεξάρτητο βασίλειο τουλάχιστον μέχρι και τον 7ο π.Χ. αιώνα, αφού μαρτυρείται στο «πρίσμα» του Εσσαρχαδώνος, οπωσδήποτε όμως θα πρέπει να καταργήθηκε πολύ πιο νωρίς από τα άλλα βασίλεια που διατηρήθηκαν μέχρι τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα, αφού δεν αναφέρεται σε καμιά από τις άφθονες φιλολογικές πηγές. Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το βασίλειο των Λεδρών υπήχθη σε κάποιο άλλο βασίλειο από τα τρία γειτονικά του, του Ιδαλίου, των Χύτρων ή της Ταμασσού. Ή ακόμη ότι τη διοικητική του έκταση μοιράστηκαν τα βασίλεια αυτά. Οι Λέδρες όμως συνέχισαν την πορεία τους σαν πόλη, όχι όμως ιδιαίτερα σημαντική.
Πηγή
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια