Παραπόταμος του Γιαλιά που πηγάζει από το δάσος Μαχαιρά, κοντά στους Καπέδες, με ΒΑ. διεύθυνση. Στα ΒΔ. του Δαλιού ενώνεται με τον Αλμυρό, συνεχίζει τη διαδρομή του ανατολικά του Αγίου Σωζομένου, όπου και ενώνεται με τον Γιαλιά.
Κοντά στις πηγές του η μέση ετήσια βροχόπτωση είναι γύρω στα 525 χιλιοστόμετρα, ενώ στη συμβολή του με τον Γιαλιά μειώνεται γύρω στα 325.
Τα πιο κοντινά χωριά από τα οποία κυλά είναι οι Καπέδες, ο Αναλιόντας, το Μαρκί και ο ’γιος Σωζόμενος. Στο ξεκίνημά του ο ποταμός κυλά πάνω σε λάβες που περιστοιχίζουν το πυριγενές σύμπλεγμα του Τροόδους, αργότερα διασχίζει κρητίδες, μάργες και μαργαϊκές κρητίδες των γεωλογικών σχηματισμών Λευκάρων και Πάχνας, κυρίως της Μειόκαινης περιόδου. Συνεχίζει πάνω σε ασβεστόλιθους, άμμους και μάργες της Πλειόκαινης περιόδου, προτού συναντήσει τις πρόσφατες αλλουβιακές αποθέσεις της Ολόκαινης περιόδου, όπου ενώνεται με τον Γιαλιά.
Περιοχή ΝATURA
Η περιοχή NATURA «’λυκος ποτα΅ός ’γιος Σωζό΅ενος» περιλα΅βάνει την περιοχή στη λεκάνη κατάκλυσης των ποτα΅ών, σε απόσταση περίπου 50 ΅έτρα από την εκάστοτε παρυφή της
κοίτης και καταλα΅βάνει έκταση τεσσάρων τετραγωνικών χιλιο΅έτρων. Εκτείνεται ΅έχρι τον ’γιο Σωζό΅ενο προς τα ανατολικά, ε΅περιέχοντας τις βουνοκορφές ΅ε τα απότο΅α πρανή, ενώ το δυτικό όριο της περιοχής είναι το κύριο οδικό δίκτυο ΅εταξύ των κοινοτήτων Τσέρι και Μαργί.
Σε ότι αφορά τη βλάστηση, στην περιοχή έχουν εντοπιστεί περισσότερα από 200 φυτικά είδη ενώ έχουν βρεθεί δώδεκα ενδη΅ικά φυτά της Κύπρου. Ορισ΅ένα από τα κυρίαρχα είδη βλάστησης στην περιοχή είναι: Allium cupani ssp. cyprium, Allium lefkarense, Anthemis tricolor, Asperula cypria, Carlina involucrata ssp. cyprica, Helianthemum obtusifolium, Onobrychis venosa, Onopordum cyprium, Onosma fruticosa, Ophrys kotschyi, Ranunculus millefoliatus ssp. leptaleus και Teucrium micropodioides.
Σε ότι αφορά την πανίδα της περιοχής τουλάχιστον τέσσερα είδη πτηνών (αγριοπερίστερο ή αρκοπέζουνο (Columba livia), κάργια (Corvus monedula), βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus) και πεπλόγλαυκα (Tyto alba)- δύο εκ των οποίων προστατευό΅ενα (Falco tinnunculus, Tyto alba)) φαίνεται να φωλιάζουν στις απότο΅ες πλαγιές της περιοχής. Στην περιοχή φωλιάζει επίσης και ο ενδη΅ικός Πετρόκλης της Κύπρου (Oenanthe cypriaca). Στα απόκρη΅να βράχια της περιοχής φαίνεται να φωλιάζει η αλεπού (Vulpes vulpes) ενώ στον ’λυκο ποτα΅ό βρίσκει καταφύγιο η σπάνια νεροχελώνα Mauremis caspica.
Πηγή