Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η πόλη της Λάρνακας, που είναι κτισμένη πάνω στα ερείπια του αρχαίου Κιτίου, κι ολόκληρη η επαρχία της, διαθέτουν σημαντικό αριθμό ακίνητων και κινητών αρχαιοτήτων, που χρονολογούνται από τις αρχές της 7ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα μ.Χ. και χύνουν αρκετό φως στις περισσότερες φάσεις του αρχαίου Κυπριακού πολιτισμού. Οι ακίνητες αρχαιότητες περιλαμβάνουν αρκετά εντυπωσιακά δημόσια και ιδιωτικά κτίρια και πολλούς λαξευτούς και κτιστούς μνημειακούς τάφους, που ανήκουν σε σημαντικούς προϊστορικούς και ιστορικούς αρχαιολογικούς χώρους πόλεων, συνοικισμών και νεκροταφείων, περίφημες βυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια, μεσαιωνικά κάστρα και άλλα αμυντικά έργα, αρκετές οικίες λαϊκής και αστικής αρχιτεκτονικής και διάφορα άλλα κτίσματα κυπριακού παραδοσιακού χαρακτήρα. Οι κινητές αρχαιότητες αποτελούνται από πολυάριθμα δείγματα κεραμεικής, γλυπτικής, μεταλλοτεχνίας, χρυσοχοΐας, αργυροχοΐας, σφραγιδογλυφίας, νομισματικής και πολυποίκιλων άλλων μικροτεχνικών έργων, που προέρχονται από τους ανασκαμμένους τάφους και αρχαιολογικούς χώρους πόλεων και συνοικισμών και κοσμούν τις αίθουσες του Επαρχιακού Αρχαιολογικού Μουσείου της Λάρνακας, του Μουσείου Πιερίδη στην ίδια πόλη, του Κυπριακού Μουσείου στη Λευκωσία και αρκετών άλλων Μουσείων του εξωτερικού.

Οι ακίνητες αρχαιότητες, που κηρύχθηκαν Αρχαία Μνημεία Α΄ Πίνακα (κυβερνητική περιουσία) ανέρχονται σε 15 και Μνημεία Β΄ Πίνακα (ιδιωτική περιουσία) σε 80. Τα Μνημεία αυτά κατά χρονολογική ακολουθία αντιπροσωπεύουν:

Οι νεολιθικοί συνοικισμοί της Χοιροκοιτίας και της Τέντας Καλαβασού (Αρχαία Μνημεία Α΄ Πίνακα).

Τμήματα του χώρου της πόλης του αρχαίου Κιτίου κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Χρυσαλινιώτισσας και στις τοποθεσίες Καθαρή και Παμπούλα της Λάρνακας (Αρχαία Μνημεία Α΄ Πίνακα).

Ο χώρος και τα κατάλοιπα αρχαίας πόλης της Τελευταίας εποχής του Χαλκού κοντά στο μουσουλμανικό τέμενος Hala Sultan Tekké, που συνορεύει με την αλυκή Λάρνακας (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Ο χώρος και τα κατάλοιπα αρχαίου συνοικισμού της Τελευταίας εποχής του Χαλκού στην τοποθεσία Άγιος Δημήτριος Καλαβασού (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Ο χώρος και τα κατάλοιπα αρχαίας πόλης και νεκροταφείου της Τελευταίας εποχής του Χαλκού στην τοποθεσία Βυζακιά Δρομολαξιάς (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Οι χώροι και τα κατάλοιπα αρχαίων συνοικισμών και νεκροταφείων της Τελευταίας εποχής του Χαλκού και του Σιδήρου στις τοποθεσίες Περβόλια ή Φρακτάδες, Βούρνες και Τσάρουκκας στο Μαρώνι (Αρχαία Μνημεία Β΄ Πίνακα).

Ο χώρος και τα κατάλοιπα της αρχαίας πόλης των Γόλγων, της εποχής του Σιδήρου, στην Αθηένου (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Ο χώρος και τα κατάλοιπα αρχαίου συνοικισμού της εποχής του Σιδήρου στην τοποθεσία Μεσοβούνι στο Μαρί (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Οι χώροι και τα κατάλοιπα αρχαίων συνοικισμών της Τελευταίας εποχής του Χαλκού και της εποχής του Σιδήρου στις τοποθεσίες Κοκκινόκρεμμος, Βίκλα και Κουτσόπετρα Πύλας (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Οι κτιστοί μνημειακοί τάφοι των Κυπρο-Αρχαϊκών χρόνων στη Λάρνακα - «Τάφος Cobham», «Τάφος Ευαγγέλη» και στην Πύλα (Αρχαία Μνημεία Α΄ Πίνακα).

Η εκκλησία της Παναγίας Αγγελόκτιστης στο Κίτι, η ερειπωμένη εκκλησία και το μοναστήρι της Στάζουσας στα Πυργά, η εκκλησία του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, η ερειπωμένη εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στην Τόχνη, το μοναστήρι του Σταυροβουνιού στα Πυργά, η εκκλησία και το μοναστήρι του Αγίου Μηνά στη Βάβλα, η εκκλησία και το μοναστήρι του Αγίου Σπυρίδωνος στην Τρεμετουσιά, οι εκκλησίες της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στον Δελίκηπο, της Παναγίας Αιματούσης στην Αραδίππου, του Αγίου Αντωνίου στα Κελλιά, της Αγίας Θέκλης στη Μοσφιλωτή, της Αγίας Μαρίνας στην Οδού, του Αρχαγγέλου στα Κάτω Λεύκαρα και του Αγίου Μάμαντος, Τιμίου Σταυρού, Αγίου Θωμά και Αγίου Γεωργίου στα Πάνω Λεύκαρα των Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών χρόνων (Αρχαία Μνημεία Β΄ Πίνακα).

Το φραγκικό βασιλικό παρεκκλήσι, "La Chapelle Royale de la Passion", στα Πυργά (Αρχαίο Μνημείο Α΄ Πίνακα).

Το φραγκικό κάστρο στη Λάρνακα (Αρχαίο Μνημείο Α΄ Πίνακα) και οι βενετικοί πύργοι στο Κίτι και στην Πύλα (Αρχαία Μνημεία Β΄ Πίνακα).

Το μουσουλμανικό τέμενος Hala Sultan Tekké (Αρχαίο Μνημείο Β΄ Πίνακα).

Το μουσουλμανικό τέμενος Ζουχουρί και τα καταστήματα γύρω απ’ αυτό (Αρχαία Μνημεία Β΄ Πίνακα).

Η οικία αστικής αρχιτεκτονικής Ευανθίας Πιερίδου στη Λάρνακα, η οικία λαϊκής αρχιτεκτονικής Τζανεττή στην Αθηένου, αρκετές άλλες σημαντικές οικίες λαϊκής αρχιτεκτονικής στα Πάνω Λεύκαρα, Κάτω Δρυ και Σκαρίνου, τα μοναστηριακά κτίσματα της μονής Αγίου Λαζάρου και η Λέσχη Λάρνακας (Αρχαία Μνημεία Β΄ Πίνακα).

Ο ελιόμυλος Θ. Χ΄΄ Γιαννακού στην Καλαβασό (Αρχαίο Μνημείο Α΄ Πίνακα).