Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα κυριότερα μορφολογικά χαρακτηριστικά της επαρχίας θα μπορούσαν να μελετηθούν εξετάζοντας τις βασικές μορφολογικές περιφέρειες. Η επαρχία της Λάρνακας θα μπορούσε να υποδιαιρεθεί στις ακόλουθες περιφέρειες:

(α) Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους, (β) Λοφώδης έκταση γύρω από το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα Τροόδους και (γ) πεδιάδα της Λάρνακας.

(α) Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους: Καταλαμβάνει το δυτικό τμήμα της επαρχίας και αποτελείται εξ ολοκλήρου από πυριγενή πετρώματα. Μικρότερη πυριγενής εμφάνιση βρίσκεται επίσης μεμονωμένη στην περιοχή των χωριών Τρούλλοι και Αβδελλερό. Τα διάφορα πυριγενή πετρώματα της περιφέρειας (λάβες, διαβάσες, σερπεντινίτες, πυροξενίτες, γάββροι και πλαγιογρανίτες) αντιδρούν διαφορετικά στους διαβρωτικούς παράγοντες. Μερικά πυριγενή πετρώματα (σερπεντινίτες) αποσαθρώνονται εύκολα με αποτέλεσμα τα υψώματα να έχουν ομαλές πλαγιές και αποστρογγυλωμένες κορφές. Άλλα είναι ανθεκτικότερα στη διάβρωση και δημιουργούν τραχύ και άγριο τοπίο με βαθιές στενές κοιλάδες σε σχήμα V και απότομες πλαγιές (διαβάσης). Εξάλλου οι λάβες αποσαθρώνονται εύκολα και δημιουργούν ήπιους αποστρογγυλωμένους λόφους ενώ οι γάββροι με τους μεγάλους κρυστάλλους που τους χαρακτηρίζουν δημιουργούν ανώμαλη αλλά σχετικά ήπια τοπογραφία. Τα ποτάμια συστήματα στην περιφέρεια είναι δενδροειδούς τύπου και οι ποταμοί διατηρούν τη ροή τους στη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου. Εδώ βρίσκονται και οι ψηλότερες βουνοκορφές της επαρχίας. Αυτές είναι ο Σταυρόπευκος (1.234 μ.) στα δυτικά του χωριού Οδού, ο Κολέας (939 μ.) στα νοτιοανατολικά του χωριού Βαβατσινιά, η Αρκολιρόμουττη (700 μ.) στα βόρεια του χωριού Λάγεια και το Σταυροβούνι (688 μ.) στα νότια του χωριού Πυργά.

(β) Λοφώδης έκταση γύρω από το Οφιολιθικό Σύμπλεγμα του Τροόδους: Εκτείνεται στα βόρεια της πεδιάδας της Λάρνακας, ακριβώς γύρω από το ανατολικό και το νοτιοανατολικό τμήμα του Οφιολιθικού Συμπλέγματος του Τροόδους. Αποτελείται κυρίως από πετρώματα των σχηματισμών Πάχνας και Λευκάρων (κρητίδες, μάργες, ψαμμίτες και ασβεστόλιθοι). Γενικά η τοπογραφία είναι λοφώδης και το τοπίο είναι διαμελισμένο από τους ποταμούς που ρέουν στην επαρχία και οι οποίοι πηγάζουν βορειότερα από την οροσειρά του Τροόδους. Στις κρητίδες απαντώνται ήπιοι αποστρογγυλωμένοι λόφοι ενώ στους σχετικά ανθεκτικούς ασβεστόλιθους εμφανίζονται καρστικά φαινόμενα μικρής έκτασης. Οι κυριότεροι λόφοι στην περιφέρεια είναι: Τρούλλοι (230 μ.), Ασπροβούναρο (248 μ.),Γερακόμουττη (207 μ.), Ελιάς (240μ.),Καραβούς (256 μ.), Εντεάλο (350 μ.), Παπαλιά (368 μ.), Ασπρόπετρα (286 μ.), Μούττη του Ζυού (297 μ.), Μούττη του Αλεξικού (209 μ.), Στράχαλα (203 μ.), Βουνόν της Κοφίνου (207 μ.), Αετόμουττη της Βάβλας (467 μ.), Καυκαλιά (235 μ.), Αμάλα (314 μ.), Λαόνα του Μαύρου (412 μ.) και Νεμούρκα (309 μ.).

(γ) Πεδιάδα Λάρνακας: Η παράκτια πεδιάδα της Λάρνακας έχει μήκος 55 περίπου χιλιομέτρων και το μεγαλύτερο πλάτος της δεν ξεπερνά τα 8 χιλιόμετρα. Το ανάγλυφο στην περιοχή της είναι ήπιο με μια μικρή κλίση προς τη θάλασσα. Το υψόμετρο γενικά δεν ξεπερνά τα 100 μέτρα. Η πεδιάδα βρίσκεται πάνω σε προσχώσεις και άλλες πρόσφατες γεωλογικές αποθέσεις. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της πεδιάδας είναι οι θαλάσσιες αναβαθμίδες και κυρίως η αλυκή της Λάρνακας.