Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εδρεύει στη Νέα Υόρκη των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα βασικά του όργανα είναι η Γενική Συνέλευση, το Συμβούλιο Ασφαλείας, η Γενική Γραμματεία, το Διεθνές Δικαστήριο, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο και το Συμβούλιο Κηδεμονίας. Επίσης, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του ΟΗΕ, λειτουργούν διάφορες Διεθνείς Οργανώσεις.

Η Γενική Συνέλευση (General Assembly): Είναι το κύριο όργανο του ΟΗΕ και σ' αυτήν μετέχουν όλα τα κράτη -μέλη με αντιπροσώπους τους. Συνεδριάζει τακτικά μια φορά τον χρόνο στην έδρα του ΟΗΕ αλλά και έκτακτα όταν το ζητήσει η πλειοψηφία των κρατών μελών ή το Συμβούλιο Ασφαλείας. Οι εργασίες της κατευθύνονται από πρόεδρο και αντιπρόεδρο που εκλέγονται μεταξύ των αντιπροσώπων των κρατών - μελών. Στο πλαίσιο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης λειτουργούν 7 επιτροπές που είναι:

1η: Νομική

2η: Πολιτική

3η: Ειδική Πολιτική

4η: Οικονομική

5η: Κηδεμονίας

6η: Διοικητική και Προϋπολογισμού

7η: Κοινωνική και Εκπολιτιστική

Κύρια αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης είναι η διατύπωση συστάσεων προς τα κράτη - μέλη ή/και στο Συμβούλιο Ασφαλείας για κάθε ζήτημα που σχετίζεται με τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφαλείας. Μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων της περιλαμβάνονται η κωδικοποίηση του διεθνούς Δικαίου, η άσκηση εποπτείας και η εκλογή μελών των άλλων οργάνων του ΟΗΕ, η μελέτη των διεθνών προβλημάτων, η διατύπωση προτάσεων για την επίλυση με ειρηνικά μέτρα των διεθνών διαφορών, η προώθηση της διεθνούς συνεργασίας σε όλους τους τομείς (πολιτικός, οικονομικός, εκπαιδευτικός, πολιτιστικός, κοινωνικός, υγειονομικός κλπ.), η έγκριση νέων κρατών - μελών, η εκλογή του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και των μελών του Διεθνούς Δικαστηρίου κ.α.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας (Security Council): Είναι το σπουδαιότερο όργανο των Ηνωμένων Εθνών γιατί έχει την ευθύνη για τη διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης και ασφαλείας. Εδρεύει στην έδρα του ΟΗΕ και λειτουργεί συνεχώς. Έχει 15 μέλη που διακρίνονται σε μόνιμα και μη μόνιμα. Τα μόνιμα είναι 5: Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο και Κίνα. Κάθε ένα από τα μόνιμα μέλη έχει το δικαίωμα της αρνησικυρίας (βέτο) για τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τα μη μόνιμα μέλη εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση για θητεία 2 χρόνων και πρέπει να προέρχονται: 5 από αφρικανικά και ασιατικά κράτη, 2 από τα κράτη της Νότιας Αμερικής, 1 από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και 2 από τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης ή τα λοιπά κράτη. Στις συζητήσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας μπορούν να μετέχουν, χωρίς δικαίωμα ψήφου, και τα άλλα κράτη που είναι ή και που δεν είναι μέλη του ΟΗΕ.

Αρμοδιότητες του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι η συνεχής επαγρύπνηση για πρόληψη της διατάραξης της διεθνούς ειρήνης, η ειρηνική διευθέτηση διεθνών διαφορών και η λήψη μέτρων για αποφυγή επιδείνωσης καταστάσεων που θέτουν σε κίνδυνο την διεθνή ειρήνη. Τα προβλεπόμενα μέτρα είναι ποικίλα, ακόμη και στρατιωτικά, και μπορούν να παρθούν μόνο ύστερα από προβλεπόμενες διαδικασίες. Στην πράξη, στρατεύματα των Ηνωμένων Εθνών έχουν σταλεί μέχρι σήμερα: Στην Κορέα το 1950, στο Σουέζ (UNEF) το 1956, στο Κογκό (ONU) το 1960, στο δυτικό Ίριαν (UNSEF) το 1962, στην Κύπρο (UNFICYP) το 1964 όπου και παραμένουν ακόμη, στην Υεμένη (UNYOM) το 1969, στη Μέση Ανατολή (Αίγυπτος, Συρία, Ισραήλ) το 1975, στο Λίβανο(1978) και σε ταραγμένες χώρες τις Αφρικής.

Η Γενική Γραμματεία (Secretariat): Είναι χωρισμένη σε διάφορα τμήματα και αποτελεί το διοικητικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών. Επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας είναι ο γενικός γραμματέας, που είναι ο ανώτερος υπάλληλος των Ηνωμένων Εθνών, εκλέγεται από τη Γενική Συνέλευση και έχει αρμοδιότητες τόσο διοικητικές όσο και πολιτικές. Μέχρι σήμερα στη θέση του γενικού γραμματέα έχουν υπηρετήσει κατά σειράν:

1. Τρίκβε Λη από τη Νορβηγία (1946-1953)
2. Νταγκ Χάμερσκελντ από τη Σουηδία (1953-1961)
3. Ου Θάντ από τη Βιρμανία (1961-1971)
4. Κούρτ Βάλντχαϊμ από την Αυστρία (1972-1982)
5. Χαβιέ Πέρεζ ντε Κουεγιάρ από το Περού (1982-1991)
6. Μπούτρος Μπούτρος Γκάλι από την Αίγυπτο (1992-1996)
7. Κόφι Ανάν από τη Γκάνα (1997-2006)
8. Μπαν Κι Μουν από τη Νότιο Κορέα (2007-σήμερα)

Οι έξι τελευταίοι είχαν, κατά το διάστημα της θητείας τους, ενεργό και ποικίλη ανάμειξη σε διάφορες φάσεις του Κυπριακού ζητήματος.

Το Διεθνές Δικαστήριο (International Court of Justice): Αποτελεί το δικαστικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών και εδρεύει στη Χάγη. Εκδικάζει και επιλύει διεθνείς διαφορές εφόσον παραπεμφθούν σ' αυτό, και γνωμοδοτεί σε θέματα που παραπέμπουν η Γενική Συνέλευση, το Συμβούλιο Ασφαλείας και τα λοιπά όργανα του ΟΗΕ.

Την ίδρυση του  Διεθνούς Δικαστηρίου προέβλεψε το Κεφάλαιο ΙΔ’ (άρθρα 92-96) του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που υπεγράφη στις 26 Ιουνίου 1945 στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ, συνημμένο στο οποίο ήταν έτοιμο και το Καταστατικό του ΔΔΔ αποτελούμενο από 70 άρθρα. Συγκροτείται από 15 δικαστές που εκλέγονται για εννιά  έτη από το Συμβούλιο Ασφαλείας και τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, που συνεδριάζουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο. Το 1/3 των δικαστών ανανεώνεται κάθε τρία έτη. Για να εισέλθει ένα θέμα στο Διεθνές Δικαστήριο πρέπει όλα τα ενδιαφερόμενα κράτη να συμφωνούν για την παραπομπή της διαφοράς τους σ’ αυτό. Οι εκδιδόμενες αποφάσεις λαμβάνονται μυστικά και κατά πλειοψηφία και είναι υποχρεωτικές, ενώ αντίθετα οι γνωμοδοτήσεις δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα. Όλες οι χώρες που φέρονται να έχουν συνυπογράψει το καταστατικό του Δικαστηρίου μπορούν να παραπέμψουν σ΄ αυτό οποιαδήποτε υπόθεση. Μπορούν επίσης και να προσφύγουν και Χώρες που δεν έχουν προσυπογράψει το καταστατικό σύμφωνα πάντα με τους όρους που καθορίζει το Συμβούλιο Ασφαλείας. Προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο μπορούν να κάνουν μόνο κράτη και όχι ιδιώτες ή οργανισμοί (εκτός του ΟΗΕ).

Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (Economic and Social Council): Μέλη του είναι τα 5 μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και 22 άλλα κράτη που εκλέγονται από τη Γενική Συνέλευση για 3ετή θητεία. Λειτουργεί με την εποπτεία της Γενικής Συνέλευσης και ρυθμίζει ζητήματα διεθνούς συνεργασίας στον κοινωνικό και τον οικονομικό τομέα.

Το Συμβούλιο Κηδεμονίας (Trusteeship Council): Η σύσταση και ο αριθμός των μελών του ποικίλλουν. Έχει την εποπτεία για συστήματα κηδεμονίας διαφόρων εδαφών, όπως προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης.