Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Σκληρή γλώσσα, προκειμένου να χαρακτηρίσει τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, είχε χρησιμοποιήσει ο Άγγλος John Macdonald Kinneir, που επεσκέφθη την Κύπρο τον Ιανουάριο του 1814. Ο Kinneir, που γνώρισε τον Κυπριανό στη Λευκωσία, τον θεωρεί ως εκμεταλλευτή του λαού, γράφοντας μεταξύ άλλων ότι ο [Τούρκος] κυβερνήτης και ο αρχιεπίσκοπος ασχολούνται με την εμπορία των σιτηρών περισσότερο από κάθε άλλο κάτοικο του νησιού­· συνήθως παίρνουν όλη την παραγωγή σε τιμές· που καθορίζουν οι ίδιοι και κατόπιν είτε την εξάγουν είτε την πωλούν σε υψηλές τιμές τούτο συνέβη περισσότερο από μια φορά κατά τη διάρκεια του Ισπανικού πολέμου, οπότε ολόκληρη η παραγωγή σιταριού αγοράστηκε ...κι εξήχθη χωρίς να μείνει τεμάχιον άρτου για τις κατώτερες τάξεις [του λαού]. Ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει ότι ο Κυπριανός ζούσε με πολυτέλεια στην Αρχιεπισκοπή όπου ο Kinneir φιλοξενήθηκε και γεύθηκε άρτον ζυμωμένο με γάλα που προσφέρθηκε στο δείπνο και ήταν ο ωραιότερος που εγεύθη στη ζωή του (βλέπε Excerpta Cypria, 1908, pp. 414-417).

Άδικη θα πρέπει να θεωρηθεί η κρίση ενός άλλου Άγγλου, του William Turner, που επισκέφθηκε την Κύπρο το 1815: ...Η Κύπρος ονομαστικά τελεί υπό την εξουσία ενός μπέη που διορίζεται από τον καπουτάν πασά, στην ουσία όμως κυβερνάται από τον αρχιεπίσκοπο και τον υποτελή σ’ αυτόν κλήρο. Τα αποτελέσματα της διοίκησής τους είναι ορατά παντού σ’ όλο το νησί, γιατί ο Έλληνας άνκαι σπάνια αποκτά δύναμη, όταν την αποκτήσει μεθά απ’ αυτήν και από αξιοκατάκριτος συκοφάντης μεταβάλλεται σε πλεονέκτη τύραννο... (βλέπε Excerpta Cypria, 1908, p. 447).

Οι ίδιοι οι Κύπριοι, σε αναφορά τους προς τον οικουμενικό πατριάρχη Ιερεμία Γ΄ το 1810, λίγο μετά την άνοδο του Κυπριανού στον αρχιεπισκοπικό θρόνο, τον χαρακτηρίζουν ως κατά τόν ἀνωτάτῳ βαθμόν ἄξιον, καθ’ ἅ γνωστικός, σώφρων, ἄγρυπνος, ἐνάρετος παντοίως, ὃλως Χριστιανός... καί μάλιστα ὡς δουλεύσας τῇ Πατρίδι διά τοσούτων χρόνων καί εὑρεθείς πρόμαχος εἰς πᾶσαν περίστασιν καί ἀνάγκην˙ καί τέλος, λύχνος ὤν, ἐτέθη πρεπόντως ἐπί τήν λυχνίαν καί λάμψει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ εὐαρέστως... (Κῶδιξ Α΄ Αρχιεπισκοπής, σ. 157).

Ο αρχιεπίσκοπος Σιναίου Κωνστάντιος που χειροτόνησε τον Κυπριανό, θεώρησε ότι μόνος αὐτός, ἐπειδή γνωρίζει πάντας ἔχει τήν δύναμιν νά προστατεύσῃ τήν Πατρίδα ἀπό τοιαύτας σφοδράς καί ἀλγεινάς περιστάσεις, καί νά τήν στηρίξῃ  ἐναντίον τῆς τοιαύτης ραγδαιότητος τῶν ἀλλεπαλλήλων καταιγίδων, καί νά κατευνάσῃ τήν πικράν τῶν πραγμάτων ταραχήν καί ζάλην, ὡς πράγματι ἐχέφρων καί πολύπειρος κυβερνήτης...