Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Η επαρχία της Κερύνειας, λόγω κυρίως του μικρού πληθυσμού της, γνώρισε μικρή μόνο βιομηχανική ανάπτυξη. Το 1972 ο βιομηχανικός τομέας εργοδοτούσε μόνο το 12,7% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της επαρχίας σε σύγκριση με 35,9% στον τομέα των υπηρεσιών, 25% στον τομέα των κατασκευών, 13,5% στο εμπόριο, 8,6% στις μεταφορές, 2,9% στα μεταλλεία και λατομεία και 1,4% σε άλλους τομείς της οικονομίας.

 

Σύμφωνα με την απογραφή βιομηχανίας του 1972, τόσο ο αριθμός των βιομηχανιών της επαρχίας όσο και ο αριθμός των εργοδοτούμενων ατόμων ήταν ο χαμηλότερος απ' όλες τις επαρχίες της Κύπρου. Συγκεκριμένα υπήρχαν 284 βιομηχανικές μονάδες, που αντιπροσώπευαν το 4,3% των βιομηχανιών της Κύπρου, και σ' αυτές εργοδοτούνταν 575 άτομα δηλαδή το 1,8% του εργατικού δυναμικού του βιομηχανικού τομέα της Κύπρου. Οι βιομηχανίες ήταν στην πλειονότητά τους μικρές. Από τις 284 βιομηχανίες της επαρχίας, οι 265 εργοδοτούσαν μέχρι 4 άτομα, οι 13 εργοδοτούσαν 5 - 9 άτομα, οι 4 από 10 -19 άτομα και 2 από 30 - 49 άτομα.

 

Από τα διάφορα είδη βιομηχανιών της επαρχίας, περισσότερο αναπτύχθηκαν οι βιομηχανίες ειδών ένδυσης (42,2%), διατροφής (16,5%) και μεταλλικών προϊόντων (12,3%). Οι βιομηχανίες βρίσκονταν σκορπισμένες στην πόλη της Κερύνειας και σε αρκετά χωριά της επαρχίας. Αναλυτικά η κατανομή των βιομηχανιών στην επαρχία, με βάση την απογραφή βιομηχανίας του 1972, είχε ως ακολούθως:

 

Κερύνεια (66 βιομηχανίες): Είδη ένδυσης, είδη διατροφής, έπιπλα, προϊόντα μετάλλου, μηχανήματα, μεταφορικά μέσα (εξαρτήματα, επισκευή), ηλεκτρικά είδη, εκτυπώσεις, πλαστικά, χημικά προϊόντα, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα.

 

Λάπηθος (50): Είδη ένδυσης, προϊόντα μετάλλου, είδη διατροφής, μεταφορικά μέσα (επισκευή, εξαρτήματα), έπιπλα, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα, ποτά, ηλεκτρικά είδη.

 

Καραβάς (34): Είδη ένδυσης, είδη διατροφής, βιομηχανία ξύλου και φελλού, προϊόντα μετάλλου, μη μεταλλικά ορυκτά, μεταφορικά μέσα (επισκευή, εξαρτήματα).

 

Άγιος Αμβρόσιος (20): Είδη διατροφής, μεταλλικά προϊόντα, είδη ένδυσης, βιομηχανία ξύλου και φελλού, έπιπλα, μεταφορικά μέσα.

 

Κάτω Δίκωμο (17): Είδη ένδυσης, είδη διατροφής, προϊόντα μετάλλου, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα.

 

Άγιος Επίκτητος(13): Έπιπλα, είδη διατροφής, είδη ένδυσης, βιομηχανία ξύλου και φελλού.

 

Άγιος Γεώργιος (10): Μεταλλικά προϊόντα, είδη ένδυσης, είδη διατροφής, έπιπλα, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα.

 

Βασίλεια (10): Είδη ένδυσης, προϊόντα μετάλλου, είδη διατροφής, μηχανήματα, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα.

 

Κορμακίτης (8): Είδη ένδυσης, είδη διατροφής, έπιπλα.

 

Λάρνακας Λαπήθου (8): Είδη ένδυσης, προϊόντα μετάλλου, είδη διατροφής.

 

Μύρτου (6): Είδη διατροφής, είδη ένδυσης, μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα, επισκευή μεταφορικών μέσων.

 

Πέλλα Παΐς (4): Δερμάτινα είδη, είδη διατροφής, είδη ένδυσης.

 

Κοντεμένος (4): Προϊόντα μετάλλου, είδη ένδυσης, επισκευή μεταφορικών μέσων.

 

Καζάφανι (4): Είδη ένδυσης, είδη διατροφής.

 

Καράκουμι (3): Είδη ένδυσης, επισκευή μεταφορικών μέσων.

 

Άγιος Ερμόλαος (3): Είδη ένδυσης και διατροφής.

 

Πάνω Δίκωμο (2): Είδη ένδυσης.

 

Κάρμι (2): Είδη ένδυσης.

 

Κλεπίνη (2): Είδη διατροφής, ένδυσης.

 

Τριμίθθι (2): Είδη ένδυσης.

 

Βουνό (2): Έπιπλα, είδη ένδυσης.

 

Αγριδάκι (1): Είδη διατροφής.

 

Ασώματος (1): Είδη ένδυσης.

 

Αγία Ειρήνη (1): Είδη ένδυσης.

 

Καλογραία (1): Είδη διατροφής.

 

Καρπασία (1): Επισκευή μεταφορικών μέσων.

 

Όρκα (1): Είδη διατροφής.

 

Σύσκληπος (1): Είδη διατροφής.

 

Τέμπλος (1): Μη μεταλλικά ορυκτά προϊόντα.

 

Στην επαρχία Κερύνειας αναπτύχθηκαν τρία σημαντικά κέντρα βιοτεχνίας, στα χωριά Άγιος Αμβρόσιος, Άγιος Επίκτητος και Λάπηθος. Στον Άγιο Επίκτητο και τον Άγιο Αμβρόσιο αναπτύχθηκε σε μεγάλο βαθμό η υφαντική και η ξυλογλυπτική. Στον τομέα της ξυλογλυπτικής κατασκευάζονταν σεντούκια και ράφια με ποικίλες διακοσμητικές παραστάσεις. Το μεγαλύτερο ωστόσο κέντρο βιοτεχνίας της επαρχίας ήταν η Λάπηθος όπου η ανάπτυξη της αγγειοπλαστικής, της μεταξουργίας, της υφαντικής και της σιδηρουργίας έφθασε σε πολύ ψηλά επίπεδα. Η Λάπηθος ήταν ιδιαίτερα φημισμένη για την αγγειοπλαστική της τέχνη, της οποίας η προέλευση χάνεται στα βάθη των αιώνων. Οι αγγειοπλάστες της Λαπήθου χρησιμοποιούσαν το επίχρισμα ή την αλοιφή για να κατασκευάσουν τα περίφημα «αλειφτά» λαπηθιώτικα αγγεία, τα οποία πωλούνταν σ' όλη την Κύπρο για οικιακή χρήση. Επίσης η Λάπηθος ήταν ονομαστή για το μετάξι της και θεωρείται πρωτοπόρος τόσο στην εκτροφή του μεταξοσκώληκα όσο και στη μεταξουργία. Τα παλαιά χρόνια εκτρέφονταν σχεδόν σε κάθε σπίτι μεταξοσκώληκες. Το 1925 εξήχθησαν από τη Λάπηθο στο εξωτερικό περί τους 190 μετρικούς τόνους κουκούλια και περί τους 12,5 τόνους κλωστοποιημένο μετάξι. Τα λαπηθιώτικα υφαντά με τη μεγάλη ποικιλία και τέχνη τους ήταν ξακουστά όχι μόνο στον κυπριακό χώρο αλλά και στο εξωτερικό όπου εξάγονταν από τους εμπόρους της Λευκωσίας. Εξάλλου στα «κωμοδρομιά» της Λαπήθου οι σιδηρουργοί κατασκεύαζαν μια μεγάλη ποικιλία γεωργικών εργαλείων και ειδών οικιακής χρήσης. Στην περιοχή Λαπήθου - Καραβά λειτουργούσαν παλαιότερα και αρκετοί αλευρόμυλοι.