Κερύνεια επαρχία

Υδρολογία

Image

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΝΕΡΑ: Από την κορυφογραμμή του Πενταδάκτυλου πηγάζουν αρκετοί μικροί ποταμοί που είτε χύνονται στη θάλασσα της Κερύνειας, είτε διασχίζουν τη δυτική κεντρική πεδιάδα και χύνονται στον κόλπο της Μόρφου ή ενώνονται με άλλους μεγάλους ποταμούς που ρέουν νοτιότερα.

 

Οι κυριότεροι ποταμοί που χύνονται στη θάλασσα της Κερύνειας είναι, από τα ανατολικά προς τα δυτικά, το Αργάκι των Καραβιών, ο Καταρράκτης, η Κηπιά, η Μαυρολίμνη, η Καμάρα, ο Παλαιόμυλος και το Πορνέτι. Στον κόλπο της Μόρφου χύνονται το Αργάκι του Παλαιοκάστρου και ο ποταμός Αλουπός, του οποίου το ακραίο δυτικό τμήμα ρέει κατά μήκος του συνόρου των επαρχιών Λευκωσίας - Κερύνειας. Επίσης άλλα ρυάκια διασχίζουν την κεντρική πεδιάδα και ενώνονται με κύριους ποταμούς. Τα κυριότερα από τα ρυάκια αυτά είναι ο Αλμυρός και το Αργάκι του Βλου που ενώνονται με τον Πηδιά, και το ρυάκι Στενόματα που ενώνεται με τον Οβγό. Γενικά οι ποταμοί της Κερύνειας είναι μικροί και ξεροί τους περισσότερους μήνες του χρόνου, εκτός από μερικούς χειμερινούς.

 

Στην επαρχία Κερύνειας και ιδιαίτερα στην οροσειρά του Πενταδάκτυλου, υπάρχουν αρκετές πηγές από τις οποίες οι κυριότερες είναι τα κεφαλόβρυσα της Λαπήθου και του Καραβά. Άλλες μεγάλες πηγές είναι το κεφαλόβρυσο του Παλαιόμυλου (Λάρνακας Λαπήθου), το Νερό του Μεζερέ (Καραβάς), το κεφαλόβρυσο του Πέλλα Παΐς, η πηγή Χ'' Τοουλή - Καννούρκα (Λάρνακας Λαπήθου) και η πηγή Βασιλική (Πέλλα Παΐς).

 

Στην επαρχία Κερύνειας βρίσκονται μόνο δυο χωμάτινα φράγματα: το φράγμα του Αγίου Γεωργίου χωρητικότητας 68.000 μ³ και το φράγμα του Αγίου Επικτήτου χωρητικότητας 34.000 μ³.

 

ΥΠΟΓΕΙΑ ΝΕΡΑ: Στην επαρχία βρίσκεται το υδροφόρο στρώμα των ασβεστόλιθων του Πενταδάκτυλου, το οποίο έχει έκταση 69 τετραγ. χιλιομέτρων. Οι ασβεστόλιθοι περιβάλλονται από αδιαπέρατα πετρώματα, κυρίως αργιλλικά. Λόγω της τεκτονικής του δομής, ο υδροφορέας του Πενταδάκτυλου χωρίζεται σε πολλά διαμερίσματα (δεξαμενές) και η εκφόρτιση γίνεται από τις καρστικές πηγές της οροσειράς, και ιδιαίτερα από τα γνωστά κεφαλόβρυσα. Η στάθμη του νερού στα διάφορα διαμερίσματα κυμαίνεται από 100 -250 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο μέσος ετήσιος εμπλουτισμός του υδροφόρου στρώματος είναι 11 εκατ. μ³. Από αυτά, 8 περίπου εκατομμύρια αντιπροσωπεύουν τη ροή των μεγάλων πηγών της οροσειράς, 1,3 περίπου εκατομμύρια την άντληση νερού από τις γεωτρήσεις που ανορύχθηκαν, και το υπόλοιπο αντιπροσωπεύει τη ροή πολύ μικρών πηγών και υγράνσεων.

 

Το υδροφόρο στρώμα των ασβεστόλιθων του Πενταδάκτυλου είναι μεγάλης σπουδαιότητας γιατί σ' αυτό στηρίζεται η υδατοπρομήθεια της πόλης της Κερύνειας, πολλών χωριών της επαρχίας και των τουριστικών εγκαταστάσεών της, καθώς και μέρους της πόλης της Λευκωσίας. Για την προστασία του υδροφόρου στρώματος, η κυπριακή κυβέρνηση είχε ετοιμάσει ειδικό πρόγραμμα για έλεγχο της ροής των πηγών. Εξάλλου πριν από την τουρκική εισβολή του 1974 έγιναν από την κυβέρνηση στην περιοχή βαθιές διατρήσεις με πολύ καλά αποτελέσματα.