Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από μορφολογικής απόψεως η επαρχία Κερύνειας θα μπορούσε να υποδιαιρεθεί στις ακόλουθες περιφέρειες:

α) Πενταδάκτυλος: Πρόκειται για μια στενή επιμήκη τοξοειδή οροσειρά που διασχίζει την επαρχία σ' όλο της το μήκος, και που το πλάτος της δεν ξεπερνά τα 4 χμ. Η τοπογραφία της οροσειράς, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τη θάλασσα, είναι μεγαλόπρεπη και εντυπωσιακή με τις ψηλές απόκρημνες βουνοκορφές της, τις κάθετες πλαγιές, τα βαθιά φαράγγια, τα διάσελα και τις μικρές κοιλάδες όπου ρέουν μικροί ποταμοί. Εξάλλου τα καρστικά φαινόμενα που χαρακτηρίζουν τα ασβεστολιθικά πετρώματα της οροσειράς, δημιούργησαν υπόγειες σπηλιές με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, κατακρημνίσεις και κουφώματα. Η ψηλότερη κορφή του Πενταδάκτυλου είναι το Κυπαρισσόβουνο (1.024 μέτρα) που βρίσκεται περί το 1,5 χμ. βορειοανατολικά του χωριού Αγριδάκι. Άλλες ψηλές βουνοκορφές είναι, από τα δυτικά στα ανατολικά, ο Κόρνος (946 μ.), η Κουρδέλλα (856 μ.), ο Προφήτης Ηλίας (888 μ.), ο Άγιος Ιλαρίων (725 μ.), η Αλωνάγρα (935 μ.), το Βουφαβέντο (954 μ.) και ο Πενταδάκτυλος (740 μ.).

β) Παράκτια πεδιάδα της Κερύνειας: Είναι μια ευδιάκριτη μορφολογική περιφέρεια, στα βόρεια του Πενταδάκτυλου, που το υψόμετρό της δεν υπερβαίνει τα 100 μέτρα και που το μεγαλύτερο πλάτος της μόλις φθάνει τα 3 χμ. Το ανάγλυφο είναι ήπιο με μια μικρή κλίση προς τη θάλασσα ενώ το τοπίο είναι διαμελισμένο από τα μικρά ρυάκια που πηγάζουν από τον Πενταδάκτυλο και ακολουθούν παράλληλη μεταξύ τους ροή προς τη θάλασσα. Η διαβρωτική δράση της θάλασσας δημιούργησε κατά μήκος των ακτών της Κερύνειας αρκετά νησάκια, καθώς και θαλασσινές σπηλιές (δυτικά του ξενοδοχείου «Ντόουμ»). Εξάλλου οι πολυάριθμοι μικροί κόλποι στη βόρεια ακτή δίνουν ιδιαίτερο χαρακτήρα στο τοπίο. Στην πεδιάδα της Κερύνειας εμφανίζονται επίσης μικροί λόφοι από άμμο που το υψόμετρό τους φθάνει, σε μερικές περιπτώσεις, τα 15 μέτρα. Η περιοχή χαρακτηρίζεται επίσης από διάφορα επίπεδα θαλάσσιων αναβαθμίδων που είναι εμφανείς σε αρκετές περιοχές, όπως στην Κερύνεια και τον Άγιο Επίκτητο.

γ) Δυτική κεντρική πεδιάδα: Είναι η πεδιάδα που βρίσκεται ακριβώς δίπλα στον κόλπο της Μόρφου. Το ανάγλυφό της παρουσιάζει μια γενική κλίση προς τη θάλασσα. Από τη θαλάσσια στάθμη στα δυτικά της, η πεδιάδα υψώνεται στα βόρεια στο υψόμετρο των 300 μέτρων περίπου και στα ανατολικά στο υψόμετρο των 270 μέτρων. Στα νότια, κοντά στα σύνορα Λευκωσίας - Κερύνειας, το υψόμετρο φθάνει τα 300 περίπου μέτρα. Η ψηλότερη κορφή της πεδιάδας είναι τα Καρπάσια (350 μ.), περί τα 3,5 χμ. νότια του ομώνυμου χωριού. Το τοπίο είναι διαμελισμένο από μικρά ρυάκια που πηγάζουν από τον Πενταδάκτυλο και είτε χύνονται στον κόλπο της Μόρφου, είτε συνεχίζουν νοτιότερα όπου ενώνονται με άλλους κύριους ποταμούς.