Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Από τις μέχρι σήμερα ανασκαφικές εργασίες που έχουν γίνει κατά καιρούς στην περιοχή του αρχαίου Ιδαλίου, αποδεικνύεται ότι η περιοχή αυτή εκατοικείτο τουλάχιστον από τον 17ο π.Χ. αιώνα. Οι εύφορες πεδινές περιοχές απέναντι από τη βόρεια και βορειοδυτική όχθη του ποταμού Γιαλιά, έχει αποδειχθεί ότι ήσαν πυκνοκατοικημένες κατά την τελευταία εποχή του Χαλκού (1650-1050 π.Χ.). Η ίδια η πόλη του Ιδαλίου φαίνεται ότι ήταν ιδρυμένη ήδη κατά τον 12ο π.Χ. αιώνα, πράγμα που σημαίνει ότι οι ανασκαφικές αποδείξεις δεν διαψεύδουν την παράδοση, αφού περίπου κατά την ίδια χρονική περίοδο τοποθετείται και ο μεγάλος αποικισμός της Κύπρου από τους Αχαιούς.

Βλέπε λήμμα: Αχαιοί και Κύπρος

Έτσι, κατά την περίοδο εκείνη, μπορούμε να φανταστούμε την πόλη του Ιδαλίου να περιβάλλεται από αρκετούς μικρούς οικισμούς. Μετά το 1200 π.Χ. όμως, οι διάφοροι μικροί οικισμοί εγκατελείφθησαν, και η ίδια η πόλη επεξετάθη και προς τις κατευθύνσεις των οικισμών.

Υπάρχει επίσης η θεωρία ότι το Ιδάλιον ιδρύθηκε από κατοίκους της αρχαίας Έγκωμης (κοντά στην Αμμόχωστο), οι οποίοι κι εγκατέλειψαν την πόλη τους μετά την καταστροφή της από σεισμούς. Είναι γεγονός αποδεδειγμένο από τις ανασκαφές, ότι η Έγκωμη υπέστη μεγάλες καταστροφές από σεισμούς κατά τον 12ο π.Χ. αιώνα, μέχρι του σημείου που μέρος μόνο της πόλης ξανακατοικήθηκε, κι αυτό μέχρι το 1075 περίπου, οπότε η πόλη εγκαταλείφθηκε οριστικά. Εφόσον και πάλι οι χρονολογίες περίπου συμπίπτουν, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο οι κάτοικοι της Έγκωμης να εγκατέλειψαν την σεισμόπληκτη πόλη τους, και για κάποια αιτία να μετακινήθηκαν προς τα ενδότερα, οπότε ίσως κάποιοι απ' αυτούς να κατέφυγαν στο Ιδάλιον. Αλλά και πάλι αν αριθμός κατοίκων της Έγκωμης μετακινήθηκε προς το Ιδάλιον, τούτο δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι η πόλη του Ιδαλίου δεν ήταν ήδη ιδρυμένη.

Βλέπε λήμμα: Έγκωμη- αρχαιολογικός χώρος

Το Ιδάλιον βρισκόταν κτισμένο σε πεδινή περιοχή (μέσο υψόμετρο, σήμερα, 220 μέτρα), στην οποία δέσποζαν δυο φυσικά στοιχεία: Αφενός οι δυο λόφοι στα νότια και νοτιοανατολικά, και αφετέρου η κοίτη του ποταμού Γιαλιά στα βόρεια. Τα φυσικά αυτά χαρακτηριστικά του τοπίου ήσαν πολύ σημαντικά για την πόλη και τους κατοίκους της: οι λόφοι, που προσφέρονταν για οχύρωση, απετέλεσαν τις δυο ακροπόλεις του Ιδαλίου ˙ εξάλλου, ο ποταμός Γιαλιάς ήταν εκείνος που έδινε ζωή στην πόλη, αρδεύοντας τις καλλιέργειες ολόγυρα. Βέβαια η διαμόρφωση του τοπίου ήταν, κατά την Αρχαιότητα, πολύ διαφορετική. Δάση θα πρέπει να κάλυπταν μεγάλες εκτάσεις (όπως μαρτυρείται από αρχαίους συγγραφείς εκ των οποίων ο Κάτουλλος ειδικά αναφέρει το Ιδάλιον ως frondosum, δηλαδή δασωμένο), άρα και το κλίμα ήταν διαφορετικό και ο ποταμός Γιαλιάς θα πρέπει να έρρεε άφθονος. Υπό τις συνθήκες αυτές, πολλοί από τους κατοίκους του Ιδαλίου ήσαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, ενώ και το κυνήγι θα πρέπει να ήταν αρκετό ολόγυρα.

Η πόλη του Ιδαλίου εκατοικείτο συνεχώς, από τον 12ο π.Χ. αιώνα, μέχρι και το 400 μ.Χ. περίπου.

Πηγή

Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια