Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στη θαλάσσια περιοχή που την περιβάλλει, καθορίζονται με τις πιο κάτω τέσσερις νομοθεσίες:

1. Ο περί Αιγιαλίτιδος Ζώνης Νόμος, 45/1964: Ο νόμος καθορίζει ως αιγιαλίτιδα ζώνη το μέρος της θάλασσας που εφάπτεται της ακτής της Κυπριακής Δημοκρατίας και το οποίο θεωρείται τμήμα του εδάφους της και υπόκειται στην κυριαρχία της. Μέχρι το 1964 η αιγιαλίτιδα ζώνη ήταν 3 μίλια. Με το νόμο αυτό και ανεξάρτητα προς τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου νόμου, η αιγιαλίτιδα ζώνη της Δημοκρατίας εκτείνεται σε ακτίνα δώδεκα μιλίων από την ακτή (20 χιλιόμετρα περίπου) και μετράται από το χαμηλότερο σημείο του νερού σε ώρα αμπώτιδος.

2. Ο περί της Συμβάσεως περί της Ηπειρωτικής Υφαλοκρηπίδας (Κυρωτικός) Νόμος, 5/1974: Με το νόμο αυτό η Κύπρος επεκύρωσε τη διεθνή Σύμβαση της Γενεύης περί της Ηπειρωτικής Υφαλοκρηπίδας της 29.4.1958, η οποία καθορίζει την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα κάθε κράτους και τα κυριαρχικά δικαιώματά του σ' αυτή.

Η Σύμβαση της Γενεύης καθορίζει ως ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα το βυθό της θάλασσας και το υπέδαφος των υποθαλάσσιων περιοχών που αρχίζουν από τα εξωτερικά όρια της αιγιαλίτιδας ζώνης και φθάνουν μέχρι το βάθος των 200 μέτρων ή και πέραν του ορίου αυτού, όπου το βάθος των υπερκείμενων υδάτων επιτρέπει την εκμετάλλευση των φυσικών πλουτοπαραγωγικών πηγών των περιοχών αυτών. Η Σύμβαση αναφέρει επίσης ότι ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα έχουν και τα νησιά.

Σε αντίθεση με την αιγιαλίτιδα ζώνη, στην οποία το κράτος έχει πλήρη κυριαρχία, στην περίπτωση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας τα κυριαρχικά δικαιώματα εξασκούνται μόνο για σκοπούς έρευνας και εκμετάλλευσης των φυσικών πηγών. Γι’ αυτό και η Σύμβαση της Γενεύης διευκρινίζει ότι η εξερεύνηση και εκμετάλλευση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας δεν πρέπει να συνεπάγεται αδικαιολόγητη παρεμπόδιση της ναυσιπλοΐας, αλιείας ή της ωκεανογραφικής επιστημονικής έρευνας.

Στην περίπτωση που η ίδια ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα βρίσκεται κοντά σε δυο ή περισσότερα κράτη που οι ακτές τους βρίσκονται η μια απέναντι από την άλλη, τότε τα σύνορα της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας θα καθορίζονται, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ τους. Αν δεν υπάρχει οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ τους τότε τα σύνορα της μεταξύ των κρατών αυτών ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας θα είναι η μέση γραμμή, η οποία απέχει ίση απόσταση από τις ακτές των κρατών αυτών.

3. Ο περί Ηπειρωτικής Υφαλοκρηπίδας Νόμος, 8/1974: Με το νόμο αυτό καθορίζονται τα σχετικά δικαιώματα της Κύπρου στην ηπειρωτική της υφαλοκρηπίδα. Ο νόμος ορίζει ως ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου τον θαλάσσιο βυθό και το υπέδαφος των υποβρυχίων εκείνων περιοχών που βρίσκονται κοντά στις ακτές της Δημοκρατίας, αλλά πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης, η επιφάνεια των οποίων βρίσκεται σε βάθος όπου οι πλουτοπαραγωγικές πηγές τους είναι εκμεταλλεύσιμες. Επίσης ο νόμος περιλαμβάνει ότι τα όρια της υφαλοκρηπίδας της Κύπρου, εκτός εάν υπάρξει οποιαδήποτε άλλη συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των κρατών των οποίων οι ακτές βρίσκονται απέναντι από τις ακτές της Κύπρου, σε καμιά περίπτωση δεν θα εκτείνονται πέραν από τη μέση γραμμή.

4. Ο περί Πετρελαιοειδών (Παραγωγή) Νόμος, 25/1974: Ο νόμος αναφέρει ότι η κυριότητα του πετρελαίου, οπουδήποτε και αν βρίσκεται στην επικράτεια της Κύπρου, περιλαμβανομένης και της ηπειρωτικής της υφαλοκρηπίδας, θεωρείται ότι ανήκει στην Κυπριακή Δημοκρατία και απαγορεύει σ' οποιονδήποτε να διεξαγάγει δοκιμαστικές έρευνες για ανεύρεση ή εκμετάλλευση πετρελαίου χωρίς την έγκριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.