Τράπεζα Κύπρου & Εφημερίδα Πολίτης

Τα θαλάσσια βάθη ποικίλλουν μέσα στα χωρικά ύδατα της Κύπρου (12 μίλια ή 20 χιλιόμετρα) και ξεπερνούν κατά τόπους τα 2.000 μέτρα. Γενικά τα πιο βαθιά νερά βρίσκονται μεταξύ του ακρωτηρίου του Ακάμα και του κόλπου της Επισκοπής, όπου τα μεγαλύτερα βάθη κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 2.000 και 2.200 μέτρων. Το μεγαλύτερο θαλάσσιο βάθος των κυπριακών χωρικών υδάτων βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή περί τα 20 χμ. νοτιοδυτικά της Πέτρας του Ρωμιού και φθάνει τα 2.600 μέτρα.

Μεταξύ του ακρωτηρίου του Ακάμα και της Πέτρας του Λιμνίτη το βάθος των χωρικών υδάτων φθάνει τα 1.800 μέτρα ενώ ανατολικότερα στον κόλπο της Μόρφου δεν ξεπερνά τα 600 μέτρα. Στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του ακρωτηρίου Κορμακίτη και του χωριού Όρκα το μεγαλύτερο θαλάσσιο βάθος φθάνει τα 1.200 μέτρα, ενώ ανατολικότερα μέχρι και το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα κυμαίνεται μεταξύ 700 και 950 μέτρων. Στη θάλασσα της ανατολικής Κύπρου τα μεγαλύτερα βάθη είναι μεταξύ 750 και 950 μέτρων. Μεταξύ των ακρωτηρίων Γκρέκο και Κιτίου η θάλασσα είναι βαθιά και περί τα 18 χμ. νότια του Κάβο Γκρέκο έχει βάθος 1.540 μέτρα. Από το ακρωτήρι Κιτίου μέχρι τον κόλπο του Ακρωτηρίου το θαλάσσιο βάθος δεν ξεπερνά τα 700 μέτρα. Μεγάλα βάθη στα χωρικά ύδατα της Κύπρου παρατηρούνται επίσης στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ των ακρωτηρίων Γάτας και Ζευγαριού, όπου περί τα 19 χμ. νοτιοδυτικά του ακρωτηρίου Γάτας το θαλάσσιο βάθος φθάνει τα 2.158 μέτρα.

Μορφολογία του βυθού: Ο θαλάσσιος βυθός της Κύπρου παρουσιάζει μια ποικίλη μορφολογία με κοιλάδες ποικίλου πλάτους και βάθους, απότομες πλαγιές, λόφους, σπήλαια και κρημνώδεις υποθαλάσσιες περιοχές.

Στα πρώτα 50 μέτρα από τις ακτές η κλίση του θαλάσσιου βυθού είναι σχετικά μικρή και κυμαίνεται μεταξύ 2% και 4%. Οι πιο απότομοι βυθοί στο βάθος αυτό βρίσκονται στις θαλάσσιες περιοχές της Λάρας, του ακρωτηρίου Γκρέκο, μεταξύ των χωριών Πύργος και Καραβοστάσι και σε μερικές άλλες μικρές περιοχές της θάλασσας της βόρειας Κύπρου.

Στο θαλάσσιο βάθος μεταξύ 50 και 200 μέτρων οι διακυμάνσεις του βυθού είναι έντονες. Κατά τόπους οι βυθοί είναι κρημνώδεις όπως είναι οι υποθαλάσσιες περιοχές στα βόρεια του ακρωτηρίου Κορμακίτη, στα βορειοανατολικά του άκρου της Αχειροποιήτου και στα νότια του άκρου της Ελαίας. Στις θάλασσες της νότιας και ανατολικής Κύπρου, με ελάχιστες εξαιρέσεις (όρμοι Λιμανουρίου και Ναγκώμης, άκρα Γαλουνόπετρας και Δάδες), η κλίση του βυθού είναι πολύ μικρή και κυμαίνεται μεταξύ 2% και 6%. Αντίθετα στη θάλασσα της βόρειας Κύπρου η υποθαλάσσια μορφολογία είναι απότομη και στις περισσότερες περιοχές είναι μεταξύ 20% και 60%. Στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του χωριού Χάρτζια και του άκρου Στάζουσας, η κλίση του βυθού φθάνει τα 60%. Στον κόλπο της Μόρφου η κλίση του βυθού είναι ασήμαντη και δεν υπερβαίνει το 3%. Δυτικότερα, μεταξύ της Πέτρας του Λιμνίτη και του χωριού Πωμός, ο βυθός έχει κλίση μεταξύ 10% και 15% ενώ στον κόλπο της Χρυσοχούς η κλίση του βυθού δεν ξεπερνά το 7%. Στη δυτική Κύπρο η κλίση του θαλάσσιου βυθού ποικίλλει μεταξύ 8% και 30%. Οι πιο απότομοι βυθοί στην περιοχή αυτή βρίσκονται ανάμεσα στο άκρο Γερανήσου και το ακρωτήρι Δρέπανον. Από το άκρο Ζεφύρου μέχρι τον κόλπο της Επισκοπής ο βυθός έχει πολύ μικρή κλίση που δεν ξεπερνά το 4%.

Στο βάθος μεταξύ 200 και 500 μέτρων, η υποθαλάσσια μορφολογία έχει ποικίλη μορφή στις διάφορες περιοχές. Στη δυτική Κύπρο καθώς και μεταξύ των ακρωτηρίων Κορμακίτη και Αποστόλου Ανδρέα, ο βυθός έχει μια κλίση μεταξύ 10% και 25%. Ιδιαίτερα απότομος είναι ο θαλάσσιος βυθός μεταξύ του χωριού Πωμός και της Πέτρας του Λιμνίτη όπου η κλίση κυμαίνεται μεταξύ 24% και 60%. Στον κόλπο της Χρυσοχούς, στα βόρεια του χωριού Πόλη, υπάρχει θαλάσσιος γκρεμός βάθους 250 μέτρων.

Στην ανατολική και νότια Κύπρο οι υποθαλάσσιες περιοχές έχουν ένα σχετικά ήπιο ανάγλυφο με κλίση που σπάνια ξεπερνά το 10%. Εξαίρεση αποτελούν οι απότομοι βυθοί στις θαλάσσιες περιοχές ανατολικά της Λάρνακας (κλίση 40%), στα νότια του ακρωτηρίου Δολού (κλίση 20%) και στα νότια της χερσονήσου του Ακρωτηρίου (κλίση 25% - 60%).

Στο θαλάσσιο βάθος μεταξύ 500 και 1.000 μέτρων η υποθαλάσσια μορφολογία γίνεται αισθητά ηπιότερη. Έτσι στις θαλάσσιες περιοχές της ανατολικής Κύπρου και μεταξύ των ακρωτηρίων Κορμακίτη και Αποστόλου Ανδρέα ο θαλάσσιος βυθός είναι σχεδόν επίπεδος, με μια ανεπαίσθητη κλίση. Μεταξύ των ακρωτηρίων Κορμακίτη και Ακάμα ο θαλάσσιος βυθός έχει κλίση μεταξύ 3% και 10%. Στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ του ακρωτηρίου Ακάμα και του ακρωτηρίου Γάτας, όπου συναντώνται και τα μεγαλύτερα θαλάσσια βάθη, η κλίση του βυθού κυμαίνεται μεταξύ 10% και 20%. Επίσης στην υποθαλάσσια περιοχή μεταξύ των ακρωτηρίων Γκρέκο και Πύλας η μορφολογία είναι σχετικά απότομη και έχει κλίση μεταξύ 13% και 28%.

Σε βάθος μεγαλύτερο των 1.000 μέτρων ο βυθός έχει μια ήπια κλίση σ' όλες τις θαλάσσιες περιοχές εκτός από εκείνη μεταξύ του ακρωτηρίου του Ακάμα και του κόλπου της Επισκοπής, όπου η κλίση φθάνει το 10%.